Od lipca płaca minimalna w górę

Od 1 lipca 2023 r. płaca minimalna wzrośnie i wyniesie 3600 zł brutto, czyli o 110 zł więcej niż wynosiła do czerwca. Wzrasta również minimalna stawka godzinowa z kwoty 22,80 zł do 23,50 zł. Jest to pierwszy przypadek, iż płaca minimalna ulegnie zmianie w trakcie bieżącego roku. To jednak nie koniec podwyżek.

Płaca minimalna a minimalna stawka godzinowa

Płaca minimalna to ustalone przez prawo najniższe wynagrodzenie, jakie pracodawca musi wypłacić pracownikowi zatrudnionemu na umowę o pracę na pełen etat. W przypadku osób zatrudnionych na podstawie umowy o pracę w niepełnym wymiarze czasu pracy wysokość minimalnego wynagrodzenia za pracę ustala się w kwocie proporcjonalnej do liczby godzin pracy przypadającej do przepracowania przez pracownika w danym miesiącu. o ile pracownik jest zatrudniony w niepełnym wymiarze godzin, wówczas nie może zarobić mniej niż część etatu na jaką jest zatrudniony i wysokość płacy minimalnej.

Natomiast stawka godzinowa ma zastosowanie w przypadku osób świadczących usługi (w tym samozatrudnionych). Jest to minimalna wysokość wynagrodzenia za każdą godzinę wykonania zlecenia lub świadczenia usług. Najczęściej ma ona zastosowanie w przypadku umów zlecenia.

Płaca minimalna – koszty pracownicze

Zmiana płacy minimalnej spowoduje konieczność jej podwyższenia w trakcie roku, co również spowoduje wzrost kwoty składek na ZUS, płaconych przez pracodawcę. Pamiętać bowiem należy, iż płaca minimalna określa jej wartość brutto. A to nie jest jedyny koszt jak ponosi pracodawca. W przypadku umów o pracę dodatkowo pracodawca do płacy brutto musi „dołożyć ze swojej kieszeni” kwotę składek. Całkowity koszt zatrudnienia pracownika, w związku ze zwiększeniem płacy minimalnej, wzrośnie z poziomu 4204,75 zł do 4337,28 zł.

Od płacy minimalnej zależy również między innymi wysokość:

• wynagrodzenia za przestój
• dodatku za pracę w porze nocnej
• odprawy pieniężnej przysługującej pracownikowi a minimalne wynagrodzenie za pracę
• odszkodowania za naruszenie zasady równego traktowania w zatrudnieniu
• podstawę wymiaru zasiłków

Płaca minimalna a składki społeczne przedsiębiorcy

Składka społeczna przedsiębiorców nie jest uzależniona od wysokości minimalnego wynagrodzenia. Określa ją przedsiębiorca w oparciu o przewidywane przychody. Nie może ona jednak być niższa niż 60% prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego przyjętego do ustalenia kwoty ograniczenia rocznej podstawy wymiaru składek. Minimalna kwota składek na ubezpieczenia społeczne przedsiębiorcy nie jest zatem zależna od wysokości minimalnego wynagrodzenia.

Zmiana wysokości minimalnego wynagrodzenia za pracę nie wpłynie również na przedsiębiorców opłacających preferencyjną składkę – tzw. „Mały ZUS Plus”. W tym wypadku wysokość składki ustalana jest w oparciu o przychody osiągnięte przez przedsiębiorcę w poprzednim roku. Jej minimum określa wprawdzie płaca minimalna, ale ustalona na pierwszy dzień danego roku. Zatem zwiększenie w trakcie roku płacy minimalnej nie wpłynie na wartość najniższej składki płaconej przy tej uldze.

Warto również przypomnieć, iż ulga ta będzie wydłużona i będziesz mógł opłacać składki na preferencyjnych zasadach o jeden rok dłużej (prace legislacyjne nad tą zmianą jeszcze trwają). Jednakże będą to zmiany jednorazowe, czyli będą dotyczyć wyłącznie osób, dla których ulga ta obowiązuje w 2023 roku. Ci który utracili ją w 2023 i płacą składki na zasadach ogólnych będą mogli również skorzystać z tego wydłużenia.

