Coraz więcej osób zajmuje się działalnością internetową, z którą wiążę się zarabianie środków poprzez świadczenie usług reklamowych. W związku z tym rodzi się pytanie, czy takie osoby mają status podatników podatku VAT oraz czy na tej podstawie przysługuje im odliczenie VAT od dokonywanych zakupów. Odpowiedź znajdziesz w w artykule!
Bloger, youtuber i influencer a odliczenie VAT
Podstawowe zasady dotyczące odliczania podatku naliczonego zostały sformułowane w art. 86 ust. 1 ustawy o VAT. W myśl tego przepisu w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.
Pierwszym istotnym elementem kształtującym prawo do odliczenia podatku naliczonego jest posiadanie statusu podatnika podatku VAT. W świetle art. 15 ustawy o VAT podatnikiem podatku od towarów i usług może być każda osoba, która okazjonalnie dokonuje czynności opodatkowanych, przy czym czynności te powinny być związane z działalnością zdefiniowaną jako działalność gospodarcza, tj. wszelką działalnością producentów, handlowców i osób świadczących usługi, włącznie z działalnością rolniczą i wykonywaniem wolnych zawodów lub uznanych za takie. Jednocześnie działalność gospodarcza powinna cechować się stałością, powtarzalnością i niezależnością jej wykonywania, ponieważ związana jest z profesjonalnym obrotem gospodarczym. Ponadto istotny element definicji działalności gospodarczej to wykonywane jej do celów zarobkowych.
Natomiast nie jest podatnikiem podatku od towarów i usług ten, kto jako osoba fizyczna dokonuje jednorazowych lub okazjonalnych transakcji, za które nie jest przewidziana ściśle regularna zapłata oraz nie prowadzi zorganizowanej czy zarejestrowanej działalności gospodarczej. Dokonywanie określonych czynności incydentalnie poza sferą prowadzonej działalności gospodarczej również nie pozwala na uznanie danego podmiotu za podatnika w zakresie tych czynności.
Tytułem przykładu wskażmy, że w interpretacji Dyrektora KIS z 29 kwietnia 2022 roku (nr 0113-KDIPT1-2.4012.19.2022.7.JSZ) organ podatkowy wskazał, że osoba zajmująca się prowadzeniem bloga/vloga, która z tytułu wyświetlania reklam otrzymuje wynagrodzenie, jest podatnikiem podatku VAT.
Odnośnie do obowiązków rejestracyjnych z tytułu wykonywanych czynności należy zauważyć, że stosownie do art. 96 ust. 1 ustawy o VAT podmioty, o których mowa w art. 15, są obowiązane przed dniem wykonania pierwszej czynności określonej w art. 5 złożyć naczelnikowi urzędu skarbowego zgłoszenie rejestracyjne, z zastrzeżeniem ust. 3.
Przy czym, w myśl ust. 3 ww. artykułu podmioty wymienione w art. 15, u których sprzedaż jest zwolniona od podatku na podstawie art. 113 ust. 1 i 9 lub wykonujące wyłącznie czynności zwolnione od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 lub przepisów wydanych na podstawie art. 82 ust. 3, mogą złożyć zgłoszenie rejestracyjne.
Jak wynika z art. 96 ust. 4 ustawy, naczelnik urzędu skarbowego po weryfikacji danych podanych w zgłoszeniu rejestracyjnym rejestruje podatnika jako „podatnika VAT czynnego”, a w przypadku podatników, o których mowa w ust. 3 – jako „podatnika VAT zwolnionego”, i na wniosek podatnika potwierdza to zarejestrowanie.
Odliczenie VAT a związek z działalnością gospodarczą
Z treści przywołanego na wstępie art. 86 ust. 1 ustawy o VAT wynika, że warunkiem umożliwiającym podatnikowi skorzystanie z prawa do odliczenia podatku naliczonego jest związek zakupów z wykonywanymi czynnościami opodatkowanymi. Przedstawiona powyżej zasada wyklucza zatem możliwość dokonania obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego związanego z usługami i towarami, które nie są wykorzystywane do czynności opodatkowanych, czyli w przypadku ich wykorzystywania do czynności zwolnionych od podatku VAT oraz niepodlegających temu podatkowi.
