Mediacja to jedna z najskuteczniejszych metod rozwiązywania sporów. Jej siła tkwi w tym, iż łączy w sobie dwa pozornie sprzeczne elementy: dobrowolność i odformalizowanie z jednej strony oraz pewne, prawne umocowanie z drugiej.
Warto przyjrzeć się bliżej, jak te cechy ze sobą współgrają i dlaczego sprawiają, iż mediacja staje się atrakcyjną alternatywą wobec procesu sądowego.
Dobrowolność jako fundament mediacji
Podstawową zasadą mediacji jest jej dobrowolność. To strony decydują czy chcą wziąć w niej udział.
Aby rozpocząć mediację mogą zgłosić się do mediatora samodzielnie. Mogą też zostać skierowane do mediatora przez sąd, do którego złożony został pozew, ale wciąż zachowują prawo do odmowy uczestniczenia w mediacji.
A co najważniejsze każdy kto bierze udział w mediacji może w każdej chwili wycofać się z procesu, jeżeli uzna, iż nie spełnia ich oczekiwań.
Ta swoboda daje poczucie kontroli nad sytuacją i buduje atmosferę współpracy, a nie przymusu.
Odformalizowany przebieg rozmów
W przeciwieństwie do procesu sądowego mediacja jest pozbawiona sztywnej procedury. Spotkania realizowane są poza salą sądową, w warunkach sprzyjających bezpieczeństwu i komfortowi stron oraz swobodnej rozmowie. Mediator dba o ramy i zasady dialogu, ale nie narzuca gotowych rozwiązań.
Dzięki temu strony mogą:
- mówić własnym językiem, bez prawniczych formuł,
- skupić się na potrzebach i interesach, a nie tylko na przepisach,
- tworzyć elastyczne rozwiązania, których sąd nie byłby w stanie orzec.
Solidne podstawy w Kodeksie postępowania cywilnego
Choć mediacja jest odformalizowana, nie oznacza to, iż znajduje się w próżni prawnej. Jej ramy określają przepisy Kodeksu postępowania cywilnego (art. 183¹–183¹⁵ KPC).
Ustawodawca uregulował m.in.:
- sposób wszczęcia i prowadzenia mediacji,
- zasady wyboru i działania mediatora,
- możliwość skierowania stron do mediacji przez sąd,
- skutki prawne ugody mediacyjnej.
Najważniejszym elementem mediacji zapisanym w kodeksie jest to, iż ugoda zawarta przed mediatorem i zatwierdzona przez sąd ma moc wyroku sądowego. Oznacza to, iż można ją egzekwować tak samo jak każde orzeczenie sądu.
Dlaczego to połączenie jest tak wartościowe?
Mediacja daje to, czego często brakuje w procesie sądowym: elastyczność, szybkość i przestrzeń do dialogu. Jednocześnie, dzięki regulacjom prawnym, gwarantuje bezpieczeństwo i pewność, iż wypracowane rozwiązania mają realną moc.
Dzięki temu mediacja:
- oszczędza czas i koszty,
- chroni relacje między stronami,
- prowadzi do rozwiązań dostosowanych do indywidualnych potrzeb,
- zapewnia pełną skuteczność prawną ugody.
Dlaczego polecam korzystanie z mediacji?
Mediacja to proces, w którym strony same biorą odpowiedzialność za rozwiązanie sporu. Jest dobrowolna i odformalizowana, co czyni ją przyjazną i elastyczną. Równocześnie dzięki uregulowaniom w Kodeksie postępowania cywilnego daje gwarancję, iż ustalenia mają solidną podstawę prawną i mogą być egzekwowane.
To właśnie połączenie swobody i bezpieczeństwa sprawia, iż mediacja coraz częściej staje się pierwszym wyborem zamiast sądowego sporu.