Polskie firmy wydadzą 4-10% przychodów na digitalizację. Poznaj szczegóły!

Czym jest digitalizacja?

Digitalizacja to proces przekształcania analogowych danych i procesów w formę cyfrową. Polega na wprowadzaniu nowoczesnych technologii, które umożliwiają automatyzację, lepszą analizę informacji i zwiększenie efektywności operacyjnej. W kontekście biznesowym digitalizacja obejmuje wdrażanie narzędzi informatycznych, systemów zarządzania danymi oraz platform umożliwiających komunikację i współpracę online.

Transformacja cyfrowa, o której mowa w raporcie „Cyfrowa transformacja 2024”, to kompleksowe podejście do digitalizacji. A więc polega na integracji technologii cyfrowych we wszystkich obszarach działalności firmy, co za tym idzie zmienia sposób działania i dostarczania wartości klientom. Transformacja ta nie dotyczy wyłącznie technologii, ale również procesów, kultury organizacyjnej i strategii biznesowych.

Jak zatem wygląda poziom digitalizacji w polskich firmach?

Czy rodzime przedsiębiorstwa są w ogóle zainteresowane transformacją cyfrową? A jeżeli tak, to w jakich obszarach, a także jakie wydatki ponoszą w związku z tą zmianą? Oceńmy to, analizując dane z raportu, którego autorem jest zespół firmy badawczej EY.

Digitalizacja w Polsce – ocena przedsiębiorców

Zacznijmy od tego, jak w ogóle ma się digitalizacja w polskich firmach. Okazuje się, iż całkiem dobrze. Bo jak podaje EY, według aż 64% rodzimych przedsiębiorstw stopień zaawansowania transformacji cyfrowej w ich organizacjach jest wysoki lub choćby bardzo wysoki. Dotyczy to przede wszystkim dużych przedsiębiorstw, bo takiej odpowiedzi – „bardzo wysoki” – udzieliło 20% badanych podmiotów. Z kolei w średnich firmach na bardzo wysoki stopień digitalizacji wskazało nieco mniej respondentów, bo 11%.

Natomiast jeżeli chodzi o wysoki stopień zaawansowania, to w tym przypadku różnica między dużymi a średnimi firmami jest znacznie niższa. A mianowicie o wysokim poziomie zaawansowania mówi 46% dużych firm i 51% firm średnich. Niemniej nie we wszystkich podmiotach jest tak dobrze. Na rynku istnieją też przedsiębiorstwa, w których digitalizacja jest na umiarkowanym poziomie – dotyczy to 31% dużych firm i 34% średnich firm. Niski poziom zaawansowania deklaruje 3% dużych firm i 2% średnich przedsiębiorstw, a bardzo niski żadna z dużych firm i 1% średnich podmiotów.

Czy digitalizacja jest ważna dla polskich firm?

Niezależnie od stopnia digitalizacji w Polsce powiedzieć możemy, iż sama transformacja cyfrowa jest naprawdę istotna dla naszych przedsiębiorców. Tak przynajmniej deklaruje 84% firm badanych przez EY. Do tego jest ona priorytetem w niemal równej mierze zarówno dla firm dużych, jak i średnich. Bo jeżeli przyjrzymy się wynikom przedstawionym w raporcie, to zauważymy, iż na wysoki i bardzo wysoki priorytet wskazało w sumie 85% dużych podmiotów oraz 81% średnich przedsiębiorstw.

Co istotne, żadna z ankietowanych organizacji nie uznała, iż transformacja cyfrowa jest dla niej ważna. A to oznacza, iż firmy w Polsce dostrzegają potencjał digitalizacji i konieczność rozwijania się w tym kierunku. Jednocześnie nie oznacza to, iż wśród badanych nie znalazły się firmy, które kładą mniejszy nacisk na cyfryzację.

Owszem, są i takie podmioty w Polsce. I tak na przykład umiarkowany priorytet dla transformacji cyfrowej deklaruje 13% dużych firm i 17% średnich przedsiębiorstw. Ponadto niski priorytet wskazało 2% dużych organizacji i 1% średnich firm. A skoro digitalizacja jest tak ważna dla rodzimych przedsiębiorców, to ile budżetu na digitalizację wydają podmioty działające w Polsce? Na to pytanie EY również znalazł odpowiedź.

