Kto i kiedy może kontrolować pracownika na l4?

Okres grypowy w pełni, a to oznacza, iż pracodawcy mogą spodziewać się w nadchodzących tygodniach lawinowej fali zwolnień L4. Przypominamy więc najważniejsze zasady dotyczące przeprowadzania kontroli, a także konsekwencje czekające pracowników nieuczciwe korzystających ze zwolnienia.

Kto przeprowadza kontrolę pracownika na L4?

To, czy kontrolę przeprowadza pracodawca czy ZUS, uzależnione jest od stanu zatrudnienia w danym zakładzie pracy. Pracodawcy, którzy zatrudniają więcej niż 20 pracowników, dokonują jej samodzielnie. W pozostałych przypadkach (zatrudnienie do 20 osób) kontrole przeprowadzane są przez ZUS.

Pracodawca weryfikujący samodzielnie powinien w odpowiedni sposób upoważnić pracownika, który będzie odpowiedzialny za kontrolę w jego imieniu (lub inną osobę, np. pracownika podmiotu, z którym podjął w tym zakresie współpracę).

Najważniejsze elementy upoważnienia do kontroli pracownika na L4 prezentujemy na grafice poniżej.

Przebieg kontroli – najważniejsze zasady

W pierwszej kolejności warto przypomnieć, iż czym innym jest kontrola sposobu wykorzystywania zwolnienia lekarskiego (której dokonuje się najczęściej w miejscu zamieszkania pracownika), a czym innym kontrola zaświadczenia lekarskiego (formalna).

Jak sprawdzić zwolnienie lekarskie?

Kontrola zwolnienia lekarskiego pod względem formalnym polega to przede wszystkim na ustaleniu, czy:

• nie jest ono sfałszowane;
• zostało wydane zgodnie z przepisami w sprawie zasad i trybu wystawiania zaświadczeń lekarskich.

Jeżeli w trakcie sprawdzania pracodawca będzie podejrzewać, iż zaświadczenie zostało sfałszowane lub wydane z naruszeniem regulacji, powinien zgłosić ten fakt do:

• lekarza prowadzącego pracownika – o ile występuje podejrzenie sfałszowania zwolnienia;
• ZUS – o ile popełniono błędy formalne przy wystawianiu zaświadczenia.

Po wyjaśnieniu sprawy, w zależności od jej wyniku, pracodawca podejmuje decyzję, co do ewentualnych konsekwencji.

Sprawdzanie sposobu wykorzystania zwolnienia

Polega na udaniu się w miejsce, które pracownik wskazał jako miejsce odbywania leczenia. Kolejnym etapem jest weryfikacja, czy zwolnienie jest wykorzystywane zgodnie z jego przeznaczeniem.

Chodzi tu o ustalenie, czy:

• pracownik nie wykonuje pracy zarobkowej;
• pracownik nie wykorzystuje zwolnienia niezgodnie z jego celem;
• poza ubezpieczonym nie ma w gospodarstwie innych osób mogących zapewnić opiekę (w przypadku zwolnienia związanego z opieką nad dzieckiem lub innym chorym członkiem rodziny).

Kontrole przeprowadza się bez ustalania terminu z kontrolowanym pracownikiem, a ich nasilenie powinno zwiększać się wraz ze średnim wzrostem zachorowań danej osoby. Kontrola pracownika na l4 powinna być jednak przeprowadzona w sposób zapewniający ochronę jego dóbr osobistych.

Jeżeli w trakcie sprawdzania zostanie ujawniona którakolwiek z okoliczności wymienionych wyżej, osoba kontrolująca sporządza protokół. Opisuje w nim, na czym polegało nieprawidłowe wykorzystanie zwolnienia. Dokument przedkłada się następnie pracownikowi, który może go zaakceptować lub zgłosić do niego ewentualne zastrzeżenia.

W razie wątpliwości co do wystąpienia naruszenia (czyli w przypadku zgłoszenia zastrzeżeń przez pracownika), ostateczną decyzję podejmuje Zakład Ubezpieczeń Społecznych. Organ może poprosić o opinię lekarza leczącego. Od decyzji ZUS stronom przysługuje odwołanie.

Jakie konsekwencje czekają nieuczciwego pracownika?

Pracownik, który wykorzystuje zwolnienie lekarskie niezgodnie z jego przeznaczeniem, zostaje pozbawiony prawa do:

• wynagrodzenia za okres niezdolności do pracy z powodu choroby;
• zasiłku chorobowego;
• zasiłku opiekuńczego (w przypadku zwolnienia związanego z opieką nad dzieckiem lub innym chorym członkiem rodziny)

– za cały okres zwolnienia lekarskiego.

Nieprawidłowe wykorzystanie zwolnienia może również stanowić podstawę do rozwiązania stosunku pracy z tym pracownikiem.

W razie dodatkowych pytań związanych z kontrolą pracownika na L4, zachęcamy do kontaktu.