Tytułowe „kontrole” to jeszcze nie kontrole w rozumieniu prawa, czyli długie i uciążliwe postępowania, które zwykle kończą się udowodnieniem podatnikowi błędów w zeznaniu podatkowym. Chodzi o czynności sprawdzające. Najbardziej spodziewać się ich powinni ci, którzy w zeznaniu skorzystali z ulg – fiskus będzie sprawdzał, czy rzeczywiście mieli do nich prawo. I choć ma na to pięć lat, zaczyna już teraz, choć dopiero co – 30 kwietnia – minął termin składania PIT-ów.

Na pierwszy ogień idą te ulgi, które pozwalają na największe odliczenia. W tym roku modna zrobiła się ulga rehabilitacyjna. Dotąd nie była tak masowo kontrolowana, a w tym roku, mimo że minęło dopiero kilka dni od zakończenia sezonu rozliczeniowego, wielu Polaków już informuje, że fiskus poprosił ich o dodatkowe dokumenty potwierdzające prawo do ulgi.

Dodajmy, że ulga rehabilitacyjna nie jest limitowana, co oznacza, że niektóre (choć nie wszystkie) wydatki mogą być odliczane w pełnej wysokości, zgodnie z rzeczywiście poniesionymi kosztami – i dlatego może być dla fiskusa tak kosztowna.

Drugi typ to ulgi dla samotnych rodziców oraz ulga na dzieci – dają one największe korzyści podatkowe, a przy tym często występują w nich nieprawidłowości, zwłaszcza gdy skłóceni rodzice działają w swoim interesie, nie uwzględniając praw drugiego rodzica do ulgi.

Trzeci przypadek to ulga termomodernizacyjna, która pozwala odliczyć nawet 53 tys. zł (lub 106 tys. zł w przypadku małżonków). Tu pułapką może być fakt, że część rozwiązań – jak panele fotowoltaiczne – jest współfinansowana. Podatnik może chcieć odliczyć całość, choć odliczeniu nie podlega kwota dofinansowana.

Jeśli fiskus rozpocznie czynności sprawdzające, możecie się spodziewać, że poprosi o dowody poniesienia kosztów – czyli faktury. W przypadku ulgi rehabilitacyjnej może być konieczne zaświadczenie od lekarza, że dany sprzęt był pacjentowi potrzebny.

Więcej o termomodernizacji przeczytasz na Spider’s Web:

Podatnicy korzystający z ulg rodzinnych i na dzieci muszą przygotować dokumenty potwierdzające opiekę nad dzieckiem – wyrok sądu (w przypadku opieki naprzemiennej), odpis aktu urodzenia, orzeczenie o rozwodzie. W bardziej skomplikowanych sprawach, gdy oboje rodzice roszczą sobie prawo do pełnej ulgi, fiskus może nawet przesłuchiwać rodzinę i sąsiadów.

Jeśli skorzystałeś z popularnych ulg podatkowych, urząd skarbowy może poprosić cię o potwierdzenie, że rzeczywiście miałeś do nich prawo. Oto kilka najczęściej kontrolowanych ulg i przykładowe dokumenty, które mogą być potrzebne:

Ważne: Dokumenty dotyczące ulg należy przechowywać przez 5 lat – licząc od końca roku, w którym złożyliśmy PIT. W razie wezwania trzeba je szybko przedstawić.

Prezenty komunijne należy oceniać w świetle przepisów ustawy o podatku od spadków i darowizn. Monika Piątkowska podkreśla, że nie można jednoznacznie stwierdzić, iż żaden z prezentów komunijnych nie podlega obowiązkowi zgłoszenia lub opodatkowania.

Limity darowizny zależą od grupy podatkowej, a więc stopnia spokrewnienia obdarowanego z darczyńcą.

I przypomina, że jeśli otrzymujemy co jakiś czas darowizny od danej osoby, powinniśmy sumować ich wartość i w przypadku przekroczenia limitu zgłosić darowiznę organom podatkowym.

Więcej o darowiznach przeczytasz na Bizblog.pl:

Szczególnym przypadkiem są prezenty otrzymywane od najbliższych – czyli członków tzw. zerowej grupy podatkowej (np. rodziców, dziadków czy dzieci). Takie darowizny, po spełnieniu określonych warunków, mogą być całkowicie zwolnione z podatku – niezależnie od ich wartości.

