4 miesięcy temu
Ile zarabiają polskie firmy?
Zgodnie z danymi przedstawionymi przez Główny Urząd Statystyczny w pierwszym kwartale 2024 roku rodzime przedsiębiorstwa wygenerowały łącznie 1 272,4 mld złotych przychodu, a ich wynik finansowy netto wyniósł w sumie 37 mld złotych. W porównaniu do pierwszego kwartału 2023 roku to spadek – na dodatek znaczący. Rok wcześniej, w pierwszym kwartale 2023 roku, polskie firmy wygenerowały bowiem 1 353,9 mld złotych przychodu, a ich wynik finansowy netto wyniósł 60,8 mld złotych.
Biorąc pod uwagę powyższe liczby, widzimy, iż przychody firm z Polski zmniejszyły się w analogicznym okresie aż o 81,5 mld złotych, a zyski netto tutejszych biznesów spadły o 23,8 mld złotych. Co za tym idzie warto, żebyśmy przyjrzeli się szczegółom, aby lepiej zrozumieć, jak kształtowały się zyski w polskich firmach. Ostatecznie informacje te są istotne nie tylko dla ekonomistów, ale także dla samych przedsiębiorców.
Wynik finansowy brutto a wynik finansowy netto
Jednak zanim pójdziemy dalej i opowiemy sobie dokładnie, ile zarabiają polskie firmy, wcześniej wyjaśnijmy dwie rzeczy. Po pierwsze, jaka jest różnica między wynikiem finansowym netto a wynikiem finansowym brutto i po drugie, jak wygląda struktura średnich i dużych przedsiębiorstw w naszym kraju. Pozwoli nam to lepiej zrozumieć dane przedstawione przez Główny Urząd Statystyczny.
Tak więc wynik finansowy brutto to zysk przedsiębiorstwa przed odliczeniem podatków i innych obowiązkowych obciążeń. Jest to wskaźnik, który pozwala ocenić, jak dochodowa jest działalność firmy bez uwzględnienia wpływu systemu podatkowego.
Z kolei wynik finansowy netto to zysk przedsiębiorstwa po odliczeniu wszystkich podatków i obowiązkowych obciążeń. Możemy więc powiedzieć, iż jest to kwota, która pozostaje w dyspozycji firmy po uwzględnieniu wszystkich kosztów i zobowiązań podatkowych. Wynik netto daje pełniejszy obraz rzeczywistej rentowności przedsiębiorstwa, ponieważ uwzględnia wszystkie czynniki, które wpływają na końcowy zysk.
Ponadto warto wziąć pod uwagę również to, iż wynik finansowy netto jest bezpośrednio powiązany z polityką podatkową w danym kraju, a co za tym idzie również z różnymi ulgami i odliczeniami, z których mogą skorzystać przedsiębiorstwa w danym regionie świata. W związku z powyższym wynik netto może różnić się znacząco od wyniku brutto – wpływ na tę różnicę mają obowiązujące w państwie przepisy prawa finansowego.
Ile jest aktywnych firm w Polsce?
Zgodnie z danymi Głównego Urzędu Statystycznego w pierwszym kwartale 2024 roku działało w Polsce 17 282 przedsiębiorstwa prowadzące księgi rachunkowe i zatrudniające co najmniej 50 osób. Wśród tych firm największą grupę, bo aż 77,7% podmiotów, stanowiły przedsiębiorstwa średniej wielkości, czyli takie, które zatrudniają od 50 do 249 pracowników. Natomiast firmy duże – a mianowicie takie, które zatrudniają minimum 250 osób – stanowiły mniejszy odsetek, bo 22,3% badanych podmiotów.
Co równie interesujące, łączna liczba osób zatrudnionych w tych przedsiębiorstwach wyniosła 4 834 321. Przy czym duże przedsiębiorstwa zatrudniały 69,9% ogółu pracujących, natomiast średnie firmy – 30,1%. Do tego średnia liczba pracowników w firmach prowadzących księgi rachunkowe wyniosła 280 osób, a w podziale na duże i średnie przedsiębiorstwa wynik ten kształtował się następująco: 874 osoby w dużych firmach i 109 osób w średnich firmach. Nietrudno więc dojść do wniosku, iż większe przedsiębiorstwa, zatrudniające znaczącą liczbę pracowników, odgrywają szalenie istotną rolę w procesie tworzenia miejsc pracy, a także mocno stabilizują lokalny rynek.
Polskie firmy – zyski
W pierwszym kwartale 2024 roku polskie przedsiębiorstwa wygenerowały łącznie 1 272,4 mld złotych przychodu. Przychody te składały się w głównej mierze z przychodów ze sprzedaży wyrobów i usług, które stanowiły 59% całkowitych przychodów naszych firm. Sprzedaż towarów i materiałów odpowiadała za 38,1% przychodów, natomiast pozostałe przychody operacyjne i finansowe wyniosły odpowiednio 1,5% i 1,4% całkowitych przychodów.
