- Od 1.11.2024 r. obowiązują nowe, wyższe kwoty świadczeń rodzinnych i zasiłków opiekuńczych.
- Świadczenie rodzicielskie wynosi 1.000,00 zł miesięcznie i jest przyznawane niezależnie od dochodów rodziny.
- Zwiększono progi dochodowe oraz kwoty zasiłków, aby lepiej dostosować wsparcie finansowe do potrzeb rodzin.
Kluczowe zmiany dla rodzin – nowe stawki i progi dochodowe
Od 1.11.2024 r. obowiązują podwyższone progi dochodowe, od których zależy dostęp do świadczeń rodzinnych, co ma na celu lepsze dopasowanie wsparcia dla różnych grup społecznych. Dotychczasowe limity dochodowe zostały zwiększone, aby umożliwić większej liczbie rodzin kwalifikację do świadczeń rodzinnych.
Zgodnie z DochŚwRodzR, zasiłek rodzinny przysługuje osobom, o których mowa w art. 4 ust. 2 ustawy z 28.11.2003 r. o świadczeniach rodzinnych (t.j. Dz.U. z 2024 r. poz. 323; dalej: ŚwRodzU), o ile dochód rodziny w przeliczeniu na osobę albo dochód osoby uczącej się nie przekracza kwoty 674,00 zł, zaś w przypadku gdy członkiem rodziny jest dziecko legitymujące się orzeczeniem o niepełnosprawności lub orzeczeniem o umiarkowanym albo o znacznym stopniu niepełnosprawności, zasiłek rodzinny przysługuje, o ile dochód rodziny w przeliczeniu na osobę albo dochód osoby uczącej się nie przekracza kwoty 764,00 zł.
W ramach tych zmian wprowadzono także szczególne przepisy dotyczące świadczenia rodzicielskiego, które pozostaje na poziomie 1.000,00 zł miesięcznie i nie jest uzależnione od dochodów. Jest to wsparcie, które ma na celu zapewnienie pomocy finansowej rodzinom na pokrycie codziennych kosztów związanych z opieką nad dzieckiem. Co istotne, to świadczenie przysługuje nie tylko biologicznym rodzicom, ale także rodzinom zastępczym i osobom przysposabiającym dziecko (art. 17c ust. 1 ŚwRodzU). Jest to szczególne zabezpieczenie dla rodzin, w których narodziny dziecka związane są z istotnymi zmianami finansowymi.
Świadczenie rodzicielskie – kto może z niego skorzystać i na jak długo?
Zgodnie z art. 17c ust. 1 ŚwRodzU, świadczenie rodzicielskie przysługuje:
- matce albo ojcu dziecka;
- opiekunowi faktycznemu dziecka w przypadku objęcia opieką dziecka w wieku do ukończenia 14. roku życia;
- rodzinie zastępczej, z wyjątkiem rodziny zastępczej zawodowej, w przypadku objęcia opieką dziecka w wieku do ukończenia 7. roku życia, a w przypadku dziecka, wobec którego podjęto decyzję o odroczeniu obowiązku szkolnego – do ukończenia 10. roku życia;
- osobie, która przysposobiła dziecko, w przypadku objęcia opieką dziecka w wieku do ukończenia 14. roku życia.
Jak wynika z DochŚwRodzR, kwota świadczenia rodzicielskiego pozostaje niezmienna i wynosi 1.000,00 zł miesięcznie. ŚwRodzU reguluje, iż jest ona wypłacana przez okres:
- 52 tygodni – w przypadku urodzenia jednego dziecka przy jednym porodzie, przysposobienia jednego dziecka lub objęcia opieką jednego dziecka;
- 65 tygodni – w przypadku urodzenia dwojga dzieci przy jednym porodzie, przysposobienia dwojga dzieci lub objęcia opieką dwojga dzieci;
- 67 tygodni – w przypadku urodzenia trojga dzieci przy jednym porodzie, przysposobienia trojga dzieci lub objęcia opieką trojga dzieci;
- 69 tygodni – w przypadku urodzenia czworga dzieci przy jednym porodzie, przysposobienia czworga dzieci lub objęcia opieką czworga dzieci;
- 71 tygodni – w przypadku urodzenia pięciorga i więcej dzieci przy jednym porodzie, przysposobienia pięciorga i więcej dzieci lub objęcia opieką pięciorga i więcej dzieci.
