Będą mogli z nich skorzystać mikroprzedsiębiorcy przez jeden miesiąc w roku. Na jakich zasadach będzie ona funkcjonować i jakie korzyści może przynieść przedsiębiorcom? Na pytania odpowiada Tomasz Petryszak, koordynator zespołów księgowych w IFIRMA.
Krzysztof Janoś: Jakie korzyści wakacje od ZUS przyniosą przedsiębiorcom?
Tomasz Petryszak: Dzięki wakacjom od ZUS, przedsiębiorca może zyskać miesięcznie do 1600 złotych na pełnym ZUS-ie. Jest to górny próg dofinansowania, dlatego w przypadku płacenia wyższych składek nie ma możliwości dopłaty do podwyższonego ZUS-u.
Kto może skorzystać z wakacji zusowskich, czy obowiązują jakieś wykluczenia?
Można powiedzieć, iż istnieją dwa podstawowe wykluczenia. Przykładowo świadcząc usługi na rzecz swojego byłego pracodawcy, nie możemy skorzystać z wakacji zusowskich. Ograniczenie to ma za zadanie zniwelować wypychanie pracowników na samozatrudnienie. Osoba, która dużo zarabia i nie chce być w drugim progu podatkowym, jest bardziej skłonna przenieść się na działalność gospodarczą, bo to rozwiązanie byłoby w tym przypadku korzystniejsze niż umowa o pracę. To było pierwsze wykluczenie. Drugim natomiast, jest sytuacja, w której w miesiącu poprzedzającym składanie wniosku o wakacje od ZUS-u przedsiębiorca nie opłacił składek społecznych.
Czy jeżeli okres między współpracą z danym przedsiębiorcą a samozatrudnieniem będzie dłuższy, można skorzystać z wakacji od ZUS-u?
Podobnie jak w przypadku większości preferencji ZUS, jeżeli minął rok od zakończenia zatrudnienia, w kolejnym roku nie będzie już mowy o definicji byłego pracodawcy dla naszego obecnego pracodawcy, któremu wcześniej świadczyliśmy usługi na podstawie umowy o pracę. W ten sposób, po dwóch latach, każdy mikroprzedsiębiorca może skorzystać z wakacji od płacenia składek ZUS.
Czy wakacje obejmą też składki na ubezpieczenie zdrowotne?
Niestety, wakacje zusowskie odnoszą się jedynie do składek społecznych, czyli emerytalnej, rentowej, wypadkowej i ewentualnie dobrowolnej składki chorobowej. Składka zdrowotna, stanowiąca swego rodzaju podatek, nie ulegnie zmianie — przedsiębiorcy będą musieli uregulować ją we własnym zakresie.
Zwolnienie ze składki obowiązuje, jednak czy wakacje obejmują również papierologię? Czy za miesiąc zwolnienia trzeba będzie złożyć deklarację?
W przypadku spraw biurokratycznych nic się nie zmienia, ponieważ w dalszym ciągu podlegamy pod wszystkie ubezpieczenia. Jedyną różnicą, jest zwolnienie od opłat za składki społeczne. Przedsiębiorca taki w dalszym ciągu zobowiązany jest złożyć imienne raporty oraz swój raport podstawowy RCA, oraz DRA w miesiącu wakacji od ZUS-u. W takiej sytuacji należy wskazać, iż obowiązuje nas zwolnienie z części opłat. Warto jednak nie określać podstawowych składek ani niczego więcej, a jedynie poinformować, iż korzystamy z ulgi w danym okresie.
Z projektu wynika, iż państwo ma pokryć koszty za ten miesiąc wakacji, zatem zwolnienie ze składek będzie miało swoją cenę. Pojawiają się przypuszczenia, iż ustawa ta może wpłynąć na świadczenia. Czy projekt ten jest więc korzystny dla przedsiębiorców?
Korzystanie z wakacji zusowskich nie będzie wiązało się z negatywnymi konsekwencjami. W danym miesiącu składki pokryje w pełni ZUS, dzięki czemu nie stracimy na wysokości emerytury ani zasiłków.
Będzie to spora ulga dla przedsiębiorców, szczególnie ze względu na ostatnie podwyżki w ciągu dwóch lat, które wynosiły około 33%. Co o tym sądzisz?
Zdecydowanie każdy rodzaj wsparcia dla przedsiębiorców choćby w formie jednomiesięcznego zwolnienia z opłacania składek jest znaczący. W przypadku pomysłu wprowadzenia trzymiesięcznych wakacji wizja ta wydawała się mało realna, ze względu na wielkość kosztów związanych z wprowadzeniem takiej ustawy. W Polsce jest kilka milionów przedsiębiorców, w związku z tym łączna kwota składek byłaby zbyt duża.
Pojawiły się głosy, iż warto obniżyć podstawę na przykład o 10% rocznie. Oszczędności byłyby podobne, a mogłyby znacznie ułatwić kwestie biurokracji, czy byłoby to takie proste?
Składki zusowskie zmieniają się wraz z fluktuacjami minimalnego i średniego wynagrodzenia w gospodarce, więc tak naprawdę należałoby zmienić wiele ustaw, żeby je obniżyć. Nikt jeszcze nie podjął się tego działania i raczej do tego nie dojdzie.
