Nowe dane Ministerstwa Finansów: firmy wciąż nieprzygotowane do KSeF

Redakcja PIT.pl

Firmy zapomniały o KSeF? Alarmujące dane Ministerstwa Finansów

Tylko kilka tys. podmiotów dobrowolnie skorzystało do tej pory z Krajowego Systemu e-Faktur - wynika z danych Ministerstwa Finansów. Tymczasem przedsiębiorcom na dostosowanie się do wymogów KSeF i przejście z papierowych na całkowicie elektroniczne, ustrukturyzowane e-faktury zostało zaledwie 9 miesięcy. Eksperci mówią jasno: to ostatni dzwonek na przygotowania, bo KSeF to nie jedyne wyzwanie, z którym muszą zmierzyć się w tym roku firmy.

Wprowadzenie obowiązku wysyłania faktur wyłącznie w postaci elektronicznej, w ściśle określonym formacie pozwalającym na automatyczne ich przetwarzanie przez Krajowy System e-Faktur, to jedna z największych rewolucji sprawozdawczych ostatnich lat, jaka czeka przedsiębiorców.

Czy system wytrzyma?

Tymczasem z najnowszych danych Ministerstwa Finansów wynika, że do 5 marca 2025 r. z KSeF skorzystało zaledwie 5230 firm. To dane od 1 stycznia 2022 r., a więc za okres ponad 3 lat, od początku działania systemu. Na razie korzystanie z niego jest dobrowolne. Również liczba elektronicznych faktur wysłanych do systemu nie jest imponująca. Od 1 stycznia 2023 r. do początku marca br. przedsiębiorcy wystawili w sumie 2 mln 55 tys. elektronicznych faktur. Tymczasem szacuje się, że do systemu docelowo ma wpływać nawet 100 mln faktur miesięcznie. Do tej pory w rekordowym pod tym względem grudniu 2024 r. do KSeF trafiło 177 tys. dokumentów, czyli 565 razy mniej! To pokazuje, w którym momencie przygotowań znajdują się przedsiębiorcy. Dodatkowo zwiększenie wolumenu faktur z obecnego bardzo niskiego poziomu będzie ogromnym testem dla stabilności KSeF.

- Niestety, mamy do czynienia z czymś, co można nazwać kryzysem zaufania do KSeF i stabilności otoczenia prawnego – wskazuje Tomasz Kuciel, prezes EDITEL i dyrektor ds. e-fakturowania Grupy. – Termin wprowadzenia obowiązku był przekładany nie raz, więc część przedsiębiorców nie traktuje 1 lutego 2026 r. jako ostatecznego terminu wejścia w życie nowych przepisów. Problemem jest też brak środowiska testowego. Nawet jeśli ktoś chciałby przyśpieszyć proces dostosowawczy, to nie bardzo ma, jak to zrobić. W praktyce nie może bowiem przetestować własnego rozwiązania i jego integracji z KSeF – dodaje Tomasz Kuciel. Ministerstwo zapowiedziało, że nowe środowisko testowe zostanie udostępnione 30 września 2025 r. Zdaniem ekspertów to niewiele czasu na dostosowanie się do wymogów.

Nie tylko KSeF

- Przesunięcia terminu obowiązkowego przystąpienia do Krajowego Systemu e-Faktur sprawiły, że wiele firm odłożyło przygotowania na później. Moim zdaniem to ostatni moment, aby wrócić do prac, zanim presja czasu i kumulacja obowiązków zaczną utrudniać wdrożenie – ostrzega Monika Zaród z NTT DATA Business Solutions. – Tym bardziej że przedsiębiorcy mogą mierzyć się z kilkoma kluczowymi wyzwaniami, wśród których wymienić można: rotację kadr, konieczność dostosowania się do innych zmian prawnych, uzyskanie zgody central w przypadku zagranicznych firm, konieczność ręcznego zbierania danych przed wdrożeniem automatyzacji oraz ryzyko awarii systemu. Nie zapominajmy też, że aktualny czas jest dla firm również dość intensywny pod kątem pozostałych modernizacji w księgowości. Oprócz KSeF obowiązuje nas jeszcze implementacja JPK_KR_PD oraz JPK_ST_KR. Trzeba rozplanować działania w taki sposób, by się nie nakładały – dodaje.

Od 30 września do terminu przypadającego na luty 2026 r. zostają tylko 4 miesiące, podczas których wypada okres międzyświąteczny, a w przypadku niektórych województw także ferie zimowe. Dlatego zdaniem Tomasza Kuciela firmy będą musiały efektywnie wykorzystać ten czas i nie mogą pozwolić sobie na zwłokę. Prezes EDITEL wskazuje, że 4 miesiące to niewiele, biorąc pod uwagę skalę wyzwań.

Na dostosowanie działań firmy do wymogów KSeF potrzeba czasu, a w pierwszej fazie obowiązek dotyczy największych przedsiębiorstw o złożonych procesach. – Integracja wymaga przebudowania istniejących procesów finansowo-księgowych i systemów ERP. Firmy, zwłaszcza duże, które obowiązkiem korzystania z KSeF zostaną objęte w pierwszej kolejności, mają złożone struktury informatyczne, co powoduje, że przygotowanie i dostosowanie do nowego standardu jest czasochłonne. Tego problemu nie mają firmy korzystające z komunikacji EDI, ale są one w zdecydowanej mniejszości – wskazuje Tomasz Kuciel. – Ponadto krótszy okres testowy zwiększa ryzyko błędów oraz zapewnia mniej czasu na szkolenia i przeprowadzenie niezbędnych testów – wymienia prezes EDITEL.

To o tyle istotne, że ze względu na możliwe awarie i związane z tym ryzyko Ministerstwo Finansów przełożyło wejście Krajowego Systemu e-Faktur z 2024 na 2026 rok. Audyt resortu wykazał krytyczne błędy w systemie, a minister Andrzej Domański przyznał, że ich obecność mogłaby doprowadzić do paraliżu gospodarki. Dla firm każda awaria kluczowych systemów informatycznych wiąże się z poważnym ryzykiem operacyjnym i finansowym.

Niezbędna współpraca z centralą

Więcej czasu potrzebują także polskie oddziały zagranicznych firm, ponieważ muszą one uzyskać zgody na ostateczne decyzje czy zmiany w budżecie. Takie przedsiębiorstwa są zmuszone zadbać o zgodność nie tylko z lokalnymi przepisami, ale też z globalnymi standardami panującymi w danej organizacji. Jak to wygląda w praktyce?

- W przypadku wdrożenia KSeF w naszej firmie konieczne było zaangażowanie globalnego zespołu IT, który analizował nasze działania, weryfikował planowane modyfikacje i oceniał ich zgodność z globalnymi standardami firmy – tłumaczy Monika Zaród z NTT DATA Business Solutions. – Jednocześnie część zmian musiała zostać ograniczona ze względu na międzynarodową standaryzację procesów. Dodatkowym wyzwaniem było przeszkolenie zagranicznych zespołów – musieliśmy zapewnić pełne zrozumienie wdrażanego rozwiązania do obsługi KSeF i zarządzanych w nim procesów, aby nasi decydenci mieli pewność, że wdrażane zmiany są spójne z polityką centrali.

Pocieszające jest to, że wolumen faktur systematycznie rośnie. W ciągu pierwszego roku dobrowolnego funkcjonowania systemu do KSeF trafiło 19 386 faktur. W 2023 r. liczba ta wzrosła do 204 960, by w ciągu ubiegłego roku sięgnąć liczby 1 471 383.

KSeFKsięgowośćFakturaPrzedsiębiorcaHome 4