10 miesięcy temu
Rodzice lub opiekunowie, którzy posiadają dzieci chętnie korzystają z przywilejów, które im przysługują zgodnie z prowadzoną polityką prorodzinną. Jednym z nich jest urlop wychowawczy i w dzisiejszym artykule odpowiemy na pytanie, jaka jest podstawa wymiaru składek ZUS na urlopie wychowawczym?
Urlop wychowawczy – dla kogo?
Prawo do urlopu wychowawczego przysługuje zarówno rodzicom, jak i opiekunom dziecka, pod warunkiem, iż obydwoje pracują. Okres, w którym można skorzystać z urlopu wychowawczego wynosi 36 miesięcy, pod warunkiem, iż osoba uprawniona jest zatrudniona przez co najmniej 6 miesięcy. istotny jest również wiek dziecka, na które przysługuje urlop wychowawczy wynosi on:
- 6 lat lub
- 18 lat w przypadku dziecka niepełnosprawnego.
Wszystkie najważniejsze informacje na temat urlopu wychowawczego można przeczytać w podlinkowanej publikacji.
Ubezpieczenie na urlopie wychowawczym
Osoba, która korzysta z urlopu wychowawczego podlega pod obowiązkowe ubezpieczenia:
- emerytalne i rentowe
- zdrowotne, jeżeli nie ma innych tytułów do ubezpieczenia.
| Jeśli prawo do urlopu wychowawczego przysługuje u więcej niż jednego pracodawcy, to każdy z nich ma obowiązek rozliczyć należne składki społeczne, natomiast składkę na ubezpieczenie zdrowotne nalicza ten pracodawca, który jako pierwszy udzielił urlopu |
Możliwość podlegania pod ubezpieczenie emerytalne i rentowe daje prawo do wypłaty świadczeń m.in. takich jak:
|
Podstawa wymiaru składek na ubezpieczenie emerytalne i rentowe na urlopie wychowawczym
Podstawa wymiaru składek na ubezpieczenie emerytalne i rentowe na urlopie wychowawczym jest naliczana od kwoty przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia wypłaconego za okres 12 miesięcy kalendarzowych poprzedzających urlop wychowawczy przy czym przepisy wprowadzają dodatkowe zastrzeżenia.
| Podstawa wymiaru składki na ubezpieczenie zdrowotne oblicza się od kwoty, która odpowiada wysokości specjalnego zasiłku opiekuńczego |
Limity wymiaru składek ZUS na urlopie wychowawczym w 2024 roku
Znamy już przepisy na temat zasad naliczania składek społecznych i składki zdrowotnej na urlopie wychowawczym. Wynika z nich, iż przy ustalaniu podstawy do składek ZUS ważna jest również znajomość prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego i minimalnego wynagrodzenia za pracę, a także wysokość specjalnego zasiłku opiekuńczego. Zobaczmy więc jak one się kształtują w 2024 roku.
| Prognozowane przeciętne wynagrodzenie miesięcznego | 7 824,00 zł
| Minimalne wynagrodzenie za pracę | 4 242,00 zł 4 300,00 zł
| Specjalny zasiłek opiekuńczy | 620,00 zł
W oparciu o zebrane informacje poniżej zaprezentujemy podstawy do naliczania składek ZUS na urlopie wychowawczym w 2024 roku.
| Maksymalna podstawa do naliczania składek emerytalnych i rentowych | 4 694,40 zł
| Minimalna podstawa do naliczania składek emerytalnych i rentowych | 3 181,50 zł
| Podstawa do naliczania składki zdrowotnej | 620,00 zł
Jak ustalić przeciętne miesięczne wynagrodzenie za okres 12 miesięcy?
Punktem wyjścia dla płatnika będzie ustalenie przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia z okresu 12 miesięcy poprzedzających urlop wychowawczy, nie bierze się pod uwagę miesiąca, w którym rozpoczyna się urlop.
Przykład 1
Pani Julia zamierza skorzystać z urlopu wychowawczego od 10 lutego 2024 r. W takim przypadku płatnik do wyliczenia podstawy składek społecznych powinien przyjąć miesiące od lutego 2023 r. do stycznia 2024 r., ponieważ w lutym 2024 r. rozpoczął się już urlop wychowawczy. W podstawie wymiaru składek znajdzie się kwota, którą pracodawca uwzględnia do wyliczenia składek na ubezpieczenie chorobowe.
| Nie uwzględnia sięj wynagrodzenia za miesiące, w których pracownik przepracował mniej niż połowę obowiązującego go w danym miesiącu czasu pracy |
| Przyjmuje się po uzupełnieniu wynagrodzenie za miesiące, w których pracownik przepracował co najmniej połowę obowiązującego go w danym miesiącu czasu pracy |
| Za dni świadczenia pracy uważa się również czas urlopu wypoczynkowego i inne nieobecności w pracy, za które pracownik otrzymywał wynagrodzenie |
| Jeśli pracownik jest zatrudniony w niepełnym wymiarze czasu pracy, podstawę wymiaru składek stanowi odpowiednio pomniejszona kwota aktualnego minimalnego wynagrodzenia |
Przy ustalaniu przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia uwzględnia się w szczególności:
|
Obliczanie podstawy wymiaru składek ZUS na urlopie wychowawczym – przykłady
Zobaczmy teraz na przykładach jak wygląda obliczanie podstawy wymiaru składek społecznych dla osób, które przebywają na urlopie wychowawczym.
