Wynagrodzenie za pracę powinno być ustalone tak, aby odpowiadało w szczególności rodzajowi wykonywanej pracy i kwalifikacjom wymaganym przy jej wykonywaniu, a także uwzględniało ilość i jakość świadczonej pracy. Wysokość wynagrodzenia pracownika zatrudnionego w pełnym miesięcznym wymiarze czasu pracy nie może być niższa od wysokości minimalnego wynagrodzenia. Wysokość minimalnego wynagrodzenia za pracę w Polsce określa ustawa z 10.10.2002 r. o minimalnym wynagrodzeniu za pracę (t.j. Dz.U. z 2020 r. poz. 2207; dalej: MinWynagrU).
Zgodnie z art. 10 § 2 KP państwo określa minimalną wysokość wynagrodzenia za pracę. Wysokość minimalnego wynagrodzenia za pracę jest corocznie przedmiotem negocjacji w ramach Rady Dialogu Społecznego.
Od 1.7.2023 r. nowa kwota minimalnego wynagrodzenia za pracę
W 2023 r. wysokość minimalnego wynagrodzenia za pracę wzrośnie aż dwa razy. Zgodnie z rozporządzeniem Rady Ministrów z 13.9.2022 r. w sprawie wysokości minimalnego wynagrodzenia za pracę oraz wysokości minimalnej stawki godzinowej w 2023 r. (Dz.U. z 2022 r. poz. 1952) pierwszy wzrost minimalnej pensji nastąpił 1.1.2023 r. Wtedy wynagrodzenie minimalne wzrosło do kwoty 3 490 zł brutto. Od 1.7.2023 r. wzrośnie po raz drugi. Nowa kwota minimalnego wynagrodzenia wyniesie 3 600 zł brutto.
Rok 2023 jest pierwszym od momentu wejścia w życie MinWynagrU, kiedy minimalne wynagrodzenie wzrośnie dwa razy w ciągu roku. Wynika to z wysokości średniorocznego wskaźnika cen towarów i usług konsumpcyjnych, przyjętego do opracowania projektu ustawy budżetowej. W przypadku gdy wskaźnik cen prognozowany na następny rok, czyli średnioroczny wskaźnik cen towarów i usług konsumpcyjnych ogółem, przyjęty do opracowania projektu ustawy budżetowej, wynosi:
- co najmniej 105% – ustala się dwa terminy zmiany wysokości minimalnego wynagrodzenia oraz wysokości minimalnej stawki godzinowej: od 1 stycznia i od 1 lipca;
- mniej niż 105% – ustala się jeden termin zmiany wysokości minimalnego wynagrodzenia oraz wysokości minimalnej stawki godzinowej: od 1 stycznia.
Wysokość minimalnego wynagrodzenia jest ustalana w taki sposób, aby przeciętna wysokość minimalnego wynagrodzenia w danym roku wzrastała w stopniu nie niższym niż prognozowany na dany rok wskaźnik cen.
W 2024 r. również nastąpi wzrost minimalnego wynagrodzenia dwa razy w ciągu roku – w styczniu oraz lipcu. Zgodnie z zapowiedziami rządu płaca minimalna w 2024 r. wyniesie powyżej 4 200 zł brutto.
Wyższe minimalne wynagrodzenie wyższe składniki wynagrodzenia
Wysokość minimalnego wynagrodzenia ma również wpływ na wysokość innych składników wynagrodzenia, które przysługują pracownikowi. Wiele świadczeń pracowniczych obliczanych jest na podstawie minimalnego wynagrodzenia w danym roku. Podwyższenie minimalnego wynagrodzenia od 1.7.2023 r. zwiększy m.in.: odszkodowanie za naruszenie zasady równego traktowania w zatrudnieniu (art. 183d KP), wynagrodzenie za czas gotowości do pracy i przestój (art. 81 § 1 i 2 KP), wolną od potrąceń kwotę wynagrodzenia za pracę (art. 871 § 1 KP), odszkodowanie dla pracownika, który doznał mobbingu lub wskutek mobbingu rozwiązał umowę o pracę (art. 943 § 4 KP), oraz dodatek za pracę w porze nocnej (art. 1518 § 1 KP).
Wyższa stawka godzinowa
Minimalna stawka godzinowa to minimalna wysokość wynagrodzenia za każdą godzinę wykonania zlecenia lub świadczenia usług, przysługująca przyjmującemu zlecenie lub świadczącemu usługi. Istnieje zależność pomiędzy wysokością minimalnej stawki godzinowej a wysokością minimalnego wynagrodzenia za pracę. W przypadku kiedy wzrasta minimalne wynagrodzenie za pracę, wzrasta również minimalna stawka godzinowa. Wysokość minimalnej stawki godzinowej jest corocznie waloryzowana o wskaźnik wynikający z podzielenia wysokości minimalnego wynagrodzenia ustalonej na rok następny przez wysokość minimalnego wynagrodzenia obowiązującą w roku, w którym realizowane są negocjacje w ramach Rady Dialogu Społecznego.
Od 1.1.2023 r. minimalna stawka godzinowa wynosi 19,70 zł. Wzrost minimalnego wynagrodzenia od 1.7.2023 r. spowoduje, iż wzrośnie także stawka godzinowa. Osoby świadczące pracę na podstawie umów zlecenia oraz umów o świadczenie usług od 1.7.2023 r. będą mogły liczyć na wynagrodzenie za godzinę nie niższe niż 23,50 zł za godzinę pracy.