Dla tych przedsiębiorców, którzy wybrali inną preferencję – tzw. mały ZUS (bez „plusa”) zmiana minimalnego wynagrodzenia wpłynie na wysokość płaconej składki społecznej. Wartość ta stanowi 60% minimalnego wynagrodzenia za pracę. Nie ograniczono w tym przypadku podstawy do tej wartości obowiązującej w pierwszym dniu danego roku. A zatem jej wzrost w trakcie roku spowoduje jej zwiększenie. Może się okazać, iż osoba opłacająca Mały ZUS Plus zapłaci mniejszą składkę niż osoba na Małym ZUS-ie.

Płaca minimalna a składki zdrowotne przedsiębiorcy

Wielu przedsiębiorców zastanawia się czy zmiana wysokości minimalnego wynagrodzenia wpłynie na wysokość płaconej składki zdrowotnej. Przypomnijmy, iż składka zdrowotna nie jest wprost uzależniana od płacy minimalnej, jednak w przypadku braku dochodu lub niższego jego poziomu, podstawą wymiaru składki jest właśnie kwota minimalnego wynagrodzenia.

Przepisy jednoznacznie wskazują, iż minimalna wysokość składki na ubezpieczenie zdrowotne ustalana jest w oparciu o wysokość płacy minimalnej obowiązującej w pierwszym dniu danego roku. Zatem zmiana wysokości płacy minimalnej w trakcie roku nie spowoduje, iż przedsiębiorca, który w danym miesiącu poniósł stratę lub osiągnął dochód poniżej limitu, zapłaci większą składkę na ubezpieczenie zdrowotne. Będzie ona wynosiła tyle samo co w okresie styczeń – czerwic 2023 r.

Płaca minimalna a kary z kodeksu karnego-skarbowego

Płaca minimalna ma wpływ również na wysokość kar orzekanych w postępowaniu karno-skarbowym. Od płacy minimalnej zależne są bowiem wysokości nakładane w postaci:

• grzywny – w przedziale od 360 zł do 72 000 zł,
• mandatu – maksymalny mandat wyniesie 18 000 zł;
• kary w postępowaniu nakazowym – maksymalny wymiar kary wyniesie 36 000 zł.

Nie koniec podwyżek

Podwójna zmiana wysokości minimalnego wynagrodzenia wynika z nowowprowadzonego przepisu, zgodnie z którym, gdy wskaźnik cen prognozowany na następny rok, czyli średnioroczny wskaźnik cen towarów i usług konsumpcyjnych ogółem, przyjęty do opracowania projektu ustawy budżetowej, wynosi:

• co najmniej 105% – ustala się dwa terminy zmiany wysokości minimalnego wynagrodzenia oraz wysokości minimalnej stawki godzinowej: od 1 stycznia i od 1 lipca;
• mniej niż 105% – ustala się jeden termin zmiany wysokości minimalnego wynagrodzenia oraz wysokości minimalnej stawki godzinowej: od 1 stycznia.

Tym samym również w przyszłym roku planuje się podnieść płacę minimalną dwukrotnie. Szacuje się, iż stawka płacy minimalnej wzrośnie do kwoty 4 242 zł, a od lipca do 4300 zł. Nie wiadomo jeszcze, ile wzrośnie prognozowane przeciętne wynagrodzenie, które określa wysokość minimalnej składki społecznej dla przedsiębiorców, którzy nie mogą skorzystać z Małego ZUS-u czy Małego ZUS-u Plus.

Podsumowanie

Głównym efektem zwiększenia płacy minimalnej będzie wzrost kosztów zatrudnienia pracowników czy zleceniobiorców. W przypadku pracowników, których umowa przewiduje dotychczasową wartość minimalnego wynagrodzenia będzie konieczne jej aneksowania.

Zmiana w trakcie roku wysokości płacy minimalnej nie wpłynie na wysokość minimalnej składki zdrowotnej czy wysokość składek społecznych, z jednym wyjątkiem – przedsiębiorca opłacający składkę społeczną w ramach ulgi Mały ZUS musi się liczyć z ewentualną podwyżką.