Przykład 2
Pani Matylda przebywa na urlopie wychowawczym od 15 stycznia 2024 r. Jest zatrudniona na umowę o pracę ze stałym miesięcznym wynagrodzeniem za pracę w wysokości 6.000 zł, jest to jedyny składnik wynagrodzenia. W podstawie do naliczenia składek społecznych znajdzie się średnie wynagrodzenie z ostatnich 12 miesięcy w kwocie 6.000 zł. Z przepisów wynika, iż podstawa nie może być wyższa niż 60% prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia, a faktyczna kwota wynagrodzenia wynosi 6.000 zł i jest wyższa od maksymalnej granicy podstawy, a to oznacza, iż w tym przypadku w 2024 roku w podstawie do naliczania składek społecznych znajdzie się kwota 4.694,40 zł.
Przykład 3
Pan Piotr jest zatrudniony na ½ etatu z miesięcznym wynagrodzeniem, które zmienia się co roku. Planuje pójść na urlop wychowawczy od kwietnia 2024 roku. W tym przypadku do ustalenia podstawy naliczenia składek społecznych będzie brany pod uwagę okres od kwietnia 2023 r. do marca 2024 r., w tym okresie:
- od kwietnia do grudnia 2023 r. wynagrodzenie wynosiło 2.800 zł,
- od stycznia do marca 2024 r. wynagrodzenie wynosi 3.000 zł
2.800 zł x 9 m-cy = 25.200 zł
3.000 zł x 3 = 9.000 zł
34.200 zł/12 = 2.850 zł – przeciętne miesięczne wynagrodzenia z 12 miesięcy.
W pierwszej połowie 2024 roku podstawa do naliczania składek ZUS na zasiłku wychowawczym nie może być niższa niż 3.181,50 zł i od takiej podstawy będą naliczane składki emerytalne i rentowe w przypadku pana Piotra.
Przykład 4
Pani Lucyna jest zatrudniona na ½ etatu z proporcjonalnie naliczonym minimalnym wynagrodzeniem za pracę. W 2023 roku była to odpowiednio kwota:
- 1.745,00 zł do 30.06.2023 r. (3.490 zł x 50%),
- 1.800,00 zł od 01.07.2023 r. (3.600 zł x 50%)
- 2.121,00 zł od 01.01.2024 r. (4.242 zł x 50%).
Pani Lucyna chce skorzystać z urlopu wychowawczego od maja 2024 r., w takim przypadku w podstawie do naliczania składek zdrowotnych znajdzie się wynagrodzenie z miesięcy od maja 2023 r. do kwietnia 2024 r.:
- 2 x 1.745 zł = 3.490 zł,
- 6 x 1.800 zł = 10.800 zł,
- 4 x 2.121 zł = 8.484 zł.
Suma: 22.774 zł/12 m-cy = 1.897,83 zł, co stanowi kwotą niższą od 75% minimalnego wynagrodzenia za pracę a to oznacza, iż składki ZUS będą naliczane od kwoty 3.181,50 zł.
Urlop wychowawczy a ZUS
Rodzice lub opiekunowie, którzy przebywają na urlopach wychowawczych mogą być spokojni o składki ZUS, które w tym okresie są finansowane z budżetu państwa. Co prawda w podstawie do naliczania uwzględnia się wynagrodzenie z ostatnich 12 m-cy, jednak przepisy mówią, iż nie mogą to być kwoty wyższe niż 60% prognozowane przeciętne wynagrodzenie i niższe niż 75% minimalnego wynagrodzenia. W publikacji na przykładach zostało wyjaśnione, w jaki sposób należy to rozumieć. jeżeli natomiast chodzi o składkę zdrowotną, to w podstawie znajdzie się kwota specjalnego zasiłku opiekuńczego, od której płatnik nalicza 9% stawkę składki. Osoby uprawnione mogą skorzystać z urlopu wychowawczego w wymiarze 36 miesięcy, przy czym nie musi to być jednorazowo. Dopuszcza się wnioskowanie o urlop wychowawczy w maksymalnie 5 częściach.
