Świadome dysponowanie swoim majątkiem to istotna kwestia. Zwłaszcza jeśli… masz kilkoro dzieci, masz dzieci z różnych związków, masz małoletnie dzieci, chcesz uniknąć w przyszłości skonfliktowania rodziny…
Jak więc możesz „przepisać” mieszkanie na dziecko? (ewentualnie na inną osobę, jeżeli chcesz „przepisać” mieszkanie na inną osobę. Tak – przepisy prawa cywilnego nie przewidują czegoś takiego jak „przepisanie” To dość potoczne określenie. Dobrze, to już wiemy – to teraz może chciałbyś wiedzieć, co te przepisy przewidują?
Testament – wskazanie spadkobiercy
Można po prostu wskazać dziecko w treści testamentu jako spadkobiercę. Wtedy taki spadkobierca odziedziczy cały spadek. No chyba, iż chcesz aby tylko mieszkanie stało się własnością tego dziecka. To też jest możliwe. Temu właśnie służy:
zapis windykacyjny w testamencie
możesz przekazać konkretną nieruchomość dla konkretnej osoby – właśnie zamieszczając zapis windykacyjny w treści testamentu (pamiętasz o wymaganej formie, prawda?)
Zapis windykacyjny istnieje w kodeksie od dość dawna, ale…chyba wciąż jest zbyt mało popularny. Wiedziałeś, iż coś takiego istnieje?
zmiana lub odwołanie testamentu?
Możliwe. Łatwe. jeżeli tylko uznasz, iż jest potrzeba aby ten testament zmienić (albo w ogóle odwołać) to możesz to zrobić. Nie musisz nikogo pytać o zdanie. Decyzja w kwestii zmiany testamentu należy tylko do Ciebie. Nie musisz choćby nikogo informować o zmianie testamentu.
No dobrze, a czy to będzie dużo kosztować?
koszty związane z testamentem?
żadne lub bardzo niewielkie. Można napisać testament własnoręcznie – np. długopisem na kartce papieru. Lepiej zdecydować się na formę notarialną (w przypadku zapisu windykacyjnego to będzie konieczne) ale dalej nie jest to duży koszt.
Ważne: napisałeś testament, ale dalej to Ty jesteś właścicielem np. tego mieszkania i możesz nim dowolnie dysponować! Testament to testament – jak wspomniałam: możesz go dowolnie zmienić. Testament nie powoduje przeniesienia własności.
Czy mogę wskazać w testamencie małoletnie dziecko?
Tak, oczywiście – małoletnie dziecko jak najbardziej może dziedziczyć. Co więcej… możesz też wskazać w testamencie osobę, która będzie zarządzać majątkiem odziedziczonym przez dziecko!
Umowa darowizny
Nie chcesz (na razie) pisać testamentu, ale chcesz „przepisać” mieszkanie na dziecko. Da się. Tylko… czy na pewno to jest Twoją intencją? Czy na pewno chcesz, aby już teraz to dziecko (czy inna osoba) było właścicielem mieszkania? Oczywiście ze wszystkimi tego konsekwencjami – to właściciel może swoim mieszkaniem dysponować.
zmiana lub odwołanie darowizny?
raczej nie – jeżeli obdarowany nie będzie zainteresowany, aby oddać przedmiot darowizny: ciężko będzie odzyskać ten przedmiot darowizny. Tak, można – w wyjątkowych sytuacjach odwołać darowiznę, ale trzeba liczyć się z koniecznością sprawy sądowej, aby ponownie stać się właścicielem mieszkania. I tak – taką sprawę sądową możesz przegrać. Po prostu: decydujesz się zawrzeć umowę darowizny – nie jesteś już więcej właścicielem rzeczy czy nieruchomości, które darujesz innej osobie.
koszty związane z umową darowizny?
Będą tu pewne koszty. W zależności od wartości mieszkania. Darowizna mieszkania wymaga formy aktu notarialnego. Tu stawki są zależne od wartości przedmiotu darowizny – reguluje to rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości w sprawie maksymalnych stawek taksy notarialnej.
