Wolna Wigilia dopiero w 2025 r.

1 tydzień temu

Wigilia Bożego Narodzenia zostanie dodana do katalogu dni objętych zakazem handlu, co pozwoli na ujednolicenie przepisów i wyeliminowanie ograniczeń godzinowych.
Dodatkowy dzień wolny pozwoli pracownikom na regenerację sił i zmniejszenie stresu, jednocześnie wspierając wartości rodzinne i kulturowe.
Wprowadzenie Wigilii Bożego Narodzenia jako dnia wolnego harmonizuje polskie prawo z regulacjami innych krajów, takich jak Czechy, Dania i Słowacja, gdzie tradycje świąteczne są wspierane przez odpowiednie przepisy.

Zmiana w ustawie o dniach wolnych od pracy

Najważniejszym elementem projektu jest nowelizacja ustawy z 18.1.1951 r. o dniach wolnych od pracy (t.j. Dz.U. z 2020 r. poz. 1920; dalej: DniWolneU). Zgodnie z jej obowiązującym brzmieniem, dniami wolnymi od pracy są:

1.1 – Nowy Rok;
6.1 – Święto Trzech Króli;
pierwszy dzień Wielkiej Nocy;
drugi dzień Wielkiej Nocy;
1.5 – Święto Państwowe;
3.5 – Święto Narodowe Trzeciego Maja;
pierwszy dzień Zielonych Świątek;
dzień Bożego Ciała;
15.8 – Wniebowzięcie Najświętszej Maryi Panny;
1.11 – Wszystkich Świętych;
11.11 – Narodowe Święto Niepodległości;
25.12 – pierwszy dzień Bożego Narodzenia;
26.12 – drugi dzień Bożego Narodzenia;
niedziele.

Proponuje się dodanie do listy dni wolnych 24.12 – Wigilii Bożego Narodzenia. w tej chwili Wigilia nie jest dniem ustawowo wolnym, chociaż wiele firm i instytucji skraca w tym dniu czas pracy lub organizuje pracę w systemie zmianowym.

Jak podkreśla się w uzasadnieniu nowelizacji, Wigilia Bożego Narodzenia to dzień o szczególnym znaczeniu w polskiej tradycji. Jest to czas, kiedy Polacy przygotowują się do świąt Bożego Narodzenia, uczestniczą w rodzinnych kolacjach wigilijnych oraz kultywują religijne i kulturowe obrzędy. Dzień wolny pozwoli na lepszą organizację tego czasu oraz zwiększy komfort pracowników, którzy w tej chwili muszą łączyć obowiązki zawodowe z przygotowaniami świątecznymi.

Zmiana w Kodeksie pracy

Projekt ustawy wprowadza również modyfikacje w ustawie z 26.6.1974 r. – Kodeks pracy (t.j. Dz.U. z 2023 r. poz. 1465; dalej: KP), dostosowując przepisy do nowego statusu Wigilii Bożego Narodzenia jako dnia wolnego od pracy.

Przewidziana zmiana dotyczy art. 151^9b KP, który reguluje ograniczenia w wykonywaniu pracy w placówkach handlowych w niedziele i święta. Nowelizacja uwzględnia specyfikę Wigilii Bożego Narodzenia oraz eliminuje potencjalne nieścisłości wynikające z dotychczasowego brzmienia przepisów.

Opisana wyżej zmiana zapewni spójność regulacji prawnych dotyczących pracy w Wigilię Bożego Narodzenia z pozostałymi dniami ustawowo wolnymi od pracy. Dzięki temu pracownicy handlu, którzy dotychczas byli zobowiązani do pracy do godziny 14.00, zyskają pełen dzień wolny. Wprowadzenie tej zmiany zwiększy równość w traktowaniu pracowników różnych sektorów, zwłaszcza tych, którzy dotychczas nie mieli możliwości skorzystania z dnia wolnego.

