Czy programista piszący programy dla klientów może skorzystać z ulgi podatkowej IP Box? Czy prowadzenie działalności gospodarczej w zakresie tworzenia oprogramowania komputerowego oznacza wykorzystywanie znanych narzędzi i rozwiązań, a więc nie może być kwalifikowana jako działalność badawczo-rozwojowa? (nieprawomocny wyrok WSA w Gdańsku z 5 września 2023 r., I SA/Gd 568/23).
Sprawa zaczęła się od złożonego przez programistę prowadzącego działalność gospodarczą wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej możliwości skorzystania z możliwości opodatkowania dochodu preferencyjną stawką 5% (tzw. ulga IP Box).
Zdaniem przedsiębiorcy za możliwością zastosowania ulgi IP Box przemawiał fakt, że tworzone oprogramowanie jest efektem autorskich, oryginalnych i zindywidualizowanych pomysłach, przekutych następnie na algorytm i odpowiedni kod. Podejmowane przy tym czynności są niepowtarzalne, albowiem każde zlecenie jest inne i wymaga osobnego podejścia — zatem każdy wytworzony program jest utworem podlegającym ochronie prawnoautorskiej.
W wydanej interpretacji podatkowej skarbówka uznała, że tworzenie oprogramowania komputerowego nie jest pracą rozwojową, albowiem nie zmierza do zdobywania nowej wiedzy o zjawiskach, lecz polega na wykorzystaniu zaczerpniętej z różnych źródeł, a więc znanej, wiedzy informatycznej. Nie ma przy tym znaczenia, że powstaje w ten sposób utwór — bo tworzenie utworów nie oznacza prowadzenia działalności badawczo-rozwojowej — zatem programista nie może skorzystać z ulgi IP Box.
art. 5a pkt 38 i 40 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych
Ilekroć w ustawie jest mowa o:
38) działalności badawczo-rozwojowej — oznacza to działalność twórczą obejmującą badania naukowe lub prace rozwojowe, podejmowaną w sposób systematyczny w celu zwiększenia zasobów wiedzy oraz wykorzystania zasobów wiedzy do tworzenia nowych zastosowań;
40) pracach rozwojowych — oznacza to prace rozwojowe w rozumieniu art. 4 ust. 3 ustawy z dnia 20 lipca 2018 r. — Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce;
art. 30ca ust. 1-2 updof
1. Podatek od osiągniętego przez podatnika w ramach pozarolniczej działalności gospodarczej kwalifikowanego dochodu z kwalifikowanych praw własności intelektualnej wynosi 5% podstawy opodatkowania.
2. Kwalifikowanymi prawami własności intelektualnej są: (…)
8) autorskie prawo do programu komputerowego
– podlegające ochronie prawnej (…) których przedmiot ochrony został wytworzony, rozwinięty lub ulepszony przez podatnika w ramach prowadzonej przez niego działalności badawczo-rozwojowej.
Odnosząc się do skargi wniesionej przez programistę Wojewódzki Sąd Administracyjny stwierdził, iż już wcześniej fiskus przyjmował, że prowadzenie działalności gospodarczej w zakresie tworzenia oprogramowania może być zakwalifikowane jako działalność badawczo-rozwojowa jeśli:
- ma charakter twórczy i kreatywny — polega na wypracowaniu lub wykorzystaniu dostępnych zasobów wiedzy w celu powstania nowych lub istotnej modyfikacji oprogramowania, przyjęte rozwiązania wymagają kreatywnego podejścia i nie sprowadzają się do naśladowania prostych i już funkcjonujących, typowych, koncepcji;
- jest podejmowana w sposób systematyczny — realizowane prace nie są efektem incydentalnego zajęcia się zagadnieniem, lecz są zaplanowane, stanowią istotę prowadzonej działalności gospodarczej, a są prowadzone w odpowiedzi na zapotrzebowanie kontrahentów;
- ma określony cel — zmierza do uzyskania specjalistycznej wiedzy, jest nakierowana na zwiększenie zasobów wiedzy, a także wykorzystanie istniejącej wiedzy w nowych zastosowaniach;
- może być uznana jako prace rozwojowe — w ramach podejmowanych działań powstają nowe lub są ulepszane istniejące produkty i technologie — działania nie są schematyczne, a ich celem nie jest wprowadzanie okresowych zmian w oprogramowaniu (aktualizacji, usuwania błędów, wdrożeń), lecz opracowywanie zupełnie nowych rozwiązań wynikających z potrzeb kontrahenta.
Wszystkie te warunki spełnia podatnik, który w ramach prowadzonego przedsiębiorstwa tworzy utwory w postaci oprogramowania komputerowego — nie ogranicza się do prostych czynności usługowych lub produkcyjnych, lecz w swej pracy wykorzystuje wszelkie dostępne zasoby wiedzy — i ponosi ryzyko gospodarcze. Ma zatem rację programista, iż jego działalność może być traktowana jako działalność badawczo-rozwojowa uprawniająca do skorzystania z ulgi IP Box — zatem zaskarżona interpretacja została uchylona.