Rewolucja w rozwodach

Jak poinformowano w założeniach do projektu nowelizacji ustawy - Kodeks rodzinny i opiekuńczy oraz niektórych innych ustaw - opublikowanych w środę w wykazie prac programowych rządu - proponowane rozwiązanie ma na celu wprowadzenie do prawa polskiego możliwości pozasądowego rozwiązania małżeństwa (rozwodu pozasądowego).

Regulacja zakłada, że czynności prowadzące do rozwiązania małżeństwa będą dokonywane przed kierownikiem urzędu stanu cywilnego. W przypadku obywateli polskich przebywających za granicą odpowiednie czynności mogą też zostać podjęte przed polskim konsulem.

Procedura rozwodu pozasądowego ma opierać się na zgodnej woli małżonków. Zakończy się dołączeniem do aktu małżeństwa przez kierownika urzędu stanu cywilnego wzmianki dodatkowej o rozwiązaniu związku małżeńskiego. Analogiczne rozwiązanie dotyczące wpisu w rejestrze stanu cywilnego jest znane w polskim prawie i dotyczy np. zawarcia małżeństwa przed duchownym.

Zgodnie z projektowanymi zmianami małżonkowie będą mogli wybrać sobie kierownika urzędu stanu cywilnego w Polsce.

Konieczną przesłanką będzie zupełny i trwały rozkładu pożycia, który małżonkowie będą potwierdzać, składając odpowiednie oświadczenia.

Z pozasądowego rozwodu nie będą mogły skorzystać pary posiadające wspólne małoletnie dzieci.

Czytaj więcej: Sąd Najwyższy: część rozwodów przeprowadzanych w ostatnich latach może być nieważna >>>

"Nawet, gdy możliwość rozwiązania małżeństwa w drodze pozasądowej nie budzi wątpliwości, małżonkowie zmierzający do zakończenia związku zawsze zachowują możliwość skorzystania z tradycyjnej drogi procesu sądowego" - czytamy w projekcie ustawy.

Projektowane zmiany zakładają, że w wyjątkowych przypadkach będzie możliwe unieważnienie rozwodu pozasądowego na skutek orzeczenia sądu.

Do okoliczności tych zaliczono określone wady oświadczeń woli małżonków występujące przy wyrażaniu przed kierownikiem urzędu stanu cywilnego woli rozwiązania małżeństwa, jak również ujawnienie, że w chwili wyrażania woli małżonkowie mieli wspólne małoletnie dzieci.

W wykazie prac legislacyjnych rządu jest także projekt dotyczący wydłużenia z trzymiesięcznego do roku terminu do złożenia przez małżonka rozwiedzionego oświadczenia o powrocie do nazwiska, które nosił przed zawarciem małżeństwa, liczonego od uprawomocnienia się orzeczenia rozwodowego.

Potrzeba wprowadzenia takiego rozwiązania wynika z tego, że prawomocne wyroki rozwodowe nie zawsze, w terminie 3 miesięcy od ich uprawomocnia się, są doręczone do Urzędu Stanu Cywilnego, przez co zainteresowani muszą korzystać z bardziej wymagającego, dłuższego i droższego trybu administracyjnej zmiany nazwiska.

Planowany termin przyjęcia obu projektów nowelizacji przez Radę Ministrów to drugi kwartał bieżącego roku.