3 tygodni temu
Umowa o pracę daje osobie zatrudnionej wiele korzyści i poczucie stabilizacji. Jednym z fundamentalnych praw jest możliwość korzystania ze zwolnienia lekarskiego bez ryzyka utraty etatu. Czy jednak popularne L4 zawsze chroni przed wypowiedzeniem? Co w sytuacji, gdy zwolnienie lekarskie prowadzi do wyjątkowo długiej nieobecności w pracy? Wyjaśniamy!
Ochrona przed zwolnieniem w trakcie choroby
W polskim prawie pracy obowiązuje generalny zakaz wypowiadania i rozwiązywania umowy o pracę z pracownikiem w czasie jego usprawiedliwionej nieobecności, w tym podczas zwolnienia lekarskiego. Podstawą tej ochrony jest art. 41 Kodeksu pracy, który stanowi:
„Pracodawca nie może wypowiedzieć umowy o pracę w czasie urlopu pracownika, a także w czasie innej usprawiedliwionej nieobecności pracownika w pracy, o ile nie upłynął jeszcze okres uprawniający do rozwiązania umowy o pracę bez wypowiedzenia.”
Oznacza to, iż pracodawca nie może wręczyć wypowiedzenia pracownikowi, który przebywa na zwolnieniu lekarskim, dopóki trwa jego okres ochronny.
Czy ochrona pracownika na L4 jest bezwzględna?
Niekoniecznie. Przepisy przewidują kilka sytuacji, w których rozwiązanie umowy z chorym pracownikiem jest dopuszczalne.
- Porozumienie stron – pracodawca zawsze może zaproponować pracownikowi rozwiązanie umowy na mocy porozumienia stron. Jest to jednak propozycja, na którą pracownik nie musi się zgadzać.
- Zwolnienie dyscyplinarne – ochrona przed wypowiedzeniem nie dotyczy rozwiązania umowy bez wypowiedzenia z winy pracownika (art. 52 Kodeksu pracy). jeżeli pracownik, choćby przebywając na L4, dopuści się ciężkiego naruszenia podstawowych obowiązków pracowniczych (np. podejmie pracę zarobkową niezgodną z celem zwolnienia), pracodawca może go zwolnić dyscyplinarnie.
Zwolnienie po upływie okresu ochronnego
Ochrona pracownika na L4 nie jest nieograniczona w czasie. Po upływie określonych terminów pracodawca zyskuje prawo do rozwiązania umowy. Zgodnie z art. 53 Kodeksu pracy, pracodawca może rozwiązać umowę o pracę bez wypowiedzenia (ale bez winy pracownika), o ile niezdolność do pracy trwa:
- dłużej niż 3 miesiące – gdy pracownik był zatrudniony u danego pracodawcy krócej niż 6 miesięcy,
- dłużej niż łączny okres pobierania z tego tytułu wynagrodzenia i zasiłku chorobowego oraz pobierania świadczenia rehabilitacyjnego przez pierwsze 3 miesiące – gdy pracownik był zatrudniony co najmniej 6 miesięcy lub gdy niezdolność do pracy była spowodowana wypadkiem przy pracy albo chorobą zawodową.
Co istotne, rozwiązanie umowy w tym trybie jest możliwe tylko wtedy, gdy po upływie wymienionych okresów pracownik wciąż jest niezdolny do pracy. Po tym czasie pracodawca może rozwiązać umowę bez wypowiedzenia na podstawie art. 53 K.p. lub wręczyć pracownikowi wypowiedzenie na zasadach ogólnych, ponieważ ochrona z art. 41 K.p. przestaje obowiązywać.
Sprawdź: Czy pracodawca może zmusić pracownika do nadgodzin?
Ochrona podczas innych nieobecności
Artykuł 41 Kodeksu pracy chroni pracownika nie tylko w czasie zwolnienia lekarskiego, ale także podczas innych usprawiedliwionych nieobecności, takich jak urlop wypoczynkowy, urlop macierzyński, rodzicielski czy wychowawczy. W tych okresach rozwiązanie umowy jest dopuszczalne tylko w wyjątkowych sytuacjach, takich jak zwolnienie dyscyplinarne lub ogłoszenie upadłości bądź likwidacji pracodawcy.
Czy pracodawca może pytać o powód zwolnienia lekarskiego?
Nie. Pracodawca nie ma prawa żądać od pracownika ujawnienia przyczyny zwolnienia lekarskiego, czyli informacji o jego stanie zdrowia. Dane te są chronione przepisami o ochronie danych osobowych (RODO). Pracodawca otrzymuje elektroniczne zwolnienie (e-ZLA) za pośrednictwem platformy PUE ZUS, które zawiera jedynie informacje niezbędne do ustalenia prawa do świadczeń, bez podawania kodu choroby.
Kwestie związane z rozwiązywaniem umów o pracę bywają skomplikowane, a każdy przypadek wymaga indywidualnej analizy. jeżeli potrzebują Państwo pomocy prawnika z zakresu prawa pracy, zapraszamy do kontaktu z naszą kancelarią.
71 737 37 22
Kancelaria prawna Sobota Jachira – Radca prawny Wrocław