Wydatki na digitalizację i transformację cyfrową

Nie ulega wątpliwości, iż wysokości budżetów, jakie nasze firmy przeznaczają na digitalizację, różnią się w zależności od wielkości i zasobności organizacji. W każdym razie największy procentowy udział w wydatkach na cyfryzację kształtuje się na poziomie od 4% do 10% przychodów. Tyle na digitalizację wydaje ponad połowa badanych firm, bo aż 57%. Nieco mniej, bo 32% przedsiębiorstw przeznacza na ten cel od 6% do 10% budżetu, a 25% firm inwestuje od 4% do 5% swoich przychodów. Z kolei zaledwie 10% podmiotów alokuje poniżej 3% zarobionych środków na digitalizację.

Dane przedstawione przez EY pokazują również, iż kolejną sporą grupą firm jest 18% przedsiębiorstw, które na cele związane z transformacją cyfrową przeznaczają od 11% do 20% swoich rocznych przychodów. Ponadto nieliczne grono 6% uczestników badania inwestuje w digitalizację na poziomie aż 20% przychodów. Przy czym warto wspomnieć, iż tak wysoki budżet jest raczej typowy dla dużych przedsiębiorstw.

Przyjrzyjmy się zresztą szczegółom, porównując poziomy inwestycji w dużych i średnich firmach. I tak na przykład 23% dużych firm przeznacza na digitalizację od 4% do 5% swoich przychodów, a jeżeli chodzi o średnie firmy, to w tym przedziale mają one wyższy udział, wynoszący 28%. Inwestycje w cyfryzację w zakresie od 6% do 10% rocznych przychodów realizuje 32% dużych firm i 33% średnich przedsiębiorstw. Z kolei budżet na digitalizację na poziomie od 11% do 20% wydatkuje 21% dużych organizacji i 15% średnich firm. Widać więc, iż duże podmioty wydają więcej na ten cel.

Co interesujące, niewielki odsetek firm, bo mowa o 10% uczestników badania, wskazał, iż przeznacza na digitalizację poniżej 3% swoich rocznych przychodów. Przyczyn tego może być oczywiście wiele, jak chociażby to, iż podmioty te mają inne priorytety i strategie rozwoju, ich poziom cyfryzacji już jest na wystarczająco wysokim poziomie albo napotykają na pewne bariery w digitalizacji, do czego wrócimy na końcu artykułu.

Dotychczasowe inwestycje w digitalizację

Spójrzmy teraz, na co firmy w Polsce wydają pieniądze, jeżeli chodzi o transformację cyfrową. Gołym okiem widać, iż mają trzy priorytety w tym względzie. Bo jak się okazuje, najwięcej przedsiębiorstw, bo aż 49%, zainwestowało w cyberbezpieczeństwo – być może przyczynił się do tego COVID-19 i wojna w Ukrainie. Na drugim miejscu znalazły się rozwiązania chmurowe – tam 44% badanych firm ulokowało swoje budżety. Podium zamykają szkolenia dla pracowników z kompetencji cyfrowych, w które zainwestowała spora część przedsiębiorstw ankietowanych przez EY – mowa o 42%.

Nieco mniej rodzimych podmiotów angażowało swoje środki finansowe w rozwiązania z zakresu marketing automation i personalizacji – był to istotny obszar dla 28% firm. Ten sam wynik uzyskały wydatki w poprawę doświadczeń klienta. Dalej na liście priorytetów znalazły się inwestycje w narzędzia analityczne dla Big Data i rozwiązania do automatyzacji procesów, takie jak RPA, Low Code i No Code – zainwestowało w nie 27% polskich przedsiębiorstw.

Co interesujące, poziom inwestycji we wszystkie te obszary jest bardzo podobny zarówno w dużych, jak i średnich firmach. Ponadto dane EY pokazują, iż najmniej kapitału zainwestowano w takie technologie jak IoT/5G, co wskazało tylko 11% firm.

Digitalizacja w polskich firmach – po co?

Polskie firmy inwestują w wyżej omówione obszary, ponieważ chcą poprawić konkretne procesy biznesowe. A zatem, które działania z punktu widzenia digitalizacji są najistotniejsze dla naszych rodaków? Przede wszystkim obsługa klienta. Jako priorytet wskazało ją 47% przedsiębiorstw. Kolejnym istotnym obszarem jest sprzedaż. Wskazało na nią 43%. Z kolei szeroko pojęte IT ma duże znaczenie dla 38% badanych podmiotów, a logistyka jest ważna dla 36% ankietowanych przedsiębiorstw.

