Obniżenie alimentów

Kiedy można żądać obniżenia lub podwyższenia alimentów?

Obniżenie alimentów oraz ich podwyższenie to dwie istotne kwestie w przypadku obowiązku łożenia na utrzymanie dziecka.

Kiedy można żądać obniżenia, a kiedy podwyższenia alimentów?

Kiedy można żądać obniżenia alimentów?

• Zmiana sytuacji finansowej: Jeśli osoba płacąca alimenty (zwykle rodzic nieopiekujący się dzieckiem) doświadczyła istotnej zmiany w swojej sytuacji finansowej, może to stanowić podstawę do obniżenia alimentów. Na przykład utrata pracy, zmniejszenie zarobków lub inne trudności finansowe.
• Zmiana sytuacji życiowej dziecka: Jeśli sytuacja życiowa dziecka uległa zmianie, co wpływa na jego potrzeby lub koszty utrzymania (np. zmniejszenie kosztów opieki zdrowotnej, zmiana miejsca zamieszkania), może to również uzasadnić obniżenie alimentów.
• Ustalenie niewłaściwej wysokości: Jeśli alimenty zostały ustalone na podstawie błędnych lub niepełnych informacji, które znacznie różnią się od rzeczywistej sytuacji, może to być podstawą do ich obniżenia.

Kiedy można żądać podwyższenia alimentów?

• Zmiana sytuacji finansowej płatnika: Jeśli osoba płacąca alimenty uzyska znaczący wzrost dochodów lub poprawę sytuacji finansowej, może to być podstawą do podwyższenia alimentów.
• Zmiana potrzeb dziecka: Jeśli koszty utrzymania dziecka znacznie wzrosły, na przykład z powodu wzrostu kosztów edukacji, opieki zdrowotnej lub innych wydatków związanych z rozwojem dziecka, może to stanowić podstawę do podwyższenia alimentów.
• Zmiana wskaźników inflacji lub kosztów życia: Jeśli wskaźniki inflacji lub ogólny koszt życia znacznie wzrosły, może to być także uwzględnione jako podstawa do podwyższenia alimentów.

W obu przypadkach – zarówno przy obniżeniu, jak i przy podwyższeniu alimentów – istotne jest uzasadnienie zmiany i przedstawienie odpowiednich dowodów w sądzie.

Warto również pamiętać, że każda sprawa może być rozpatrywana indywidualnie, a decyzje podejmowane są na podstawie konkretnej sytuacji każdej rodziny.

Jaki jest zakres obowiązku alimentacyjnego?

Zakres obowiązku alimentacyjnego określa się jako szeroki zakres środków i wsparcia, który rodzice mają obowiązek zapewnić swoim dzieciom.

Obejmuje on:

• Potrzeby fizyczne: Obejmują opiekę, mieszkanie, wyżywienie, odzież, higienę osobistą, opiekę zdrowotną i leczenie. Rodzice są zobowiązani zapewnić dzieciom te środki do ich potrzeb.
• Potrzeby duchowe i kulturalne: Związane z edukacją, wychowaniem, kulturą, wypoczynkiem i rozrywką. To również obejmuje środki na kształcenie ogólne i zawodowe.
• Długość obowiązku alimentacyjnego: Rodzice mają obowiązek płacić alimenty na rzecz dziecka do momentu, gdy dziecko jest w stanie utrzymać się samodzielnie. Jednakże, jeśli dochody z majątku dziecka wystarczają na pokrycie jego kosztów utrzymania i wychowania, obowiązek ten może być ograniczony.
• Brak sztywnego terminu: Obowiązek alimentacyjny nie ma sztywnego terminu zakończenia. Nawet po osiągnięciu pełnoletniości, kontynuacja wsparcia finansowego zależy od chęci dalszej nauki oraz od osobistych zdolności i cech charakteru dziecka.
• Usprawiedliwione potrzeby vs. możliwości finansowe: Granice obowiązku alimentacyjnego są wyznaczane przez usprawiedliwione potrzeby uprawnionego (dziecka) oraz możliwości zarobkowe i majątkowe osoby zobowiązanej (rodzica płacącego alimenty). W przypadku obniżenia alimentów, sąd bierze pod uwagę te czynniki, aby zapewnić uczciwe i adekwatne wsparcie finansowe dla dziecka.

Warto zauważyć, że zakres i długość obowiązku alimentacyjnego mogą być różne w zależności od okoliczności indywidualnej sprawy oraz przepisów prawnych obowiązujących w danym kraju.

Każda ze wspomnianych okoliczności może stanowić podstawę uzasadniającą obniżenie alimentów.