Konsekwencje testamentu i darowizny, o których możesz nie wiedzieć, lub też nie pomyśleć
Napisałeś testament powołując dziecko jako jedynego spadkobiercę, zamieściłeś zapis windykacyjny w testamencie, albo też zdecydowałeś się na przekazanie mieszkania dziecku jeszcze za życia. Możliwe, iż to bardzo dobre rozwiązanie. Tylko czy pamiętasz, iż przepisy kodeksu cywilnego przewidują coś takiego, jak zachowek?
Jeśli wskazałeś w testamencie tylko jedno z dzieci, albo zrobiłeś znacząca darowiznę na rzecz jednego z dzieci: pozostałe dzieci najprawdopodobniej będą mogły od tego własnie dziecka domagać się zachowku.
Może zapytasz:
czy jest coś jeszcze oprócz testamentu lub darowizny? Tak, choć to skomplikowane;)
Umowa dożywocia
Jest jeszcze trzecia droga. Zgodnie z treścią przepisu:
Jeżeli w zamian za przeniesienie własności nieruchomości nabywca zobowiązał się zapewnić zbywcy dożywotnie utrzymanie (umowa o dożywocie), powinien on, w braku odmiennej umowy, przyjąć zbywcę jako domownika, dostarczać mu wyżywienia, ubrania, mieszkania, światła i opału, zapewnić mu odpowiednią pomoc i pielęgnowanie w chorobie oraz sprawić mu własnym kosztem pogrzeb odpowiadający zwyczajom miejscowym.
zmiana lub odwołanie umowy dożywocia?
możliwe, ale… Może być niestety problematyczne.
Jeżeli z jakichkolwiek powodów wytworzą się między dożywotnikiem a zobowiązanym takie stosunki, iż nie można wymagać od stron, żeby pozostawały przez cały czas w bezpośredniej ze sobą styczności, sąd na żądanie jednej z nich zamieni wszystkie lub niektóre uprawnienia objęte treścią prawa dożywocia na dożywotnią rentę odpowiadającą wartości tych uprawnień.
To temat na osobny wpis. O umowie dożywocia już wspominałam w innych wpisach, ale myślę, iż trzeba będzie do tego tematu powrócić. Tak, w przypadku umowy dożywocia mieszkanie nie dolicza się do masy spadkowej tak jak w przypadku darowizny – co wyklucza (bądź ogranicza) możliwość dochodzenia zachowku, ale…
Czytałeś ten wpis? Tak więc już wiesz, iż to „dożywocie” nie jest cudownym lekiem na wszystkie problemy. Czasem chcąc uniknąć zachowku można „wpakować się” w inny (może choćby większy) problem. Mówiłam już, iż dobrze jest znać przepisy, aby podjąć świadomą decyzję?
Koszty, podatki związane z umową dożywocia?
Umowa taka wymaga formy notarialnej. Jest też coś takiego, jak podatek od czynności cywilnoprawnych.
Czy umowa dożywocia ma sens?
Może mieć. Ale jeżeli myślisz kategoriami „jak uniknąć zachowku” to zastanów się jeszcze raz. Umowa dożywocia może być częścią świadomego planu przekazania majątku, ale właśnie o to chodzi: świadomego. Może jest tak, iż jest troje dzieci, ale tylko jedno z nich pomaga rodzicowi, opiekuje się rodzicem, mieszka z tym rodzicem i w przeciwieństwie do rodzeństwa nie ma swojego mieszkania. Umowa dożywocia może w takiej sytuacji zabezpieczyć interes zarówno rodzica, który wymaga opieki, jak i tego z dzieci, które decyduje się poświęcić opiece nad takim potrzebującym rodzicem.
Co jest Twoim celem – czyli każda czynność prawna ma swoje konsekwencje
czy jakaś decyzja jest dobra, a inna zła? To nie takie proste. Nie jest tak, iż jedna decyzja ma tylko zalety, a inna tylko wady. To bardziej skomplikowane. Dlatego zawsze powtarzam: podejmij świadomą decyzję! Po to właśnie piszę te artykuły na blogu, aby Ci to ułatwić.
Każde rozwiązanie może mieć sens, tylko trzeba… znać konsekwencje swoich działań! Silne emocje zwykle są złym doradcą. Lepiej jest zapoznać się z treścią przepisów i podjąć świadomą decyzję.
Masz pytania? Zostaw pytanie w komentarzach!
Potrzebujesz mojej pomocy w sprawie spadkowej? Napisz do mnie wiadomość!
