Z życia wzięte i praktyczne: „jak napisać testament, aby w przyszłości nikt nie mógł domagać się zachowku” – takie właśnie pytanie zadał mi jeden z czytelników bloga. To pytanie ma sens, ale niestety: odpowiedź może Cię trochę rozczarować.
Zacznijmy jednak od podstaw. Pisałam już co prawda o tym kilka razy, ale przypomnę, gdyż to dość istotne:
czym jest zachowek i kto może się go domagać?
Przepis kodeksu stanowi dokładnie tak:
Zstępnym, małżonkowi oraz rodzicom spadkodawcy, którzy byliby powołani do spadku z ustawy, należą się, o ile uprawniony jest trwale niezdolny do pracy albo o ile zstępny uprawniony jest małoletni – dwie trzecie wartości udziału spadkowego, który by mu przypadał przy dziedziczeniu ustawowym, w innych zaś wypadkach – połowa wartości tego udziału (zachowek).
Tak, zachowek to roszczenie o zapłatę konkretnej kwoty pieniędzy. Ale… czy można tak napisać testament, aby nikt nie domagał się zapłaty zachowku – od spadkobiercy testamentowego?
Można przynajmniej spróbować. W testamencie można zamieścić postanowienie dotyczące wydziedziczenia:
wydziedziczenie – kogo i z jakich powodów można wydziedziczyć?
I aby wydziedziczenie było skuteczne, przyczyna wydziedziczenia musi być prawdziwa. Nie można tego spadkobiercy wydziedziczyć tak po prostu. Może to wydaje Ci się dziwne, bo to przecież Twój majątek. A skoro to Twój majątek to możesz nim dowolnie dysponować. W sumie tak.
W testamencie możesz wskazać dowolna osobę. Ale wydziedziczyć małżonka czy dziecko możesz tylko wtedy, gdy zachodzą przesłanki opisane w kodeksie cywilnym.
Tak, nie można skutecznie wydziedziczyć kogoś tylko dlatego bo tak właśnie chcesz. Wiesz już zapewne, iż pominięcie w testamencie nie jest wydziedziczeniem.
No dobrze: to kiedy jednak można kogoś wydziedziczyć?
Podstawy wydziedziczenia – co wynika z przepisów?
Spadkodawca może w testamencie pozbawić zstępnych, małżonka i rodziców zachowku (wydziedziczenie), o ile uprawniony do zachowku:
Tak właśnie brzmi przepis.
I jeszcze coś istotnego:
Przyczyna wydziedziczenia uprawnionego do zachowku powinna wynikać z treści testamentu.
Pułapki jeżeli chodzi o wydziedziczenie
I jeszcze jedna kwestia: wydziedziczenie dziecka nie oznacza wydziedziczenia jego dzieci, a twoich wnuków!
czyli: Twoje wydziedziczone dziecko nie będzie mogło domagać się zachowku, ale jego dziecko, a twój wnuk już tak!
I taki małoletni wnuk jest w znacznie lepszej sytuacji, jeżeli chodzi o wysokość zachowku.
Widzisz sam, jakie to skomplikowane:) Chcesz kogoś wydziedziczyć? Dobrze się zastanów nad konsekwencjami. Może są lepsze rozwiązania, aby zrealizować swój cel?
Inne rozwiązania – co jeżeli nie wydziedziczenie?
A o tym, jak przekazać majątek w rodzinie, przeczytasz tu.
I czy można wydziedziczyć małoletnie dziecko? Dowiesz się tego z tego wpisu.
Masz swoje przemyślenia w tym temacie? Podziel się nimi w komentarzach.
Uważasz, iż zachowek to dobry pomysł? czy raczej powinien zniknąć z kodeksu na zawsze? Podziel się swoją opinią w komentarzach.
A jeżeli potrzebujesz mojej pomocy w sprawie spadkowej: napisz do mnie wiadomość!
Prawem spadkowym zajmuję się od ponad dekady. Myślę, iż będę mogła pomóc także i Tobie!