>>> Jak kształtuje się sytuacja rodzica, który zarabia minimalną krajową? Czy jest on również obowiązany do wypełniania obowiązku alimentacyjnego?

W praktyce, do udowodnienia, że doszło do istotnej i trwałej zmiany stosunków, konieczne jest przedstawienie odpowiednich dowodów i argumentów w sądzie.

Poniżej przedstawiam krótkie omówienie głównych argumentów, które można użyć w celu uzyskania obniżenia alimentów:

• Zmniejszenie kosztów utrzymania i uzasadnionych potrzeb dziecka: W przypadku gdy koszty utrzymania dziecka uległy zmniejszeniu, na przykład z powodu zaprzestania uczęszczania na dodatkowe zajęcia, zmniejszenia kosztów opieki zdrowotnej, czy poprawy stanu zdrowia dziecka, można uzasadnić obniżenie alimentów.
• Niedokładanie przez dziecko starań do usamodzielnienia się: Jeśli dziecko pełnoletnie nie podejmuje starań w celu uzyskania możliwości samodzielnego utrzymania się, rodzic może ubiegać się o obniżenie alimentów.
• Polepszenie się sytuacji majątkowej drugiego rodzica: Jeśli sytuacja finansowa rodzica sprawującego opiekę nad dzieckiem uległa polepszeniu, na przykład poprzez zwiększenie dochodów, zmniejszenie kosztów utrzymania lub zmniejszenie liczby osób na jego utrzymaniu, może to stanowić podstawę do obniżenia alimentów.
• Zmniejszenie możliwości zarobkowych i majątkowych rodzica zobowiązanego do płacenia alimentów: Jeśli rodzic zobowiązany do płacenia alimentów doświadczył znaczącego zmniejszenia możliwości zarobkowych lub majątkowych, na przykład w wyniku utraty pracy, zmniejszenia dochodów, przejścia na emeryturę lub rentę, może uzasadnić obniżenie alimentów.

Wszystkie te argumenty wymagają solidnych dowodów, takich jak dokumentacja finansowa, świadectwa medyczne, umowy o pracę itp.

Ważne jest również przedstawienie tych argumentów w sposób zrozumiały i przekonujący przed sądem.

Także należy podkreślić istotne kwestie związane z możliwością zmniejszenia alimentów w przypadku zmiany sytuacji zatrudnienia zobowiązanego.

Poniżej przedstawiam ujęcie tych zagadnień:

• Zmiana zatrudnienia na mniej zyskowne stanowisko: Jeśli zobowiązany do płacenia alimentów zmienia pracę na mniej dochodową z ważnego powodu, może to być podstawa do obniżenia alimentów. Jednakże, jeśli taka zmiana jest wynikiem działań zobowiązanego, np. dyscyplinarnego zwolnienia, sąd może nie uznać takiej sytuacji za podstawę do obniżenia alimentów.
• Niezdolność do pracy a możliwość zatrudnienia: Posiadanie orzeczenia o całkowitej niezdolności do pracy nie wyklucza możliwości podjęcia zatrudnienia. Lekarz medycyny pracy może stwierdzić, że osoba z orzeczeniem niepełnosprawności może pracować, co może mieć wpływ na wysokość alimentów. Ze swojego doświadczenia zawodowego mogę przywołać przykład zawodowego tancerza, który złamał nogę i na długo utracił zdolność zarobkowania.
• Zatrudnienie osób niepełnosprawnych: Przepisy prawne dopuszczają zatrudnianie osób z orzeczonym stopniem niepełnosprawności, nawet u pracodawców, którzy nie gwarantują warunków pracy chronionej. To może być istotne w przypadku zmniejszenia zarobków zobowiązanego z powodu pogorszenia się stanu zdrowia lub wypadku.

Wszystkie te czynniki mogą stanowić podstawę do obniżenia alimentów, ale decyzja o zmianie wysokości alimentów zależy od indywidualnych okoliczności każdej sprawy oraz oceny sądu.

Dlatego ważne jest zgromadzenie odpowiednich dowodów i skorzystanie z pomocy prawnika w przypadku podjęcia takich kroków prawnych.

Zmiana sytuacji majątkowej uprawnionego

Zmiana (czy to polepszenie czy pogorszenie) sytuacji majątkowej uprawnionego może być istotnym czynnikiem w kontekście ustalania alimentów.

Według Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, rodzice są zobowiązani do świadczeń alimentacyjnych względem dziecka, jeśli dziecko nie jest jeszcze w stanie utrzymać się samodzielnie.

Jednakże istnieje zastrzeżenie, że jeśli dochody z majątku dziecka są wystarczające na pokrycie kosztów jego utrzymania i wychowania, to nie jest wymagane, aby rodzice płacili alimenty.

