Dodatkowe opłaty za jednorazowe opakowania z plastiku

Unia Europejska w walce o środowisko

Wprowadzenie dodatkowych opłat za opakowania jednorazowe w 2024 r. to jeden z rezultatów nowelizacji ustawy z 11.5.2011 r. o obowiązkach przedsiębiorców w zakresie gospodarowania niektórymi odpadami oraz o opłacie produktowej (t.j. Dz.U. z 2020 r. poz. 1903; dalej: GospodOdpU). Celem nowelizacji było wprowadzenie unijnych ograniczeń dotyczących stosowania wybranych produktów jednorazowego użytku z tworzyw sztucznych, w tym i wycofania niektórych produktów ze sprzedaży (dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/904 z 5.6.2019 r. w sprawie zmniejszenia wpływu niektórych produktów z tworzyw sztucznych na środowisko (Dz.Urz. UE L z 2019 r. Nr 155, s. 1).

Ministerstwo Klimatu i Środowiska opublikowało trzy rozporządzenia, regulujące nowe opłaty, które zaczęły obowiązywać w 2024 r.:

1. Rozporządzenie Ministra Klimatu i Środowiska z 7.12.2023 r. w sprawie stawek opłaty za produkty jednorazowego użytku z tworzyw sztucznych będące opakowaniami (Dz.U. z 2023 r. poz. 2679);
2. Rozporządzenie Ministra Klimatu i Środowiska z 9.12.2023 r. w sprawie stawek opłaty na pokrycie kosztów zagospodarowania odpadów powstałych z produktów jednorazowego użytku z tworzyw sztucznych (Dz.U. z 2023 r. poz. 2686);
3. Rozporządzenie Ministra Klimatu i Środowiska z 9.12.2023 r. w sprawie stawek opłat produktowych dla poszczególnych rodzajów opakowań (Dz.U. z 2023 r. poz. 2683).

Ad 1.

Na mocy tego rozporządzenia zostały wprowadzone dodatkowe opłaty w wysokości:

a) przeznaczona do bezpośredniego spożycia, na miejscu lub na wynos,

b) zwykle spożywana bezpośrednio z pojemnika oraz

c) gotowa do spożycia bez dalszej obróbki, takiej jak przyrządzanie, gotowanie czy podgrzewanie

– w tym pojemników na żywność typu fast food lub na inne posiłki gotowe do bezpośredniego spożycia, z wyjątkiem pojemników na napoje, talerzy oraz paczek i owijek zawierających żywność.

Ad 2.

Stawka opłaty na pokrycie kosztów zbierania odpadów powstałych z produktów jednorazowego użytku z tworzyw sztucznych tego samego rodzaju, które przedsiębiorca wprowadził do obrotu, pozostawionych w publicznych systemach zbierania odpadów, w tym na pokrycie kosztów utworzenia i utrzymania tych systemów, transportu tych odpadów i ich przetwarzania, a także uprzątania oraz transportu i przetwarzania odpadów powstałych z produktów jednorazowego użytku z tworzyw sztucznych tego samego rodzaju jak odpady powstałe z produktów jednorazowego użytku z tworzyw sztucznych, które przedsiębiorca wprowadził do obrotu, wynosi:

1) 10 groszy za 1 kg:

a) pojemników na żywność;

b) paczek i owijek wykonanych z elastycznych materiałów zawierających żywność przeznaczoną do bezpośredniego spożycia z paczki lub owijki bez żadnej dalszej obróbki;

c) pojemników na napoje o pojemności do trzech litrów;

d) kubków na napoje, w tym ich pokrywek i wieczek;

e) lekkich toreb na zakupy z tworzywa sztucznego w rozumieniu art. 8 pkt 15a lit. a ustawy z 13.6.2013 r. o gospodarce opakowaniami i odpadami opakowaniowymi (t.j. Dz.U. z 2023 r. poz. 1658; dalej: GospOpakowaniaU)

– o których mowa w sekcji I załącznika nr 9 do GospodOdpU.

2) 1 grosz za sztukę wyrobów tytoniowych z filtrami zawierającymi tworzywa sztuczne i filtrów zawierających tworzywa sztuczne sprzedawanych do używania łącznie z wyrobami tytoniowymi, o których mowa w sekcji III załącznika nr 9 do GospodOdpU.

Stawka opłaty na pokrycie kosztów uprzątania oraz transportu i przetwarzania odpadów powstałych z produktów jednorazowego użytku z tworzyw sztucznych tego samego rodzaju jak odpady powstałe z produktów jednorazowego użytku z tworzyw sztucznych, które przedsiębiorca wprowadził do obrotu, wynosi 1 grosz za sztukę:

1) chusteczek nawilżanych,

2) balonów, z wyjątkiem balonów do użytku przemysłowego lub innych profesjonalnych zastosowań, które to balony nie są rozprowadzane wśród konsumentów

– o których mowa w sekcji II załącznika nr 9 do GospodOdpU.

Ad 3.

Wskazane rozporządzenie, w zakresie wysokości stawek opłat produktowych dla poszczególnych rodzajów opakowań, odsyła do załącznika, w którym znajdują się wszystkie wprowadzone opłaty. Wskazane w załączniku stawki opłaty produktowej wskazane zostały w złotych za 1 kg. Opłaty za poszczególne produkty wynoszą:

Najistotniejszym celem wprowadzonych przepisów (implementacji dyrektywy SUP) jest zmniejszenie ilości odpadów powstających z produktów jednorazowego użytku z tworzywa sztucznego obecnych w środowisku naturalnym, w szczególności w środowisku morskim, które stanowią poważne zagrożenie dla jego adekwatnego funkcjonowania i zagrażają zdrowiu człowieka.