Nowe miesięczne kwoty zasiłku rodzinnego
Jak wynika z DochŚwRodzR, miesięczne kwoty zasiłku rodzinnego wyniosą odpowiednio:
- 95,00 zł na dziecko w wieku do ukończenia 5. roku życia;
- 124,00 zł na dziecko w wieku powyżej 5. roku życia do ukończenia 18. roku życia;
- 135,00 zł na dziecko w wieku powyżej 18. roku życia do ukończenia 24. roku życia.
Celem uzależnienia wysokości zasiłku rodzinnego od wieku dziecka jest lepsze dostosowanie wsparcia do potrzeb rozwojowych dzieci w różnych fazach życia.
Nowe dodatki rodzinne na wsparcie rodziców w różnych sytuacjach
Przepisy DochŚwRodzR przewidują również dodatki rodzinne na wsparcie rodziców w różnych sytuacjach:
- dodatek z tytułu opieki nad dzieckiem w okresie korzystania z urlopu wychowawczego: 400,00 zł miesięcznie;
- dodatek z tytułu samotnego wychowywania dziecka: 193,00 zł miesięcznie na dziecko, maksymalnie 386,00 zł na wszystkie dzieci.
- dodatek z tytułu wychowywania dziecka w rodzinie wielodzietnej: 95,00 zł miesięcznie na trzecie i każde kolejne dziecko.
Dodatki te mają na celu wsparcie rodzin, które ze względu na swoją sytuację życiową i zawodową wymagają dodatkowej pomocy finansowej.
Świadczenia dla rodzin z dziećmi z niepełnosprawnościami
Szczególne wsparcie przysługuje także rodzinom wychowującym dzieci z niepełnosprawnościami. Dzieci te wymagają często intensywniejszej opieki oraz dostępu do specjalistycznych usług i zajęć rehabilitacyjnych, co wiąże się z dodatkowymi kosztami. Z tego względu od 1.11.2024 r. wysokość dodatku do zasiłku rodzinnego z tytułu kształcenia i rehabilitacji dziecka z niepełnosprawnościami wzrosła do:
- 90,00 zł miesięcznie na dziecko w wieku do ukończenia 5. roku życia;
- 110,00 zł miesięcznie na dziecko w wieku powyżej 5. roku życia do ukończenia 24. roku życia.
Dzięki temu rodziny z dziećmi z niepełnosprawnościami mogą liczyć na większe wsparcie w zapewnieniu dzieciom dostępu do odpowiednich terapii i zajęć, które są niezbędne dla ich rozwoju.
Wsparcie edukacyjne – dodatki na rozpoczęcie i kontynuację nauki
Dla uczących się dzieci przewidziano także specjalne dodatki, które mają na celu wsparcie rodzin w wydatkach związanych z edukacją, w tym na zakup podręczników, przyborów szkolnych oraz innych niezbędnych materiałów edukacyjnych.
W ramach tych zmian wprowadzono:
- dodatek z tytułu rozpoczęcia roku szkolnego: 100,00 zł na dziecko;
- dodatek z tytułu zamieszkania w miejscowości, w której znajduje się szkoła: 113,00 zł miesięcznie;
- dodatek z tytułu dojazdu do szkoły: 69,00 zł miesięcznie.
Specjalne zasiłki opiekuńcze
W ramach świadczeń opiekuńczych na gruncie DochŚwRodzR wprowadzono także specjalny zasiłek opiekuńczy dla osób, które muszą zrezygnować z pracy, aby sprawować opiekę nad bliskimi wymagającymi stałej opieki. Wynosi on 620,00 zł miesięcznie, a jest skierowany do osób, które z uwagi na sytuację zdrowotną członka rodziny potrzebują wsparcia, by sprostać wyzwaniom opieki całodobowej.
Dodatkowo od 1.11.2024 r. osoby pobierające zasiłek pielęgnacyjny otrzymują wsparcie w wysokości 215,84 zł miesięcznie, co ma na celu pokrycie części wydatków związanych z zapewnieniem opieki długoterminowej.
Etap legislacyjny
DochŚwRodzR weszło w życie 15.8.2024 r. Zmiany wprowadzone na gruncie DochŚwRodzR obowiązują od 1.11.2024 r.