Koniec z podatkiem od spadków? Jest projekt ustawy

9 października 2024 roku do Sejmu trafił poselski projekt ustawy przygotowany przez posłów Konfederacji. Proponowana nowelizacja ustawy o podatku od spadków i darowizn oraz niektórych innych ustaw zakłada całkowite zniesienie podatku od spadków.

Reklama

W projekcie przewidziano wyłączenie z opodatkowania wszelkich zdarzeń prawnych związanych ze spadkobraniem, tj.:

  • dziedziczenie,
  • zapis zwykły,
  • dalszy zapis,
  • zapis windykacyjny,
  • polecenie testamentowe,
  • zachowek.

Wśród państw, w których podatek od spadków nie istnieje, są m.in. Austria, Słowacja, Czechy, Estonia, Malta, Łotwa, Rumunia, Cypr oraz Kanada, Chiny, Nowa Zelandia, Armenia, Egipt i Gruzja.

Podatek od spadków, a więc "podatek od wdów i sierot"

Według autorów projektu obecne przepisy dotyczące opodatkowania spadków są nieuzasadnionym obciążeniem dla spadkobierców, którzy często muszą zmagać się z dodatkowymi kosztami w trudnym okresie po stracie bliskich. Autorzy projektu w uzasadnieniu oceniają, że podatek od spadku jest "wyrazem bogacenia się państwa na ludzkich tragediach".

"Jest to podatek nakładany w związku z rodzinnymi tragediami, często określany jako 'podatek od wdów i sierot'. Obciąża majątki osób, które w trakcie swojego życia ciężko pracowały i odprowadzały podatki od swoich zarobków. Tymczasem wraz z ich śmiercią państwo niczym hiena cmentarna wyciąga procent z tego, co pozostawiają na świecie swoim najbliższym" – czytamy w uzasadnieniu.

W ocenie autorów projektu podatek od spadków stanowi formę podwójnego, a niekiedy nawet wielokrotnego opodatkowania majątku, który już wcześniej podlegał opodatkowaniu w trakcie życia spadkodawcy.

Reklama

"Podatek od darowizn rzeczywiście spełnia taką funkcję poprzez przeciwdziałanie omijaniu podatku dochodowego czy praniu brudnych pieniędzy. Jednak w przypadku spadków takie ryzyko nie występuje lub jest minimalne. Ludzie nie umierają bowiem w celu optymalizacji podatkowej. Stosowanie jednakowych kryteriów celowościowych dla obu tych podatków jest więc absurdalne i skutkuje jedynie utrzymywaniem niepotrzebnego ciężaru fiskalnego na obywatelach" – czytamy.

Podatek od spadków. Kto musi go zapłacić, a kto jest zwolniony?

Podatek od spadków w Polsce dotyczy osób, które nabywają majątek w drodze dziedziczenia. Jego wysokość zależy od stopnia pokrewieństwa między spadkobiercą a spadkodawcą oraz wartości otrzymanego majątku.

Podatek od spadków obowiązuje osoby, które dziedziczą majątek przekraczający określone kwoty wolne od podatku i nie należą do grupy zwolnionej z opodatkowania. Stawki podatku od spadków są uzależnione od grupy podatkowej:

  • I grupa podatkowa – najbliższa rodzina (małżonek, dzieci, wnuki, rodzice, dziadkowie, rodzeństwo, pasierb, ojczym, macocha);
  • II grupa podatkowa – dalsza rodzina (zstępni rodzeństwa, rodzeństwo rodziców, zstępni i małżonkowie pasierbów, małżonkowie rodzeństwa, rodzeństwo małżonków, małżonkowie rodzeństwa małżonków);
  • III grupa podatkowa – pozostali nabywcy (osoby niespokrewnione).

Całkowicie zwolnieni z podatku od spadków są najbliżsi członkowie rodziny w ramach tzw. grupy zerowej. To małżonek, rodzice, dziadkowie, dzieci, wnuki, prawnuki, pasierbowie, rodzeństwo, ojczym, macocha. Spadkobierca musi jednak zgłosić spadek do urzędu skarbowego w ciągu 6 miesięcy od jego nabycia (formularz SD-Z2). Brak zgłoszenia skutkuje koniecznością zapłaty podatku od spadków na zasadach ogólnych.

Kwota wolna od podatku 2025 – progi dla poszczególnych grup

Wysokość kwoty wolnej od podatku od spadków zależy od przynależności do danej grupy podatkowej. Aktualnie obowiązujące kwoty wolne od podatku od spadków zostały ustalone na następujących poziomach:

  • 36 120 zł – dla nabywców zaliczonych do I grupy podatkowej (nadwyżki opodatkowane są od 3 do 7 proc.);
  • 27 090 zł – dla nabywców zaliczonych do II grupy (nadwyżki opodatkowane są od 7 do 12 proc.);
  • 5 733 zł – dla nabywców zaliczonych do III grupy (nadwyżki opodatkowane są od 12 do 20 proc.).