Zmiana w ustawie o ograniczeniu handlu w niedziele i święta

W ustawie z 10.1.2018 r. o ograniczeniu handlu w niedziele i święta oraz w niektóre inne dni (t.j. Dz.U. z 2024 r. poz. 449; dalej: OgrHandNiŚU) wprowadzone zostaną liczne modyfikacje, które mają dostosować przepisy do nowych realiów. Główne zmiany dotyczą zakazu handlu w Wigilię Bożego Narodzenia oraz usunięcia zapisów o ograniczeniu pracy handlowców do godziny 14.00.

Główne modyfikacje w przepisach dotyczących handlu to:

rozszerzenie katalogu dni z zakazem handlu – Wigilia Bożego Narodzenia zostanie dodana do listy dni objętych całkowitym zakazem handlu, co ujednolici przepisy i wyeliminuje konieczność stosowania ograniczeń godzinowych;
korekta wyjątków od zakazu handlu – przewiduje się wprowadzenie zmian dotyczących wyjątków, takich jak kolejne niedziele przedświąteczne, które przez cały czas będą objęte wyłączeniami od zakazu, co pozwoli na zachowanie równowagi między interesami handlu a potrzebami konsumentów.

W uzasadnieniu nowelizacji wskazano, iż dzięki wprowadzeniu Wigilii Bożego Narodzenia jako dnia wolnego handlowcy zyskają możliwość pełnego uczestnictwa w przygotowaniach do świąt. Jednocześnie nowe przepisy uwzględniają interesy konsumentów, pozwalając na zwiększenie aktywności handlowej w dniach poprzedzających święta Bożego Narodzenia.

Społeczne uzasadnienie projektowanych zmian

Wprowadzenie dnia wolnego w Wigilię Bożego Narodzenia ma silne uzasadnienie społeczne. Współczesne standardy pracy kładą coraz większy nacisk na równowagę między życiem zawodowym a prywatnym. Wigilia Bożego Narodzenia to dzień, który wymaga szczególnego traktowania, zarówno ze względu na znaczenie kulturowe, jak i potrzeby rodzinne.

Znaczenie dla pracowników i ich rodzin:

poprawa dobrostanu pracowników: dodatkowy dzień wolny pozwoli na regenerację sił oraz zredukowanie stresu związanego z przygotowaniami do świąt;
wsparcie dla rodzin: dzień wolny umożliwi pracownikom spędzenie czasu z rodziną, co jest szczególnie istotne w przypadku osób pracujących w systemie zmianowym.

Wpływ projektowanych zmian na gospodarkę i pracodawców

Wprowadzenie Wigilii Bożego Narodzenia jako dnia wolnego od pracy może budzić obawy związane z potencjalnymi stratami ekonomicznymi. Jednak analiza danych pokazuje, iż skutki te są ograniczone, ponieważ wiele firm już teraz traktuje Wigilię Bożego Narodzenia jako dzień częściowo wolny od pracy. Aktywność ekonomiczna ulega przesunięciu na inne dni robocze, co zmniejsza wpływ zmian na gospodarkę.

Negatywne i pozytywne skutki gospodarcze:

negatywne skutki: mogą dotknąć branże wymagające ciągłości pracy, takie jak przemysł i energetyka, które będą musiały dostosować swoje harmonogramy;
pozytywne skutki: zyski mogą odnotować sektory takie jak gastronomia, turystyka i handel detaliczny, które korzystają na zwiększonej aktywności konsumentów w okresie przedświątecznym.

Perspektywa międzynarodowa

Wprowadzenie dnia wolnego w Wigilię Bożego Narodzenia harmonizuje polskie prawo pracy z praktykami stosowanymi w innych krajach europejskich. Przykłady takich państw jak Czechy, Dania czy Słowacja pokazują, iż uznanie Wigilii Bożego Narodzenia za dzień wolny wspiera lokalne tradycje i zwiększa dobrostan społeczny.