Z przepisów ustawy o podatku od towarów i usług wynika, że dla realizacji prawa do odliczenia podatku naliczonego niezbędne jest istnienie związku między dokonywanymi zakupami towarów i usług a prowadzoną działalnością, przy czym związek ten może mieć charakter bezpośredni lub pośredni.
Każdy wydatek ponoszony przez osobę fizyczną musi podlegać indywidualnej ocenie w celu określenia, czy opisany związek z działalnością gospodarczą występuje, czy też mamy do czynienia z wydatkiem o charakterze osobistym, który jako niepodlegający opodatkowaniu podatkiem VAT nie daje również prawa do odliczenia podatku naliczonego.
W interpretacji Dyrektora IS w Katowicach z 2 grudnia 2016 roku (nr 2461-IBPP1.4512.657.2016.2.KJ) czytamy, że istnieje grupa wydatków (wydatki osobiste), które ponoszą osoby fizyczne, niezależnie od tego, czy prowadzą działalność gospodarczą, czy też takiej działalności nie prowadzą. Zakupy towarów w postaci odzieży, butów, biżuterii, kosmetyków, perfum są wydatkami związanymi z faktem funkcjonowania osoby w życiu społecznym. Każdy, niezależnie od tego, jaki wykonuje zawód, dokonuje zakupu tego typu towarów. Dlatego też zakupy tych towarów stanowią zaspokojenie zwykłych, normalnych potrzeb danej osoby.
Sam fakt nabywania ich celem wykorzystania do tworzenia własnych stylizacji ubraniowych, kosmetycznych, jak również obejmujących modne dodatki galanteryjne, a następnie udostępnienie na blogu wpisów obejmujących fotografie stworzonych stylizacji jest, przesłanką niewystarczającą, aby nabycia te powiązać z konkretnymi transakcjami rodzącymi obowiązek podatkowy w podatku od towarów i usług, nawet jeśli skutkować to będzie wzrostem rozpoznawalności bloga.
Zauważyć także trzeba, że nie sposób znaleźć żadnego obiektywnego kryterium, które pozwoliłoby na odróżnienie wskazanych we wniosku wydatków od wydatków ponoszonych w celach prywatnych (osobistych), a więc niezwiązanych z prowadzoną działalnością gospodarczą.
Naturalnie należy wskazać, że powyższy problem nie występuje w przypadku tych wydatków, które nie mają cech typowo osobistych. Problem ten nie będzie dotyczył spółek, czego przykładem jest treść interpretacji Dyrektora KIS z 14 grudnia 2020 roku (nr 0113-KDIPT1-1.4012.753.2020.2.WL).
W ww. piśmie organ podatkowy analizował przypadek spółki z o.o. sp.k., która zamierzała prowadzić bloga w zakresie szeroko rozumianej tematyki „lifestylowej” – czyli mody, podróży, tematyki kulinarnej, gadżetów elektronicznych, motoryzacji, sportów – ogólnie stylu życia. Spółka wskazała, że w związku z koniecznością realizacji materiałów na ww. bloga konieczne będzie ponoszenie wydatków np. na udział w recenzowanych spektaklach, koncertach, wydarzeniach artystycznych, organizację recenzowanego wyjazdu turystycznego, wstęp do gabinetów kosmetycznych, zakup produktów do testów. Będą to wydatki niezbędne na przygotowanie materiału na bloga, który zachęci odbiorców do jego przeczytania i dzięki któremu będzie można zwiększyć liczbę odbiorców, a przez to wpływy z reklam. Ostatecznie Dyrektor KIS uznał, że tego rodzaju wydatki wykazują związek z działalnością gospodarczą i uzasadniają prawo spółki do odliczenia podatku naliczonego.
Podsumowując, należy wskazać, że w przypadku nabywania towarów i usług, które w sposób oczywisty i bezpośredni wykorzystywane będą do czynności opodatkowanych – na podstawie art. 86 ust. 1 ustawy – będzie przysługiwało prawo do odliczenia podatku naliczonego z faktur dokumentujących ich nabycie. Taki oczywisty związek bardzo trudno wykazać w przypadku wydatków, które mogą być kwalifikowane jako wydatki osobiste. W związku z tym osobom fizycznym prowadzącym działalność jako bloger, youtuber czy influencer trudno będzie skorzystać z prawa do odliczenia podatku naliczonego.