Większość z nas pamięta rok 2011 i czasowe podniesienie stawki podatku VAT do 23 i 8 proc. Niestety, pomimo upływu lat, wciąż pozostajemy w tamtej rzeczywistości podatkowej. Postanowiła zmienić to Fundacja Dobre Państwo, która do sejmowej Komisji Petycji złożyła wniosek o powrót do dawnych stawek VAT – 22 i 7 proc. Wnioskodawcy dopuszczają także możliwość wprowadzenia nowych stawek, które byłyby zgodne z zakresem dopuszczonym przez prawo Unii Europejskiej. Zastrzegają jednak, że muszą one odpowiadać aktualnym realiom gospodarczym.

Czy w takim układzie mamy szansę płacić podatek w niższej kwocie? Najprawdopodobniej nie, ponieważ Komisja Petycji postanowiła pozostawić wniosek bez rozpatrzenia. Argumentem koronnym jest tutaj przepis wskazujący, że zmiany tego rodzaju może wprowadzić jedynie Sejm. Nic nie wskazuje na to, aby w kolejnym roku podstawowa i preferencyjna stawka podatku VAT zostały obniżone.

Innym pomysłem było wprowadzenie zerowej stawki VAT na produkty spożywcze, jak miało to miejsce w czasie wysokiej inflacji. Rządzący sprzeciwiają się jednak temu rozwiązaniu, argumentując swoją decyzję trudną sytuacją budżetową.

Ministerstwo Finansów planowało podwyższyć kwotę uprawniającą do zwolnienia z VAT już w 2024 roku. Tak się nie stało, jednak prawdopodobnie zostanie ona podniesiona już w 2026 roku. Projekt zmian ustawy o podatku od towarów i usług zakłada zwiększenie kwoty wolnej z obecnych 200 tys. zł do 240 tys. zł. Choć wyższy limit ma obowiązywać od 1 stycznia, zmiany niejako dotkną przedsiębiorców już w tym roku. Jeśli ich przychód nie przekroczy 240 tys. zł, ale będzie wyższy niż 200 tys. zł, będą mogli nadal korzystać ze zwolnienia w 2026 roku.

Na chwilę obecną rząd nie planuje zmiany stawek VAT w 2026 roku. To z jednej strony dobra wiadomość, ponieważ najprawdopodobniej nie zostaną one podwyższone, ale jednocześnie wciąż będą plasować się na stosunkowo wysokim poziomie. Rządzący mają jednak czas na wprowadzenie ewentualnych zmian w ustawie o podatku od towarów i usług, zatem być może kolejny rok przyniesie nowości.

Więcej o VAT przeczytasz na Bizblog.pl:

Na zmianę stawek podatku VAT nie trzeba czekać do 2026 roku. Na niektóre produkty i usługi VAT został obniżony ponad dwa miesiące temu. 1 kwietnia 2025 roku w życie weszły przepisy, zgodnie z którymi:

Natomiast 28 lutego 2025 roku weszły w życie przepisy umożliwiające stosowanie mechanizmów odwrotnego obciążenia podatkiem gazu w systemie gazowym, energii elektrycznej w systemie elektroenergetycznym i usług w zakresie przenoszenia uprawnień do emisji gazów cieplarnianych. Przedsiębiorcy mogą je stosować do 31 grudnia 2026 roku.

30 kwietnia 2025 roku upłynął termin rozliczenia PIT za 2024 rok. Jeśli w ubiegłym roku zmarła bliska ci osoba, która osiągnęła dochód, również należy ją rozliczyć. Przepisy nie nakładają jednak tego obowiązku na rodzinę zmarłego. PIT w jego imieniu sporządzają i składają urzędnicy.

Jeśli jednak chcesz rozliczyć PIT samodzielnie, musisz przedstawić dokument potwierdzający nabycie spadku, aby urząd udostępnił ci PIT-11 osoby zmarłej. Uproszczoną procedurę przewidziano dla małżonków, między którymi występowała wspólność majątkowa. Urząd skarbowy udostępnia formularz PIT-11 na wniosek żyjącego małżonka. Istnieje też duże prawdopodobieństwo, że pracodawca zmarłego przekaże dokument bezpośrednio mężowi/żonie.

Rozliczenia PIT w imieniu osoby zmarłej może dokonać wyłącznie:

Zatem przykładowo, jeśli w poprzednim roku zmarł twój rodzic, ale jesteś osobą, która została wykluczona z dziedziczenia lub wydziedziczona, nie masz prawa złożyć deklaracji podatkowej. Takie rozwiązanie z jednej strony jest korzystne, ponieważ to właśnie spadkobiercy ponoszą odpowiedzialność za ewentualne długi zmarłego. Jeśli z deklaracji wynika obowiązek zapłaty podatku, spadkobiercy odpowiadają za dług solidarnie. Z drugiej strony, spadkobiercy mają też prawo do zwrotu podatku.

