Nie tylko śmieciówki wydłużą staż

Tak wynika z najnowszej wersji projektu nowelizacji kodeksu pracy, który po korekcie został skierowany do uzgodnień międzyresortowych.

Walka z patologiami na rynku pracy

Przypomnijmy, iż staż pracy ma wpływ m.in. na długość urlopu, wysokość dodatku za wysługę lat czy uprawnienie do nagrody jubileuszowej. Nie ma natomiast znaczenia w kontekście emerytalnym.

Zmiany w tym obszarze zapowiadała już jakiś czas temu w rozmowie z „Rz” nr 29/2024 minister rodziny, pracy i polityki społecznej Agnieszka Dziemianowicz-Bąk. Przyznawała wówczas, iż problemem jest niedostateczna lub w ogóle niepodejmowana walka z takimi patologiami rynku pracy, jak uśmieciowienie zatrudnienia.

„Jedną z konsekwencji takiego stanu jest staż pracy osób, które przez 10–20 lat pracowały na umowę zlecenie albo były na jednoosobowej działalności gospodarczej. Państwo traktuje je jak osoby, które nic nie robiły” – mówiła szefowa resortu.

Zadeklarowała jednocześnie rozpoczęcie prac w celu uregulowania tej sytuacji. Teraz tę zapowiedź spełnia. W uzgodnieniach znajduje się bowiem projekt ustawy w tym zakresie.

Propozycja rządu definiuje staż pracy na nowo. W efekcie będą do niego wliczane m.in. okresy pracy na zleceniu i działalności. W najnowszej wersji projektu poszerzono jeszcze ten katalog. Włączono do niego m.in. czas, w którym dana osoba przebywała za granicą i tam prowadziła działalność zarobkową (inną niż zatrudnienie), co ma udokumentowane.

Resort rodziny, który jest autorem projektu, tłumaczy, iż nie jest zasadne wskazanie konkretnego rodzaju działalności ze względu na fakt, iż wykonywanie pracy w innych krajach może przybierać różne formy i nazwy. To na pracowniku spoczywa ciężar udowodnienia okresu zatrudnienia przebytego za granicą. Pracodawca dokonuje zaliczenia okresów na podstawie dokumentów przez niego przedłożonych.

Dodatkowo zgodnie z nową wersją projektu do stażu wliczać się będzie również okres zawieszenia działalności gospodarczej przez osobę prowadzącą pozarolniczą działalność gospodarczą w celu sprawowania osobistej opieki nad dzieckiem, za który zostały opłacone składki na ubezpieczenia emerytalne i rentowe. Chodzi o odpowiednik urlopu wychowawczego dla przedsiębiorców.

Projektodawca tłumaczy, iż chce w ten sposób przybliżyć sytuację pracowników i samozatrudnionych.

Sceptycznie do tego rozwiązania podchodzi dr Tomasz Lasocki z Politechniki Warszawskiej. – Wliczenie urlopu wychowawczego do stażu jest wyjątkiem, który wynika ze szczególnego charakteru stosunku pracy. Trudno więc mówić o zrównywaniu w tym zakresie sytuacji przedsiębiorców i pracowników – wskazuje.

Zaliczona ulga

To nie wszystko. Dodano też do katalogu przedsiębiorców, którzy korzystają z ulgi na start.

W ocenie Łukasza Kozłowskiego z Federacji Przedsiębiorców Polskich taka zmiana to wyraz konsekwencji projektodawców.

– Okres korzystania z ulgi na start to też jest czas prowadzenia działalności gospodarczej. Przedsiębiorca opłaca wówczas podatek dochodowy czy składkę zdrowotną. Pominięcie tego etapu nie byłoby zatem zgodne z ideą tego rozwiązania – wyjaśnia.

Ekspert przypomina jednak, iż sam nie jest zwolennikiem ogólnej idei, która przyświeca nowym regulacjom.

– Różnego rodzaju świadczenia zależne od stażu pracy będą po zmianach przysługiwać znacznie szerszej grupie osób niż dotychczas. To spowoduje zwiększenie obciążeń przedsiębiorców – mówi.

Obawia się, że, paradoksalnie, zmiana może spowodować jeszcze większą popularność niepracowniczych form zatrudnienia.

– Inne formy współpracy zyskają kolejne przywileje zarezerwowane do tej pory dla zatrudnienia pracowniczego – dodaje Kozłowski.

Jego zdaniem powinno się raczej pomyśleć o regulacjach, które eliminowałyby bodźce skłaniające do stosowania innych tytułów.

Etap legislacyjny: uzgodnienia międzyresortowe