21 godzin temu
- Projekt przewiduje zmianę zasad zwalniania aplikantów kuratorskich z części aplikacji, umożliwiając im wcześniejsze przystąpienie do egzaminu kuratorskiego.
- Nowelizacja doprecyzowuje przepisy dotyczące przyznawania dodatku specjalnego oraz zmienia organ upoważniony do wydania rozporządzenia regulującego wynagrodzenia kuratorów.
- Projekt wprowadza nowoczesne rozwiązania w zakresie legitymacji służbowych kuratorów sądowych i aplikantów kuratorskich, umożliwiając nadanie im statusu dokumentu publicznego.
Cel projektowanych zmian
Podstawowym celem projektowanej nowelizacji ustawy z 27.7.2001 r. o kuratorach sądowych (t.j. Dz.U. z 2023 r. poz. 1095; dalej: KurSądU) jest poprawa funkcjonowania kuratorskiej służby sądowej poprzez stworzenie bardziej elastycznych zasad dotyczących aplikacji i egzaminu kuratorskiego, uproszczenie procedur w zakresie regulacji wynagrodzeń oraz zapewnienie nowoczesnych i bezpiecznych legitymacji służbowych. Projekt odpowiada również na potrzebę usunięcia wątpliwości interpretacyjnych w zakresie nadzoru administracyjnego nad kuratorami sądowymi oraz doprecyzowania zasad przyznawania dodatków specjalnych. Ustawodawca wskazuje, iż zmiany te mają charakter porządkujący i modernizujący, co ma przełożyć się na zwiększenie przejrzystości oraz efektywności funkcjonowania służby kuratorskiej.
Opis projektowanych zmian
Zmiany dotyczące aplikacji kuratorskiej i egzaminu kuratorskiego
Projekt zakłada zmianę art. 5 ust. 2 KurSądU w celu umożliwienia Ministrowi Sprawiedliwości, na wniosek prezesa sądu okręgowego, zwolnienia aplikanta kuratorskiego wyłącznie z pozostałej do odbycia części aplikacji kuratorskiej, bez jednoczesnego zwalniania go z obowiązku złożenia egzaminu kuratorskiego. Celem tej zmiany jest stworzenie elastyczniejszej ścieżki dojścia do egzaminu kuratorskiego w sytuacjach szczególnie uzasadnionych.
Doprecyzowanie zasad przyznawania dodatku specjalnego
Nowelizacja przewiduje zmianę art. 14 ust. 4 KurSądU, poprzez jednoznaczne wskazanie, iż dodatek specjalny kuratorowi zawodowemu (w tym rzecznikowi dyscyplinarnemu) przyznaje się za czas określony. Warunkiem przyznania dodatku będzie zatem upływ okresu, za który ten dodatek ma być wypłacony. Projekt eliminuje także błąd językowy w treści przepisu.
Zmiana organu upoważnionego do wydania aktu wykonawczego
Projekt zakłada zmianę art. 14 ust. 7 KurSądU poprzez przeniesienie kompetencji do wydania rozporządzenia w zakresie określania mnożników wynagrodzenia zasadniczego kuratorów zawodowych i aplikantów kuratorskich, stawek dodatków funkcyjnych i patronackich oraz warunków przyznawania dodatków – z Rady Ministrów na ministra sprawiedliwości. Ma to na celu skrócenie procedury wydania rozporządzenia i uproszczenie procesu regulacyjnego.
Uporządkowanie zasad wizytacji i lustracji
Projektowane zmiany w art. 35a ust. 5 KurSądU mają na celu usunięcie wątpliwości interpretacyjnych dotyczących kompetencji prezesa sądu okręgowego do zarządzenia doraźnej wizytacji lub lustracji działalności kuratora okręgowego lub zespołu kuratorskiej służby sądowej. Nowe brzmienie przepisu jednoznacznie wskaże, iż wizytacja i lustracja są czynnościami zarówno z zakresu wewnętrznego nadzoru administracyjnego nad działalnością prezesów sądów okręgowych w zakresie działalności kuratorów sądowych na obszarze apelacji – sprawowanego przez prezesa sądu apelacyjnego, jak również z zakresu wewnętrznego nadzoru administracyjnego nad działalnością kuratora okręgowego – sprawowanego przez prezesa sądu okręgowego.
Skład komisji egzaminacyjnej
Doprecyzowany zostanie art. 79 ust. 1 pkt 2 KurSądU poprzez wskazanie, iż członkiem komisji egzaminacyjnej składającej się z czterech osób, poza przedstawicielem Ministra Sprawiedliwości oraz co najmniej jednego przedstawiciela Krajowej Rady Kuratorów, może być wyłącznie kurator zawodowy. Ponadto wprowadzona zostanie regulacja w myśl której kuratorowi zawodowemu będącemu członkiem komisji egzaminacyjnej przysługuje zwrot kosztów podróży i noclegów na zasadach określonych w przepisach dotyczących należności przysługujących pracownikowi zatrudnionemu w państwowej lub samorządowej jednostce sfery budżetowej z tytułu podróży służbowej na obszarze kraju.
Nowe legitymacje kuratorów oraz aplikantów kuratorskich
Projekt przewiduje wprowadzenie do KurSądU przepisów dotyczących wydawania legitymacji służbowych dla kuratorów zawodowych, kuratorów społecznych oraz aplikantów kuratorskich. Minister Sprawiedliwości uzyska kompetencję do określenia w drodze rozporządzenia wzorów legitymacji, organów adekwatnych do ich wydawania, okoliczności uzasadniających wymianę lub zwrot legitymacji, tryb postępowania w przypadku wymiany, zwrotu lub utraty legitymacji, sposobu postępowania z legitymacjami oraz terminu ich ważności. Nowe legitymacje będą mogły uzyskać status dokumentów publicznych w rozumieniu ustawy z 22.11.2018 r. o dokumentach publicznych (t.j. Dz.U. z 2024 r. poz. 1669).
Etap legislacyjny
Projekt ustawy o zmianie ustawy o kuratorach sądowych znajduje się na etapie prac rządowych – organem odpowiedzialnym za jego przygotowanie i przedłożenie Radzie Ministrów jest Ministerstwo Sprawiedliwości. Planowany termin przyjęcia projektu przez Radę Ministrów to IV kwartał 2025 r. Po przyjęciu projektu przez Radę Ministrów ustawa trafi do dalszych prac parlamentarnych. Nowe przepisy wejdą w życie po upływie okresu vacatio legis, który zostanie wskazany w ostatecznym tekście ustawy.