Kiedy dokładnie możemy oczekiwać pełnoprawnego wejścia ustawy w życie?
Już w październiku powinna wejść w życie, a od listopada pierwsi przedsiębiorcy będą mogli korzystać z wakacji zusowskich. Należy więc jeszcze poczekać przynajmniej do końca roku, żeby ustawa nabrała mocy i w pełni zaczęła wpływać na przedsiębiorców.
Jeśli prawo zacznie obowiązywać od 1 października, kiedy przedsiębiorcy będą mogli składać wnioski?
Zawsze powinniśmy wnioskować miesiąc przed okresem planowanych wakacji zusowskich.
A co z przedsiębiorcą? Czy będzie objęty składką chorobową, zakładając, iż przykładowo zachoruje w okresie miesiąca wakacji od ZUS-u?
Tak, otrzyma on standardowy zasiłek chorobowy. Wakacje te nie są okresem zawieszenia firmy, a jedynie przerwą od płacenia składek. Firma w dalszym ciągu funkcjonuje, ma możliwość wystawiania faktur, zdobywa przychody. W związku z możliwą chorobą w okresie wakacji zusowskich przedsiębiorca nie będzie stratny.
Problemem może być to, iż jeżeli przedsiębiorca płaci wyższe składki, budżet pokryje tylko ich minimalną wysokość — do 1600 zł. Czy to postanowienie może ulec zmianie?
Nie ma możliwości, żeby budżet pokrył składkę wyższą od ustalonego progu wynoszącego 1600 zł. Ustawa przewiduje jedynie pokrywanie podstawowego poziomu wysokości składek, aby uniknąć podwyższania przez przedsiębiorców składek ze względu na większe benefity wynikające z wakacji od płacenia ZUS-u.
Czy obawy o mniejszy zasiłek, spowodowany wakacjami zusowskimi są uzasadnione?
Podczas okresu wakacji od płacenia składek, część opłat, z których jesteśmy zwolnieni, będzie pokryta przez państwo. Nie będzie więc żadnej różnicy między zasiłkiem, który byłby przyznany bez wakacji zusowskich, a płaconym indywidualnie przez właściciela firmy.
Czy w przypadku, gdy przedsiębiorca zatrudniający przykładowo trzech pracowników, za których odprowadza składki, decyduje się na miesiąc wakacji od składek ZUS, zwolniony jest z płatności składek za wszystkich pracowników?
Wakacje zusowskie dotyczą tylko przedsiębiorców, więc chcąc skorzystać z wakacji zusowskich, właściciel firmy nie zapłaci składek za siebie, ale musi zapłacić składki za swoich pracowników.
Mimo wszystko podatnicy często napawają się nadzieją, iż nie będą musieli płacić składek za osoby przez nich zatrudnione. Czy to nadzieja płonna?
Jak wiadomo, większość przedsiębiorców w nowych ustawach doszukuje się największych korzyści dla własnej firmy, jednak w tym przypadku ustawa ta ściśle określa, iż wakacje od płacenia składek nie dotyczą zatrudnianych przez nas pracowników.
Czy na chwilę obecną zostało stwierdzone, jak powinien wyglądać wniosek o zwolnienie ze składek ZUS?
Tak naprawdę realizowane są dopiero konsultacje, ustawa nie została jeszcze wdrożona, a jej forma jest nieścisła. Można jednak przypuszczać, iż będzie to prosty wniosek w zusowskim systemie teleinformatycznym składany online.
Czy wakacje od płacenia składek ZUS będą traktowane jako nasz przychód? Czy zobowiązani będziemy zapłacić za nie podatek?
Wszystko, co dostajemy za darmo, powinno być opodatkowane. W tym wypadku obowiązuje jednak całkowite zwolnienie podatkowe. Dofinansowanie to realizowane będzie w ramach pomocy de minimis.
Czy wprowadzenie ustawy tego typu można traktować jako krok mający zbliżyć nas do możliwości wprowadzenia dobrowolnego ZUS-u?
Możliwość wprowadzenia dobrowolnego ZUS-u jest nieznana, ale z pewnością taki obrót sytuacji miałby ogromny wpływ na funkcjonowanie państwa. Ponieważ przedsiębiorcy dzięki opłacanych składek ZUS utrzymują między innymi emerytów, wprowadzenie dobrowolnego ZUS-u w Polsce wydaje się być zbyt ryzykownym przedsięwzięciem.
W związku z tą ustawą można zauważyć narastające obawy społeczeństwa o ewentualność ponownego podniesienia wieku emerytalnego. Czy obawy te są słuszne?
Składki, z których płacenia będą zwolnieni przedsiębiorcy w trakcie wakacji od ZUS-u, zostaną w pełni opłacone przez rząd. Z tego powodu obawy dotyczące podniesienia wieku emerytalnego spowodowanego zwolnieniem mikroprzedsiębiorców z opłacania składek przez jeden miesiąc w roku, są nieuzasadnione. W systemie nie zaistnieją żadne luki związane z nieuregulowanymi składkami — zostaną one uregulowane, jedyną różnicą będzie źródło, z którego zostaną opłacone.