Więcej porad podatkowych znajdziesz na Bizblog.pl:

Wspólne rozliczenie ze zmarłym małżonkiem jest możliwe, jeśli wcześniej istniała między mężem i żoną wspólność majątkowa. Złożenie deklaracji w imieniu własnym i zmarłego często okazuje się korzystne. W ten sposób obniżamy podstawę opodatkowania, co może skutkować większą kwotą podatku nadpłaconego.

Żyjącemu małżonkowi przysługują ulgi podatkowe, które przysługiwałyby osobie zmarłej. Na przykład, jeśli miała ona prawo do ulgi rehabilitacyjnej, małżonek może odliczyć poniesione wydatki. Podsumowując, kwestia ulg wygląda tak, jak gdyby zmarły małżonek samodzielnie składał deklarację.

Na rozliczenie PIT ze zmarłym małżonkiem masz czas do 30 kwietnia roku podatkowego następującego po roku, w którym nastąpiła śmierć. Co istotne, prawo do wspólnego rozliczenia przysługuje nawet małżonkom, którzy nie osiągnęli dochodów własnych. Natomiast, aby skorzystać z ulg podatkowych, musisz posiadać niezbędne dokumenty, tak jak w przypadku „zwykłego” rozliczenia.

Nie ma wątpliwości co do tego, że w większości przypadków wspólne rozliczenie z małżonkiem jest korzystne. Co natomiast w sytuacji, gdy dziedziczysz po zmarłym, który nie był twoim mężem/żoną? Niektórzy eksperci stoją na stanowisku, że nie należy rozliczać PIT w jego imieniu. To organ podatkowy wydaje decyzję, na mocy której masz obowiązek zapłacić podatek bądź przysługuje ci zwrot. Zatem to urząd skarbowy rozlicza PIT, a następnie przekazuje spadkobiercom decyzję w tym zakresie.

Pamiętaj, że jeśli to organ skarbowy sporządza deklarację, to on ponosi odpowiedzialność za ewentualne uchybienia. Problemem w przypadku samodzielnego składania PIT może być na przykład niewykazanie wszystkich dochodów w deklaracji.

Do 9 października 2025 roku Polska musi wprowadzić nowe przepisy o opłatach za panele fotowoltaiczne. Właściciele starszych instalacji zamontowanych przed 2016 rokiem powinni przygotować się na wydatki. Czasu jest mało, a zmiany są istotne – chodzi o pieniądze, obowiązki i recykling.

Opłaty za utylizację paneli fotowoltaicznych wynikają z konieczności dostosowania polskiego prawa do unijnych wymogów. Chodzi o implementację Dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2024/884. Ten akt prawny zmienia przepisy dotyczące zużytego sprzętu elektrycznego i elektronicznego – w tym paneli PV.

Termin transpozycji dyrektywy mija 9 października 2025 r. – oznacza, że do tego dnia nowe przepisy muszą obowiązywać w Polsce. Inaczej grożą nam kary z Unii Europejskiej.

Nowy podatek obejmie osoby prywatne i firmy, które mają panele fotowoltaiczne zamontowane przed 1 stycznia 2016 roku.

Dotąd za zbieranie i przetwarzanie zużytych paneli PV odpowiadali ich producenci lub importerzy. Jednak zgodnie z wyrokiem Trybunału Sprawiedliwości UE, ten system nie był zgodny z prawem unijnym. Teraz obowiązek ten ma spaść na właścicieli instalacji – czyli końcowych użytkowników.

Właściciele starszych instalacji będą musieli zapłacić zryczałtowaną opłatę, która ma sfinansować przyszłą utylizację paneli. Środki trafią na specjalny fundusz recyklingowy, z którego w przyszłości zostanie pokryty koszt zbierania i przetwarzania zużytego sprzętu.

Na razie nie podano dokładnej wysokości tej opłaty. Wiadomo jednak, że ma być stała i jednolita – niezależnie od rodzaju instalacji.

Jeśli posiadasz panele PV zamontowane przed 2016 rokiem, musisz przygotować się na:

Panele fotowoltaiczne to sprzęt elektryczny i elektroniczny, który po ok. 20-25 latach użytkowania staje się odpadem wymagającym specjalnego traktowania. Bez odpowiedniego systemu zbierania i przetwarzania – odpady te mogą stanowić poważny problem środowiskowy.

Zmiany mają więc dwa cele: