Przepisy kodeksu pracy przewidują dwa przypadki udzielenia urlopu bezpłatnego. Drugi przypadek to w praktyce tzw. leasing pracowniczy – opisany w art. 174 (1) kp. Wynika z niego, iż za zgodą pracownika, wyrażoną na piśmie, pracodawca może udzielić mu urlopu bezpłatnego w celu wykonywania pracy u innego pracodawcy przez okres ustalony w zawartym w tej sprawie porozumieniu między pracodawcami. Okres ten wlicza się do okresu pracy, od którego zależą uprawnienia pracownicze u dotychczasowego pracodawcy. Instytucję tę można porównać niejako do wypożyczenia pracownika. Pierwotny stosunek pracy nie ulega rozwiązaniu. Natomiast u pracodawcy, u którego będzie wykonywana praca, nie zostanie zawarta żadna umowa o pracę. Omawiany przepis to w ujęciu potocznym tzw. leasing pracowniczy albo wypożyczenie pracowników. Pomimo tego, iż przytoczony przepis jest dość prosty i łatwy interpretacji, kryje za sobą bardzo wiele pułapek. Wielu pracodawców myśli, iż wystarczy udzielić urlopu bezpłatnego i „przekazać” pracowników drugiemu podmiotowi. Jednak zgodnie z przepisami tak to się odbyć nie może. Bardzo często uczestniczę w leasingu pracowników i koordynuję ten proces, więc na potrzeby swojej pracy stworzyłam listę czynności dla pracodawcy wypożyczającego i pracodawcy przyjmującego pracowników. Zamieszczam je poniżej wraz ze wzorem porozumienia pracodawców w sprawie wykonywania pracy u innego pracodawcy.
Informacja dla pracodawcy wypożyczającego
Pracodawca udziela urlopu bezpłatnego na podstawie art. 174 (1) kodeksu pracy Urlop bezpłatny jest niejako „zamrożeniem stosunku pracy”. Nie opłaca się wtedy składek do ZUS, nie wypłaca świadczeń, nie pobiera zaliczki na podatek dochodowy, albowiem nie ma przychodu oskładkowanego. Jednak należy złożyć deklarację ZUS DRA, RCA i RSA, kod przerwy w opłacaniu składek to 111.
W przypadku pojawienia się niezdolności do pracy nie przysługuje wynagrodzenie chorobowe / zasiłek – art. 12 ust. 2 pkt 1 ustawy o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (tj. Dz. U. z 2023 r. poz. 2780).
Okres tego urlopu wlicza się do okresu pracy, od którego zależą uprawnienia pracownicze u dotychczasowego pracodawcy. W tym wypadku przy powrocie nie ma zastosowania art. 155 (2) kp, czyli urlop proporcjonalny w stosunku do pracownika powracającego do pracy u dotychczasowego pracodawcy w ciągu roku kalendarzowego po trwającym co najmniej 1 miesiąc okresie: urlopu bezpłatnego.
Pracownik powinien zgodzić się na urlop w formie pisemnej (własnoręczny podpis lub podpis elektroniczny zgodnie z art. 78 (1) kodeksu cywilnego 1 ), dokument umieszczamy w części B akt osobowych.
Pracodawca udziela urlopu pisemnie, dokument umieszczamy w części B akt osobowych. Pracodawcy zawierają porozumienie w sprawie wypożyczenia pracownika.
Jeśli pracownicy mają zajęcie wynagrodzenia, należy poinformować organ egzekucyjny o urlopie i leasingu pracowniczym. Podać także dane pracodawcy wypożyczającego pracowników. Można wystawić fakturę za wypożyczenie pracowników.
Informacja dla pracodawcy przyjmującego
- Pracodawca przyjmujący pracowników jest zobowiązany do zawarcia umowy o pracę i ponoszenia wszelkich obciążeń z tym związanych, w tym: przedstawieniem warunków zatrudnienia, poszerzenia ich o elementy oddelegowania za granicę, zgłoszenia do ubezpieczeń społecznych, pobrania PIT-2, pobrania i odprowadzenia składek oraz zaliczki na podatek dochodowy, a także składek poza ubezpieczeniowych (Fundusz Pracy, Fundusz Solidarnościowy, Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych), ponoszenia obowiązków z zakresu PPK, założenia dokumentacji pracowniczej, pobrania odpowiednich oświadczeń i innych dokumentów związanych z nowym zatrudnieniem.
- Pracodawca może przejąć od pracodawcy wypożyczającego aktualne skierowanie i orzeczenie o umiejętności pracy (skierowanie na badanie wstępne, okresowe bądź kontrolne, w zależności
od tego, które z nich jest aktualne), gdy zakres obowiązków i rodzaj pracy są ze sobą zbieżne. Nie może przejąć szkolenia wstępnego BHP (ogólnego i stanowiskowego). - Pracodawca jest obowiązany udzielać urlopu wypoczynkowego i innych zwolnień od pracy oraz je rozliczać.
- W przypadku zajęcia wynagrodzenia za pracę w trybie art. 884 § 1 kodeksu postępowania cywilnego albo przepisów o postępowaniu egzekucyjnym w administracji ten pracodawca dokonuje potrąceń zgodnie z kodeksem postępowania i kontaktuje się z organami.