Dodatkowa składka za przerwę w biznesie

Na roczne rozliczenie składki zdrowotnej mamy czas do 22.5.2023 r. Muszą je zrobić też przedsiębiorcy, którzy zawiesili lub zlikwidowali działalność. Czeka ich niemiła niespodzianka.

– Przedsiębiorcom, którzy są na skali bądź liniowym PIT i w zeszłym roku zawiesili bądź zakończyli biznes, wychodzi dodatkowa składka zdrowotna do zapłaty – mówi Cezary Szymaś, współwłaściciel biura rachunkowego ASCS-Consulting.

Rok, który zaczyna się w lutym

– To konsekwencja źle skonstruowanych przepisów i przyjęcia zasady, iż rok składkowy zaczyna się w lutym. W rocznym rozliczeniu nie uwzględniamy więc składki za styczeń 2022 r. Do rocznej podstawy wymiaru wchodzi natomiast styczniowy dochód. Składkę zdrowotną u przedsiębiorców na skali oraz liniówce liczy się bowiem z przesunięciem, od dochodu za poprzedni miesiąc – tłumaczy Izabela Leśniewska, doradca podatkowy w kancelarii Alo-2.

Rozpatrzmy to na przykładzie. Załóżmy, iż przedsiębiorca na skali w każdym miesiącu miał 4 tys. zł dochodu. Biznes ma zawieszony od 1 września. W rozliczeniu rocznym wpisuje dochód z działalności gospodarczej za 2022 r., który jest podstawą wymiaru składki (co do zasady, bo mogą być różnice). Ponieważ jego dochód z okresu styczeń–sierpień to 32 tys. zł (8 miesięcy x 4 tys. zł), roczna składka wyniesie 2880 zł (32 tys. zł x 9 proc.). Następnie przedsiębiorca wpisuje sumę składek należnych za poszczególne miesiące.

– Ponieważ rok składkowy zaczął się w lutym, w naszym przykładzie przedsiębiorca wykaże składki należne za okres luty–sierpień. Wyjdzie mu 2520 zł (4 tys. zł x 9 proc. x 7 miesięcy). Po porównaniu składek miesięcznych z roczną wychodzi 360 zł dopłaty (2880 zł – 2520 zł) – tłumaczy Cezary Szymaś.

– Wygląda to absurdalnie, bo przedsiębiorca musi zapłacić dodatkową składkę, choć wszystko robił dobrze. Niestety, takie są rezultaty wyliczeń w ZUS-owskim programie Płatnik – mówi Izabela Leśniewska.

– Konsultanci ZUS udzielający porad telefonicznych przyznają, iż to nielogiczne. Jednocześnie twierdzą, iż tak powinno wyglądać rozliczenie zawieszonych bądź zlikwidowanych w 2022 r. biznesów. Tylko jak wytłumaczyć klientom, iż mają dopłacić dodatkową kwotę, chociaż wszystkie składki miesięczne płacili terminowo i w prawidłowej wysokości? – pyta Cezary Szymaś.

Płatnik nie przepuszcza

Czy sporządzając roczne rozliczenie (które jest częścią deklaracji za kwiecień), można nie uwzględnić tej dodatkowej składki?

– Program Płatnik nie przepuści takiej deklaracji, gdyż weryfikuje ją ze swoimi wyliczeniami – mówi Izabela Leśniewska. Wskazuje, iż przedsiębiorca rozliczający składki wyłącznie za siebie albo zgłaszający do ubezpieczeń nie więcej niż pięć osób może złożyć formularz papierowy.

– To nie rozwiązuje jednak problemu, bo ZUS podczas wprowadzania deklaracji do systemu zorientuje się, iż wyliczenia się nie zgadzają, i wezwie go do złożenia wyjaśnień – podkreśla ekspertka. Dodaje, iż nierozstrzygnięta pozostało sprawa rozliczenia przedsiębiorców, którzy działali tylko w styczniu 2022 r. ZUS nie chce natomiast rocznego rozliczenia od tych, którzy mieli zawieszony biznes przez cały poprzedni rok. Chyba iż działalność została wznowiona od stycznia 2023 r.