4 dni temu
Norma PN-EN 60598-1:2025 wprowadza bardzo szczegółowe wymagania w zakresie oznakowania i dokumentacji dla opraw oświetleniowych wyposażonych w baterie i akumulatory. Każdy producent, który projektuje i wprowadza na rynek tego typu wyroby, powinien znać te zasady, ponieważ nie tylko wpływają one na zgodność prawną produktu, ale także na bezpieczeństwo użytkowników.
Wymagania normy obejmują różne konfiguracje baterii: wymienne, niewymienne, pastylkowe, guzikowe, akumulatory standardowe i niestandardowe oraz zasilacze zewnętrzne. Przyjrzyjmy się dokładnie każdemu przypadkowi.
Wymagana forma instrukcji
Norma jednoznacznie wskazuje, iż informacje dla użytkownika muszą być przekazane:
- w formie papierowej instrukcji dołączonej do oprawy,
- lub bezpośrednio na opakowaniu.
Zakres informacji zależy od rodzaju zastosowanego źródła zasilania.
Oprawy z wymienną baterią (W.3.2)
Jeśli użytkownik może samodzielnie wymienić baterię, instrukcja powinna zawierać:
- informacje o dopuszczalnych typach baterii,
- ostrzeżenie, iż zastosowanie niewłaściwej baterii może spowodować pożar lub wybuch,
- sposób wyjmowania i wkładania baterii z uwzględnieniem poprawnej biegunowości,
- informację, czy urządzenie przystosowane jest do baterii jednorazowych.
Dodatkowo muszą zostać umieszczone ostrzeżenia:
- baterii nieładowalnych nie wolno ładować,
- zaciski zasilania nie mogą być zwierane,
- nie należy mieszać różnych typów baterii,
- nie wolno łączyć nowych i używanych baterii,
- baterie należy przechowywać poza zasięgiem dzieci.
Oprawy z bateriami pastylkowymi i guzikowymi (W.3.3)
W tym przypadku wymagania są najbardziej rygorystyczne ze względu na szczególne zagrożenie dla dzieci.
Oprawa musi zawierać oznaczenie:
OSTRZEŻENIE:
Zawiera baterię pastylkową lub guzikową. Niebezpieczne w przypadku połknięcia — patrz instrukcje.
Alternatywnie stosuje się oznaczenia graficzne:
- ISO 7000-0790:2004-01 — symbol „przeczytaj instrukcję obsługi”,
- ISO 7000-0434A:2004-01 — ogólny znak ostrzegawczy,
- IEC 60417-6367:2017-11 — symbol baterii pastylkowej,
- IEC 60417-6368:2017-11 — symbol baterii guzikowej.
Znak kombinowany musi być zgodny z normą ISO 3864-1 i umieszczony obok symbolu ISO 7000-0790.
W instrukcji należy umieścić dodatkowe, bardzo istotne ostrzeżenia:
- Produkt zawiera baterię pastylkową lub guzikową, która w przypadku połknięcia może powodować poważne wewnętrzne oparzenia chemiczne lub śmierć.
- Zużyte baterie należy natychmiast utylizować.
- Nowych i używanych baterii nie należy przechowywać razem, a wszelkie baterie powinny być przechowywane poza zasięgiem dzieci.
- W przypadku podejrzenia połknięcia należy natychmiast skonsultować się z lekarzem.
Norma odwołuje się tu dodatkowo do specyfikacji IEC 60086-1.
Oprawy z popularnymi bateriami (AA, AAA itd.) (W.3.4)
Komora baterii przeznaczonej do samodzielnej wymiany powinna być oznaczona:
- nominalnym napięciem baterii,
- biegunowością zacisków (dodatni: kolor czerwony; ujemny: czarny; kolor nie może być jedynym oznaczeniem).
W przypadku zastosowania kilku baterii komora powinna przedstawiać ich układ graficznie, w skali proporcjonalnej do rzeczywistego rozmiaru ogniw, z zaznaczeniem biegunowości i napięcia.
Oprawy z niestandardowym wymiennym akumulatorem (W.3.5)
W przypadku niestandardowych akumulatorów oznakowanie powinno obejmować:
- typ technologii (np. NiCd, NiMH, Li-ion),
- pojemność znamionową (w mAh lub Ah),
- napięcie.
W instrukcji musi znaleźć się informacja, iż wymiany należy dokonywać wyłącznie na akumulatory wskazane przez producenta. jeżeli zostaną zastosowane klucze mechaniczne blokujących inne modele nie trzeba powtarzać tych oznaczeń.
Oprawy z niewymienną baterią lub EDLC (W.3.6)
Dla opraw oświetleniowych z niewymienną przez użytkownika baterią obowiązują oznaczenia:
- technologii (NiCd, NiMH, Li-ion, EDLC itd.),
- pojemności (w mAh lub Ah),
- napięcia.
Instrukcja użytkowania musi zawierać następującą informację:
„Akumulator/EDLC zawarty w tej oprawie oświetleniowej może być wymieniany wyłącznie przez producenta, jego przedstawiciela serwisowego lub osobę o podobnych kwalifikacjach.”
Jeżeli przewidziano możliwość wymiany na konkretny typ, należy podać dodatkowo:
- typ akumulatora zgodny z normą IEC,
- ocenę temperaturową,
- wymiary.
W sytuacji, gdy demontaż prowadziłby do kontaktu z niebezpiecznym napięciem, oprawa musi być oznaczona znakiem IEC 60417-6042:2010-11 (symbol „ryzyko porażenia prądem”) o minimalnej wysokości 15 mm.
Oprawy z niewymienną baterią – koniec żywotności (W.3.7)
Dla opraw, w których bateria nie podlega wymianie, instrukcja musi zawierać informację:
„Bateria/EDLC tej oprawy oświetleniowej nie jest wymienna; gdy bateria/EDLC osiągnie swój koniec żywotności, cała oprawa oświetleniowa powinna zostać wyłączona z eksploatacji.”
Oprawy z dedykowanym zewnętrznym zasilaczem (W.3.8)
Jeżeli oprawa korzysta z zewnętrznego dedykowanego zasilacza do ładowania, na urządzeniu musi pojawić się symbol:
- IEC 60417-6181:2016-01 — symbol odłączanego zasilacza.
Obok tego symbolu należy podać odniesienie do typu stosowanej jednostki zasilającej. Instrukcja obsługi powinna dodatkowo zawierać informację:
„Nie używaj ładowarki innej niż dostarczona specjalnie do użytku z urządzeniem.”
Szczególne przypadki ładowania przy obniżonym IP (W.3.9)
Dla akumulatorowych opraw, w których podczas ładowania nie można zachować stopnia ochrony IP, instrukcja musi zawierać informację, iż proces ładowania powinien odbywać się w pomieszczeniu.
Dlaczego tak szczegółowe wymagania?
Precyzyjne oznakowanie oraz kompletna dokumentacja to fundament bezpieczeństwa użytkowników, ochrony producenta oraz warunek dopuszczenia produktu na rynek. Norma PN-EN 60598-1:2025 systematyzuje te wymagania, a ich poprawne wdrożenie minimalizuje ryzyko błędów konstrukcyjnych, problemów podczas kontroli rynku czy odpowiedzialności administracyjnej.
W RCC wspieramy producentów w pełnym przygotowaniu dokumentacji, oznakowania oraz weryfikacji zgodności opraw oświetleniowych z wymaganiami PN-EN 60598-1:2025. Doradzamy, weryfikujemy dokumentację dostawców i przeprowadzamy badania laboratoryjne.