Duże przedsiębiorstwa, zatrudniające 250 i więcej pracowników, uzyskały 914,9 mld złotych przychodów, co stanowiło 71,9% całkowitych przychodów wszystkich badanych firm – dlatego powiedzieliśmy wcześniej, jak istotną funkcję pełnią one dla polskiej gospodarki. Z kolei średnie firmy, zatrudniające od 50 do 249 pracowników, wypracowały w tym samym okresie 357,5 mld złotych przychodów, co odpowiadało 28,1% całkowitych przychodów.
Wynik finansowy brutto w pierwszym kwartale 2024 roku wyniósł w polskich przedsiębiorstwach 48,8 mld złotych, z czego obowiązkowe obciążenia wyniku finansowego brutto wyniosły 11,8 mld złotych. W rezultacie wynik finansowy netto osiągnął poziom 37 mld złotych.
Na koniec warto jeszcze wspomnieć o wyniku finansowym netto. W dużych przedsiębiorstwach wyniósł on bowiem 27,6 mld złotych, natomiast w średnich firmach – 9,4 mld złotych. Z kolei nakłady inwestycyjne ogółem badanych przedsiębiorstw wyniosły 40,8 mld złotych, przy czym Główny Urząd Statystyczny zauważył, iż duże przedsiębiorstwa zrealizowały 80,5% tych nakładów, a średnie znacznie mniej – mowa o 19,5%.
Polskie firmy – koszty
Natomiast suma kosztów w badanym okresie wyniosła w rodzimych przedsiębiorstwach 1 223,6 mld złotych. Przyglądając się bliżej jej strukturze, Główny Urząd Statystyczny zauważył również, iż spośród 96,7% wszystkich kosztów największy udział miały koszty związane ze sprzedażą wyrobów i usług – mowa o 63,8%. Z kolei koszty dotyczące sprzedanych towarów i materiałów odpowiadały za 32,9% udziału wszystkich kosztów w badanych podmiotach z Polski. Pozostałe koszty operacyjne i finansowe wyniosły odpowiednio zaledwie 1,3% i 2%.
Koszty poniesione przez duże przedsiębiorstwa wyniosły 879,2 mld złotych, co stanowiło 71,9% wszystkich kosztów badanych firm. Natomiast średnie firmy poniosły koszty w wysokości 344,4 mld złotych, co odpowiadało 28,1% wszystkich kosztów. Biorąc pod uwagę te dane, można zauważyć, iż zarówno przychody, jak i koszty są silnie skoncentrowane w większych przedsiębiorstwach.
Wyniki finansowe – porównanie Q1 2024 z Q1 2023
Porównując wyniki finansowe polskich przedsiębiorstw w pierwszym kwartale 2024 roku z analogicznym okresem roku poprzedniego, możemy zauważyć znaczący spadek. W pierwszym kwartale 2023 roku polskie firmy zarobiły bowiem 1 353,9 mld złotych przychodu, a ich wynik finansowy netto wyniósł 60,8 mld złotych.
Widać więc, iż przychody polskich firm w pierwszym kwartale 2024 roku skurczyły się o 81,5 mld złotych, co stanowi spadek o około 6%. Jeszcze bardziej niepokojący jest spadek wyniku finansowego netto, który uległ zmniejszeniu o 23,8 mld złotych, czyli aż o 39,1%.
A jak było z kosztami w ubiegłym roku? W pierwszym kwartale 2023 koszty ogółem wyniosły w polskich firmach 1 278,6 mld złotych, co oznacza, iż koszty w 2024 roku były niższe o 55 mld złotych. Mimo to spadek kosztów nie zrekompensował spadku przychodów, co przełożyło się na niższe wyniki finansowe netto. Ostatecznie zmniejszenie kosztów było niewystarczające, aby utrzymać poprzedni poziom zysków.
Ponadto możemy powiedzieć, iż spadek kosztów w pierwszym kwartale 2024 roku był nieproporcjonalny do spadku przychodów w tym samym okresie. Co jest tego przyczyną? Między innymi wyższe ceny energii, a także rosnące koszty zatrudnienia. Bo jak się okazuje, Główny Urząd Statystyczny zauważył, iż w pierwszym kwartale bieżącego roku przeciętne wynagrodzenie w Polsce wyniosło 8 147,38 złotych. Natomiast jeszcze w czwartym kwartale 2023 roku przeciętne wynagrodzenie było niższe, a mianowicie kształtowało się na poziomie 7 540,36 złotych. Oznacza to, iż średnia pensja w Polsce wzrosła z Q4 2023 do Q1 2024 o 607,02 złotych. Z kolei porównując wynagrodzenia z Q1 2023 i Q1 2024, wzrost ten był jeszcze wyższy, bo mowa o 1 023,12 złotych.