Jeśli uprawniony do alimentów uzyska odpowiedni majątek, na przykład poprzez darowiznę, spadek, otrzymanie stypendium lub podjęcie zatrudnienia, może to stanowić podstawę do żądania obniżenia alimentów.

W takiej sytuacji, jeśli dochody lub majątek uprawnionego są na tyle wysokie, że samodzielnie może on pokryć swoje potrzeby życiowe, to rodzice mogą ubiegać się o zmniejszenie wysokości świadczeń alimentacyjnych.

Jednakże decyzja o obniżeniu alimentów z powodu zmiany sytuacji majątkowej uprawnionego zależy od oceny indywidualnych okoliczności każdej sprawy oraz oceny sądu.

Ważne jest, aby zebrać odpowiednie dowody i skorzystać z pomocy prawnika w przypadku podjęcia takich kroków prawnych.

Zawarcie przez zobowiązanego lub uprawnionego nowego związku małżeńskiego może rzeczywiście stanowić podstawę do obniżenia alimentów.

Jest to uzasadnione z punktu widzenia zmiany sytuacji majątkowej i finansowej zobowiązanego lub uprawnionego.

Sąd Najwyższy potwierdził, że osoba zobowiązana do płacenia alimentów na rzecz dzieci lub byłego małżonka może ubiegać się o zmniejszenie alimentów z uwagi na zawarcie nowego związku małżeńskiego.

Nowy związek może skutkować zmniejszeniem możliwości finansowych osoby zobowiązanej, szczególnie jeśli nowa rodzina wymaga dodatkowych środków na utrzymanie.

          >>> Występujesz do sądu w celu uzyskania zasądzenia alimentów? Sprawdź, czy paragon może być dowodem w Sądzie?

Z drugiej strony, jeśli ex-małżonek uprawniony do alimentów zawiera nowy związek małżeński i znajduje się w lepszej sytuacji finansowej niż przed zawarciem nowego małżeństwa, może to również stanowić podstawę do obniżenia alimentów.

Co więcej, Sąd Najwyższy uznał, że jeśli dziecko zawiera związek małżeński, co powoduje, że obowiązek alimentacyjny przechodzi na małżonka dziecka, to może to również stanowić podstawę do obniżenia alimentów, ponieważ małżonkowie są zobowiązani do wzajemnej alimentacji.

W każdym przypadku jednak decyzja o obniżeniu alimentów z powodu zawarcia nowego związku małżeńskiego będzie zależała od indywidualnych okoliczności sprawy i oceny sądu.

Ważne jest, aby wszystkie te zmiany zostały udokumentowane i przedstawione w sądzie w celu uzyskania zmniejszenia obciążenia alimentacyjnego.

Urodzenie się kolejnego dziecka przez osobę zobowiązaną do alimentacji rzeczywiście może stanowić podstawę do zmniejszenia obciążenia alimentacyjnego.

Jest to uzasadnione zasada równego traktowania wszystkich dzieci w polskim systemie prawnym.

Zgodnie z tą zasadą, rodzice są zobowiązani zaspokajać potrzeby wszystkich swoich dzieci w równym stopniu, bez względu na to, czy pochodzą z poprzednich czy obecnych związków małżeńskich.

Oznacza to, że jeśli osoba zobowiązana do płacenia alimentów na rzecz jednego dziecka rodzi kolejne dziecko, to jej finansowe możliwości mogą być ograniczone, co może skutkować koniecznością zmniejszenia obciążenia alimentacyjnego dla wszystkich dzieci, w tym również dla dziecka z poprzedniego związku.

Warto jednak zaznaczyć, że każda sytuacja jest analizowana indywidualnie, a decyzja o zmniejszeniu alimentów będzie zależała od konkretnych okoliczności danego przypadku oraz oceny sądu.

Ważne jest również, aby wszystkie te zmiany zostały udokumentowane i przedstawione w sądzie w celu uzyskania zmniejszenia obciążenia alimentacyjnego.

Wzrost zaangażowania rodzica zobowiązanego do płacenia alimentów w osobiste starania o utrzymanie i wychowanie dziecka poprzez częste kontakty z nim może stanowić podstawę do obniżenia alimentów.

          >>> Ile należy się alimentów na jedno dziecko? Przeczytaj w artykule: Minimalne alimenty na dziecko w 2024 roku

Zgodnie z obowiązującymi przepisami, wykonanie obowiązku alimentacyjnego może polegać na osobistych staraniach o utrzymanie lub wychowanie dziecka, co może wpłynąć na zmniejszenie kwoty alimentów.

