PYTANIE. W związku z wakatem w jednym z wydziałów urzędu gminy powierzyliśmy pracownikowi samorządowemu na trzy miesiące wykonywanie innej pracy niż określona w umowie. Niedługo po tym znaleźliśmy jednak nowego pracownika na wakujące stanowisko. Czy wobec tego możemy odwołać czasowe powierzenie obowiązków przed upływem trzech miesięcy? Czy musimy zastosować przy tym odpowiednią procedurę dla wypowiedzenia zmieniającego? - pyta czytelnik.
Gmina może w każdej chwili od wołać polecenie służbowe o czasowym powierzeniu innej pracy i przywrócić pracownika do wykonywania pracy dotychczasowej.
Jak traktować powierzenie innej pracy pracownikowi samorządowemu
Czasowe powierzenie innych obowiązków pracownikowi samorządowemu reguluje art. 21 ustawy o pracownikach samorządowych (dalej: u.p.s.), w myśl którego „Jeżeli wymagają tego potrzeby jednostki, pracownikowi samorządowemu można powierzyć, na okres do trzech miesięcy w roku kalendarzowym, wykonywanie innej pracy niż określona w umowie o pracę, zgodnej z jego kwalifikacjami”. W okresie tym przysługuje pracownikowi wynagrodzenie stosowne do wykonywanej pracy, lecz nie niższe od dotychczasowego.
Przypomnijmy, że zgodnie z ogólną zasadą, w sytuacji, jeśli pracodawca chce zmienić pracownikowi warunki pracy i płacy, musi mu wręczyć tzw. wypowiedzenie zmieniające określone w art. 42 kodeksu pracy (dalej: k.p.). Zgodnie z jego par. 2 „wypowiedzenie warunków pracy lub płacy uważa się za dokonane, jeżeli pracownikowi zaproponowano na piśmie nowe warunki. W razie odmowy przyjęcia przez pracownika zaproponowanych warunków, umowa o pracę rozwiązuje się z upływem okresu dokonanego wypowiedzenia”. Jednak z kolei na mocy art. 42 par. 4 k.p. wypowiedzenie dotychczasowych warunków pracy lub płacy nie jest wymagane w razie powierzenia pracownikowi, w przypadkach uzasadnionych potrzebami pracodawcy, innej pracy niż określona w umowie o pracę na okres nieprzekraczający trzech miesięcy w roku kalendarzowym, jeżeli nie powoduje to obniżenia wynagrodzenia i odpowiada kwalifikacjom pracownika.
Sąd Najwyższy w wyroku z 12 kwietnia 2017 r. (sygn. akt I PK 345/16) zauważył, że ewidentne podobieństwo art. 21 ustawy o pracownikach samorządowych do art. 42 par. 4 k.p. nakazuje uwzględnić przy wykładni pierwszego z wymienionych przepisów ugruntowane poglądy orzecznictwa dotyczące tego drugiego. W konsekwencji sądy uznają, że powierzenie innej pracy na podstawie art. 42 par. 4 k.p. nie stanowi oświadczenia woli, lecz jest dokonywane przez wydanie polecenia. W wyroku z 18 września 2014 r. SN (sygn. akt III PK 138/13) wskazał, że „Do takiego powierzenia nie mają zastosowania przepisy o wypowiadaniu umowy o pracę. (…) Powierzenie innej pracy nie musi być dokonane na piśmie ani zawierać uzasadnienia, nie wymaga uprzedniej konsultacji z reprezentującą pracownika organizacją związkową, a pracodawca nie ma obowiązku informowania pracownika o możliwości odwołania się do sądu”.
Bez procedury jak dla wypowiedzenia zmieniającego
SN uzasadnił, że czasowe powierzenie obowiązków z art. 21 u.p.s. jest instytucją szczególną i odrębną od czasowego powierzenia innej pracy z art. 42 par. 4 k.p., a zwłaszcza od uregulowanej w art. 42 par. 1–3 k.p. instytucji wypowiedzenia zmieniającego. W rezultacie nie ma żadnych podstaw do uzupełniającego odpowiedniego stosowania w tym zakresie kodeksu pracy, w szczególności zaś przewidzianej w nim „procedury wypowiedzenia zmieniającego”, a w konsekwencji tego konieczności zachowania odpowiedniego okresu wypowiedzenia. Tak więc pracodawca w każdej chwili może cofnąć powierzenie innej pracy pracownikowi samorządowemu.
Zapraszamy do zadawania pytań: sia@gazetaprawna.pl. ©℗
Podstawa prawna
art. 23 ustawy z 21 listopada 2008 r. o pracownikach samorządowych (t.j. Dz.U. z 2024 r. poz. 1135)