W efekcie wynik finansowy brutto w pierwszym kwartale 2023 roku wyniósł 75,3 mld złotych i był znacznie wyższy niż 48,8 mld złotych, które wypracowano w 2024 roku. Obowiązkowe obciążenia wyniku finansowego brutto również były wyższe w 2023 roku – wyniosły 14,5 mld złotych, z kolei w pierwszym kwartale 2024 roku obciążenia te wyniosły 11,8 mld złotych.
Ponadto nakłady inwestycyjne w pierwszym kwartale 2023 roku kształtowały się na poziomie 41,3 mld złotych, podczas gdy w pierwszym kwartale 2024 roku były nieco niższe i wyniosły 40,8 mld złotych. Oznacza to, iż polskie firmy nieznacznie zmniejszyły swoje inwestycje – być może pod wpływem gorszych wyników finansowych.
Dobry finansowo 2023 rok
W całym 2023 roku polskie przedsiębiorstwa wygenerowały łącznie 6 157,1 mld złotych przychodu, podczas gdy koszty ich uzyskania wyniosły 5 814,1 mld złotych. Wynik finansowy netto na koniec roku ukształtował się na poziomie 278,6 mld złotych. Liczby te pokazują, iż rok 2023 był ogólnie udany dla polskich firm.
Analizując strukturę przedsiębiorstw, w 2023 roku działało w Polsce 50 239 przedsiębiorstw prowadzących księgi rachunkowe, zatrudniających co najmniej 10 osób. Największą grupę stanowiły małe firmy, zatrudniające od 10 do 49 osób, które stanowiły 63,8% wszystkich firm. Natomiast średnie firmy, zatrudniające od 50 do 249 pracowników, stanowiły 28,4%, a największe przedsiębiorstwa, zatrudniające 250 i więcej osób, stanowiły 7,8% firm badanych przez Główny Urząd Statystyczny.
Wspomniane firmy zatrudniały w badanym okresie łącznie 5 648 000 osób. I tak na przykład pracę w dużych przedsiębiorstwach znalazło 60,1% ogółu pracujących. W średnich firmach odsetek ten był oczywiście niższy i wyniósł 27%, natomiast w małych podmiotach kształtował się on na poziomie 12,9%. A jeżeli chodzi o średnią liczbę pracujących w firmach prowadzących księgi rachunkowe, to średnia ta wyniosła 112 osób. Niemniej średnia zatrudnionych osób różni się w zależności od sektora. W przypadku dużych podmiotów wyniosła ona 867 osób, w średnich – 107 osób, a w małych – 23 osoby.
Całkowite przychody badanych przedsiębiorstw w 2023 roku wyniosły sumarycznie 6 157,1 mld złotych. Przy czym przychody ze sprzedaży wyrobów i usług stanowiły aż 57% wszystkich przychodów, a sprzedaż towarów i materiałów odpowiadała za 39,5%. Pozostałe przychody operacyjne i finansowe stanowiły odpowiednio 1,7% i 1,8% przychodów ogółem.
Koszty ogółem przedsiębiorstw wyniosły 5 814,1 mld złotych, z czego 96,3% stanowiły koszty sprzedanych produktów, towarów i materiałów. Te koszty dzieliły się na wartość sprzedanych towarów i materiałów (34,7%) oraz koszt własny sprzedanych produktów (61,6%). Pozostałe koszty operacyjne i finansowe wyniosły odpowiednio 1,5% i 2,2% kosztów ogółem.
Wynik finansowy brutto przedsiębiorstw w 2023 roku wyniósł 343 mld złotych, natomiast obowiązkowe obciążenia tego wyniku wyniosły 64,4 mld złotych. Wynik finansowy netto na poziomie 278,6 mld złotych wskazuje na dobrą kondycję finansową firm w skali całego roku. Nakłady inwestycyjne wyniosły 252,2 mld złotych, przy czym duże przedsiębiorstwa zrealizowały 73,4% tych nakładów, średnie – 18%, a małe – 8,6%.
Jaki dla polskich firm będzie 2024 rok?
Dane Głównego Urzędu Statystycznego za pierwszy kwartał 2024 roku pokazują, iż polskie firmy stanęły przed wyzwaniem w postaci spadku zarówno przychodów, jak i zysków netto w porównaniu do analogicznego okresu w roku ubiegłym. Mimo to rodzime przedsiębiorstwa dobrze sobie poradziły z zarządzaniem kosztami i utrzymaniem inwestycji na stosunkowo stabilnym poziomie.
Co za tym idzie – mimo trudniejszego początku roku – właściciele firm z Polski przez cały czas mogą liczyć na poprawę sytuacji w kolejnych kwartałach. A jak zakończą ten rok? Zobaczymy. Ostatecznie prawdziwy obraz kondycji polskich firm w 2024 roku poznamy dopiero pod koniec bieżącego roku, gdy Główny Urząd Statystyczny podzieli się z nami pełnym raportem. Do tego czasu pozostaje nam obserwować, jak rodzime przedsiębiorstwa radzą sobie z aktualnymi wyzwaniami.