Jeśli rodzic zobowiązany do płacenia alimentów aktywnie uczestniczy w życiu dziecka poprzez częste kontakty, to może to być uznane przez sąd za wkład w utrzymanie i wychowanie dziecka, co w rezultacie może skutkować obniżeniem kwoty alimentów.

Warto zauważyć, że częstotliwość kontaktów z dzieckiem może się różnić w zależności od ustaleń między rodzicami lub orzeczenia sądowego.

W większości przypadków obejmują one weekendy, ferie zimowe, część wakacji letnich oraz pojedyncze święta.

Ważne jest, aby wszelkie zmiany w zakresie kontaktów z dzieckiem zostały udokumentowane i przedstawione w sądzie w celu ewentualnego obniżenia alimentów.

Częste kontakty rodzica z dzieckiem mogą stanowić podstawę do obniżenia alimentów ze względu na to, że rodzic w ten sposób w naturalny sposób przyczynia się do utrzymania i wychowania dziecka.

Przy ustalaniu wysokości alimentów sądy biorą pod uwagę zaangażowanie rodzica w bezpośrednią opiekę nad dzieckiem oraz uczestnictwo w jego codziennym życiu i ważnych wydarzeniach.

Koszty związane z częstymi kontaktami, takie jak koszty dojazdu, również są brane pod uwagę przy ustalaniu alimentów.

Jeśli po wydaniu orzeczenia sądowego w sprawie alimentów dochodzi do zwiększenia częstotliwości kontaktów z dzieckiem ze strony jednego z rodziców, może to być uzasadnioną podstawą do obniżenia alimentów, ponieważ wzrasta wkład rodzica w osobiste zaangażowanie w utrzymanie i wychowanie dziecka.

Należy jednak pamiętać, że każda sytuacja jest oceniana indywidualnie przez sąd, a obniżenie alimentów z tego powodu zależy od konkretnych okoliczności danego przypadku.

Właśnie dlatego, chociaż częste kontakty mogą być istotnym argumentem, nie zawsze stanowią one jedyną podstawę do zmniejszenia alimentów, a decyzja sądu zależy od całokształtu okoliczności.

Czy ojciec/matka może uzyskać obniżenie alimentów?

Aby uzyskać obniżenie alimentów, należy podjąć następujące kroki:

• Złożenie pozwu do sądu: Po pierwsze, konieczne jest złożenie pozwu w sądzie rejonowym miejsca zamieszkania osoby uprawnionej lub miejsca zamieszkania osoby zobowiązanej do alimentacji. W pozwie należy określić wysokość dotychczasowych alimentów oraz żądaną nową wysokość alimentów.
• Określenie wartości przedmiotu sporu: Wartość przedmiotu sporu w sprawie o obniżenie alimentów to różnica między dotychczasową kwotą alimentów a żądaną nową kwotą, pomnożona przez 12 miesięcy. Wartość ta stanowi podstawę do obliczenia opłaty sądowej.
• Uiszczenie opłaty sądowej: Po złożeniu pozwu, powód musi uiścić opłatę sądową, która zależy od wartości przedmiotu sporu. Wysokość opłaty jest ustalana na podstawie taryfy opłat sądowych.
• Reprezentacja przez adwokata: W przypadku skomplikowanych spraw lub konieczności reprezentacji przed sądem, warto skorzystać z pomocy prawnika specjalizującego się w sprawach alimentacyjnych. Adwokat może pomóc w przygotowaniu pozwu, reprezentacji przed sądem oraz udzieleniu porad i wsparcia w trakcie całego procesu.
• Porozumienie: W niektórych przypadkach, przed rozpoczęciem procesu sądowego, można próbować rozwiązać sprawę drogą polubowną, np. poprzez negocjacje z drugą stroną lub mediację. Współpraca z adwokatem może również pomóc w negocjacjach i osiągnięciu porozumienia.

Pamiętaj, że każda sprawa alimentacyjna jest indywidualna i wymaga uwzględnienia konkretnych okoliczności.

Warto skonsultować się z adwokatem, aby uzyskać profesjonalną pomoc i wsparcie w prowadzeniu sprawy o obniżenie alimentów.

          Aleksandra Przecherska-Baranowska
          adwokat

Zdjęcie Emil Kalibradov pochodzi z Unsplash

***

Zmiana nazwiska po rozwodzie

Temat procedury powrotu do nazwiska po rozwodzie jest istotny dla wielu osób, które po rozwodzie mogą zdecydować się na przywrócenie swojego nazwiska panieńskiego lub poprzedniego nazwiska.

Zgodnie z przepisami prawa, małżonek, który zmienił nazwisko po zawarciu małżeństwa, może po rozwodzie powrócić do swojego poprzedniego nazwiska lub nazwiska panieńskiego [Czytaj dalej…]