3 godzin temu
Geneza i główne cele zmian
Obecnie polskie prawo, w tym ustawa z 29.8.1997 r. – Prawo bankowe (t.j. Dz.U. z 2024 r. poz. 1646; dalej: PrBank) oraz ustawa z 5.11.2009 r. o spółdzielczych kasach oszczędnościowo-kredytowych (t.j. Dz.U. z 2025 r. poz. 379), nie zawiera przepisów pozwalających na swobodne udostępnianie informacji objętych tajemnicą bankową i zawodową w trakcie postępowań upadłościowych i restrukturyzacyjnych. Ten brak podstawy prawnej prowadzi do licznych problemów interpretacyjnych i spowalnia procesy, utrudniając ustalenie masy upadłościowej. Projektowane zmiany mają rozwiązać tę lukę, zapewniając transparentność i efektywność w celu lepszej ochrony interesów majątkowych wierzycieli. Nowe przepisy dążą do osiągnięcia równowagi pomiędzy koniecznością ujawnienia danych a ochroną tajemnicy bankowej, ograniczając dostęp do informacji jedynie do zakresu niezbędnego dla prowadzenia postępowań.
Kluczowe rozwiązania
- nowe przepisy dotyczące Prawa bankowego – zmiana art. 105 ust. 1 pkt. 2 PrBank pozwoli bankom na ujawnianie informacji syndykowi, nadzorcy sądowemu lub zarządcy, co przyspieszy proces ustalania masy upadłościowej,
- nowe przepisy dotyczące ustawy z 28.2.2003 r. – Prawo upadłościowe (t.j. Dz.U. z 2025 r. poz. 614; dalej: PrUpad) – wprowadzona zmiana w art. 178 ust. 5 PrUpad nałoży na SKOK-i obowiązek informowania syndyka o rachunkach upadłego,
- nowe przepisy dotyczące SKOK-ów – dodanie punktów 14b i 14c do art. 9f ust. 1 ustawy z 5.11.2009 r. o spółdzielczych kasach oszczędnościowo-kredytowych (t.j. Dz.U. z 2025 r. poz. 379; dalej: SpKasyU) umożliwi ujawnienie informacji objętych tajemnicą zawodową syndykowi, nadzorcy sądowemu lub zarządcy,
- nowe przepisy dotyczące ustawy z 15.5.2015 r. – Prawo restrukturyzacyjne (t.j. Dz.U. z 2024 r. poz. 1428; dalej: PrRestr) – nowy art. 26a PrRestr zobowiąże banki i SKOK-i do powiadamiania nadzorcy sądowego lub zarządcy o rachunkach dłużnika po obwieszczeniu o otwarciu postępowania,
- przepisy przejściowe – wprowadzono przepisy, które umożliwią stosowanie nowych regulacji także w postępowaniach upadłościowych i restrukturyzacyjnych, które zostały otwarte przed wejściem w życie ustawy, ale wciąż trwają.
Nowe przepisy dotyczące Prawa bankowego
Projekt nowelizacji zmienia art. 105 ust. 1 pkt 2 PrBank, dodając lit. łb i łc, które wprost wskazują na możliwość udostępniania informacji objętych tajemnicą bankową: syndykowi, w zakresie niezbędnym do postępowania upadłościowego, oraz nadzorcy sądowemu lub zarządcy, w zakresie niezbędnym do postępowania restrukturyzacyjnego. Dzięki tej zmianie, banki zyskają podstawę prawną do ujawnienia informacji o rachunkach dłużnika, co ma zasadnicze znaczenie dla ustalenia masy upadłości.
Nowe przepisy dotyczące Prawa upadłościowego
Nowelizacja uzupełnia istotną lukę, wprowadzając do art. 178 ust. 5 PrUpad nowy obowiązek dla spółdzielczych kas oszczędnościowo-kredytowych (SKOK-ów). Dotychczas brakowało w przepisach wyraźnego zapisu, który nakładałby na SKOK-i obowiązek informowania syndyka o rachunkach upadłego. Ta luka proceduralna często spowalniała postępowania upadłościowe i utrudniała pełną identyfikację aktywów dłużnika.
Nowe przepisy mają zapewnić, iż proces ustalania masy upadłości będzie sprawniejszy i bardziej kompletny. Szybszy dostęp do informacji o rachunkach upadłego w SKOK-ach umożliwi syndykowi dokładniejsze zewidencjonowanie majątku dłużnika, co bezpośrednio przełoży się na wyższe zaspokojenie roszczeń wierzycieli. Wprowadzenie tego obowiązku ma na celu usprawnienie całego procesu upadłościowego, czyniąc go bardziej efektywnym i transparentnym.
Nowe przepisy dotyczące SKOK-ów
Projektowana nowelizacja wprowadza zmiany w ustawie o spółdzielczych kasach oszczędnościowo-kredytowych, aby nadać im takie same uprawnienia i obowiązki jak bankom w kontekście postępowań restrukturyzacyjnych i upadłościowych. W tym celu do art. 9f ust. 1 SpKasyU dodano punkty 14b i 14c, które pozwolą kasom na ujawnianie informacji objętych tajemnicą zawodową.
Dzięki temu syndyk, nadzorca sądowy lub zarządca uzyskają możliwość żądania i otrzymywania danych o rachunkach oraz aktywach dłużnika, które znajdują się w SKOK-ach. Ta zmiana ma najważniejsze znaczenie dla sprawniejszego przebiegu postępowań, ponieważ zapewnia organom pełniejszy obraz sytuacji finansowej dłużnika, co jest niezbędne do efektywnego ustalenia masy upadłościowej lub restrukturyzacyjnej. Ujednolicenie przepisów pozwoli na sprawniejszą współpracę między organami a SKOK-ami, co ma pozytywny wpływ na szybkość i skuteczność całego procesu.
Nowe przepisy Prawa restrukturyzacyjnego
W projekcie nowelizacji wprowadzono art. 26a do Prawa restrukturyzacyjne, który nakłada na banki oraz spółdzielcze kasy oszczędnościowo-kredytowe (SKOK-i) nowy obowiązek. Zgodnie z tym przepisem, po obwieszczeniu postanowienia o otwarciu postępowania restrukturyzacyjnego, instytucje te będą musiały zawiadomić odpowiednio nadzorcę sądowego lub zarządcę o wszelkich rachunkach bankowych, sejfach i skrytkach, które posiada dłużnik.
Głównym celem tego rozwiązania jest zapewnienie spójności systemowej z przepisami Prawa upadłościowego, a także znaczne ułatwienie organom postępowania zarządzania majątkiem dłużnika od samego początku. Obecny brak regulacji w tym zakresie utrudniał pełną i szybką identyfikację aktywów, co mogło negatywnie wpływać na efektywność całego procesu restrukturyzacji. Dzięki temu nowemu obowiązkowi, organy postępowań będą miały natychmiastowy dostęp do kluczowych informacji finansowych, co przyspieszy i usprawni proces odzyskiwania należności.
Przepisy przejściowe
Wprowadzono przepisy przejściowe, aby nowe regulacje mogły być stosowane również w odniesieniu do postępowań, które już realizowane są w momencie wejścia ustawy w życie. Zgodnie z art. 5 i art. 6 ustawy, banki i SKOK-i będą miały obowiązek przekazania odpowiednich informacji syndykowi, nadzorcy sądowemu lub zarządcy w terminie 90 dni od dnia wejścia w życie ustawy. To rozwiązanie pozwoli na zwiększenie efektywności również w przypadku długotrwałych, toczących się postępowań.
