11 godzin temu
W Międzynarodowym Dniu Praw Dziecka Rzeczniczka Praw Dziecka zaprezentowała przełomowy raport o stanie realizacji praw młodych osób w kraju. Wydarzeniu towarzyszyła debata z udziałem osób młodych i ekspertów.
Kompleksowe badanie
20 listopada w Liceum Artes Liberales w Warszawie odbyła się konferencja Rzeczniczki Praw Dziecka, podczas której zaprezentowany został raport z badań „Perspektywa (dla) dzieci i młodzieży. Stan realizacji praw dziecka w Polsce”. Prezentacji towarzyszyły panele dyskusyjne. Spotkanie poprowadziła red. Anna Gmiterek-Zabłocka wspólnie z osobami młodymi z inicjatywy „Młodzi Pytają”.
Kluczowe wyniki
To pierwszy tak kompleksowy raport poświęcony temu, jak młode osoby w Polsce postrzegają swoje prawa i jak są one realizowane w praktyce. W *badaniu głos oddano młodym osobom.
Wyniki pokazały, iż 94 proc. nastolatków słyszało o prawach dziecka. Jednak tylko 12 proc. deklaruje, iż zna je dobrze. Doświadczenia młodych ludzi w domu i w szkole znacząco się różnią: 76 proc. nastolatków czuje, iż rodzice traktują ich sprawiedliwie, ale tylko 52 proc. ma podobne zdanie o nauczycielach. Podobne różnice widać w kwestii bezpieczeństwa. 94 proc. młodych osób czuje się bezpiecznie w domu, ale jedynie 64 proc. – w szkole.
Młodzi wskazywali też na brak czasu w odpoczynek i rozwijanie zainteresowań. 44 proc. uczniów uważa, iż nauka regularnie pochłania większość ich wolnego czasu. Z kolei 21 proc. nigdy nie przesypia ośmiu godzin. Co czwarty nastolatek przyznaje, iż rzadko lub wcale nie ma czasu w odpoczynek. Podobny odsetek, bo 26 proc. nastolatków, nie ma w ogóle czasu w rozwijanie swoich pasji lub ma go rzadko.
Perspektywa młodych osób
Podczas konferencji Monika Horna-Cieślak, Rzeczniczka Praw Dziecka oraz Jan Gawroński, ekspert – społeczny zastępca RPD podkreślali, iż nie możemy mówić o prawach dzieci bez dzieci. Ich perspektywa powinna być fundamentem wszystkich działań – od szkoły po działania społeczne.
W wydarzeniu wzięli udział m.in.: Izabela Ziętka – podsekretarz stanu w Ministerstwie Edukacji Narodowej, przedstawiciele parlamentu, kuratoriów, szkół i organizacji pozarządowych oraz eksperci skoncentrowani w swojej pracy na upowszechnianiu i przestrzeganiu praw dzieci.
Niezmiernie ważnymi gośćmi wydarzenia były osoby młode, dla których kwestie partycypacji w życiu społecznym i obywatelskim mają najważniejsze znaczenie.
Podczas dyskusji mocno wybrzmiało, iż dzieci i młodzież mają rosnącą świadomość swoich praw. Niezmiennie potrzebują natomiast wsparcia, aby mogli swoje prawa realnie egzekwować. Podkreślono, iż badania i debata stanowią istotny krok w kierunku tego, by perspektywa dzieci i młodzieży stała się integralną częścią decyzji podejmowanych w Polsce.
* Zrealizowano je techniką zogniskowanych wywiadów grupowych z nastolatkami w wieku 12-17 lat (N = 48), wychowawcami (N = 24) oraz rodzicami nastolatków (N = 24), a badanie ilościowe na ogólnopolskiej próbie (N = 1604) nastolatków w wieku 12-17 lat z wykorzystaniem techniki audio-CASI. Raport przygotowano na podstawie analiz PBS Sp. z o.o. z jesieni 2024 r.