Ponadto 26% firm w Polsce chciałoby zdigitalizować procesy księgowe, a 22% unowocześnić produkcję. EY podaje, iż w kontekście transformacji cyfrowej istotne dla rodzimych przedsiębiorców są również: administracja – 20% i HR – 13%. Poziom inwestycji w te obszary jest zbliżony zarówno w dużych, jak i średnich firmach.

W co firmy będą inwestować? Przyszłość digitalizacji

W ciągu najbliższych dwunastu miesięcy polskie firmy planują poczynić znaczące inwestycje w digitalizację. Aż 44% badanych przedsiębiorstw zamierza przeznaczyć największy budżet na cyberbezpieczeństwo – tak jak zresztą już to zrobiło. W drugiej kolejności rodzime firmy będą wydawać na szkolenia z zakresu kompetencji cyfrowych – planuje to zrobić 36% firm. Z kolei tym razem rozwiązania chmurowe spadają z drugiego miejsca na trzecie – tu 34% firm przepytanych przez EY ulokuje swój kapitał.

Jak będzie z pozostałymi obszarami? W automatyzację procesów – RPA, Low Code i No Code – zainwestuje 31% firm, w maszynowe uczenie i sztuczną inteligencję 25% przedsiębiorstw, a w narzędzia analityczne dla Big Data i systemy przewidujące oraz systemy ERP 24% podmiotów.

Czy inwestycje w digitalizację się zwracają?

To zależy. Zaledwie niewielki odsetek badanych firm – mowa o 2% – zdołał w pełni zrealizować swoje cele związane ze wzrostem przychodów poprzez transformację cyfrową, osiągając tym samym od 76% do 100% założeń. Im dalej w las, tym gorzej. Analizując wyniki raportu EY, zauważyć można, iż 37% polskich firm zrealizowało wzrosty w zakresie od 11% do 35%. A to oznacza, iż wiele przedsiębiorstw napotyka trudności w osiąganiu oczekiwanych korzyści finansowych z wdrożonych technologii.

Podobnie sytuacja wygląda w kwestii redukcji kosztów. Aż 34% przedsiębiorstw przyznało, iż stopień realizacji założeń w zakresie spadku kosztów wyniósł zaledwie od 1% do 10%. Kolejne 27% firm zrealizowało te założenia w zakresie od 11% do 35%.

Najważniejsze bariery – co przeszkadza w digitalizacji?

Dlaczego transformacja cyfrowa napotyka trudności w polskich firmach? Głównym problemem są zbyt wysokie koszty. Aż 33% przedsiębiorstw wskazuje je jako główną przeszkodę. Kolejną barierą jest zadowolenie z obecnego sposobu działania firmy. Jest to hamulec, który blokuje zmianę procesu w przypadku aż 24% firm.

Odkładanie przez zarząd decyzji o digitalizacji jest również przeszkodą, która doskwiera 23% badanych przedsiębiorstw. Brak odpowiedniej strategii dla transformacji cyfrowej to kolejny problem – także wskazany przez 23% firm. Brak kompetencji lub zasobów wskazuje 22% firm, natomiast 21% podmiotów podkreśla niską stopę zwrotu z inwestycji jako barierę przed digitalizacją – a jaki jest ten poziom, już wiemy.

Warto również zauważyć, iż 19% firm uważa, iż przed transformacją cyfrową powstrzymuje ją brak lidera gotowego do przeprowadzenia zmiany. Co interesujące, 18% firm twierdzi, iż digitalizacja nie jest priorytetem dla ich organizacji. Ten sam odsetek przedsiębiorstw skarży się, iż ich kultura organizacyjna nie sprzyja rozwojowi innowacji, a co za tym idzie blokuje firmę przed wdrożeniem nowych technologii. Na koniec pozytywny wątek – 11% firm nie dostrzega żadnych barier w procesie digitalizacji.

Kierunek digitalizacja

Digitalizacja w polskich firmach to nie tylko konieczność, ale również strategiczna inwestycja. Mimo licznych wyzwań przedsiębiorstwa konsekwentnie dążą do modernizacji. Zwiększają swoje budżety na cyfryzację i rozwój kompetencji pracowników. Robią to, bo ostatecznie wiedzą, iż to krok w kierunku nowoczesności i konkurencyjności.