Zakup dzieł sztuki od artysty

Zakup dzieł sztuki od artysty może wiązać się z różnymi konsekwencjami podatkowymi dla instytucji kultury. Zależą one od tego, czy artysta prowadzi działalność gospodarczą w Polsce czy nie. O statusie artysty jako przedsiębiorcy wspominałem we wpisie VAT od wynagrodzeń artystów oraz Opodatkowanie artystów i twórców.

Dziś postaram się wyjaśnić Ci, jak rozliczyć zakup dzieła w tych dwóch sytuacjach.

Dzieła sztuki

Z perspektywy ustalenia adekwatnej stawki VAT ważna jest definicja dzieł sztuki. Obejmuje ona:

• obrazy, kolaże i podobne płyty dekoracyjne, rysunki i pastele, wykonane w całości przez artystę, z wyłączeniem planów i rysunków do celów architektonicznych, inżynieryjnych, przemysłowych, komercyjnych, topograficznych lub podobnych, manualnie zdobionych produktów rzemiosła artystycznego, tkanin malowanych dla scenografii teatralnej, do wystroju pracowni artystycznych lub im podobnych zastosowań (CN 9701),
• oryginalne sztychy, druki i litografie, sporządzone w ograniczonej liczbie egzemplarzy, czarno-białe lub kolorowe, złożone z jednego lub kilku arkuszy, w całości wykonane przez artystę, niezależnie od zastosowanego przez niego procesu lub materiału, z wyłączeniem wszelkich procesów mechanicznych lub fotomechanicznych (CN 9702),
• oryginalne rzeźby oraz posągi z dowolnego materiału, pod warunkiem iż zostały one wykonane w całości przez artystę; odlewy rzeźby, których liczba jest ograniczona do 8 egzemplarzy, a wykonanie było nadzorowane przez artystę lub jego spadkobierców (CN 9703),
• gobeliny (CN 5805 00 00) oraz tkaniny ścienne (CN 6304) wykonane manualnie na podstawie oryginalnych wzorów dostarczonych przez artystę, pod warunkiem iż ich liczba jest ograniczona do 8 egzemplarzy,
• fotografie wykonane przez artystę, opublikowane przez niego lub pod jego nadzorem, podpisane i ponumerowane, ograniczone do 30 egzemplarzy we wszystkich rozmiarach oraz oprawach.

Pamiętaj, iż chcąc wykorzystać dzieło sztuki w swojej działalności kulturalnej, oprócz egzemplarza dzieła musisz zakupić prawa autorskiego do niego. Pozwolą Ci one wykorzystywać komercyjnie dzieło sztuki. Przykładowo, jeżeli chcesz utrwalić dzieło na pamiątkach muzealnych, udostępniać je w formie cyfrowej, musisz dysponować prawami autorskimi do dzieła. Typowo artysta przekazuje je wraz z egzemplarzem dzieła (często w ramach ceny sprzedaży). Ma to wpływ na konsekwencje podatkowe sprzedaży.

Zakup dzieł sztuki od artysty – przedsiębiorcy

Jeśli kupujesz dzieło sztuki od polskiego artysty – przedsiębiorcy, sprzedaż podlega opodatkowaniu VAT. Artysta może jednak korzystać ze zwolnienia podmiotowego ze względu na swoje obroty. jeżeli obroty artysty nie przekraczały w poprzednim roku i nie przekraczają 200.000 zł, sprzedaż może korzystać ze zwolnienia z VAT. Kupując dzieło od artysty zwolnionego z VAT, możesz zatem otrzymać fakturę ze zwolnieniem.

Z kolei jeżeli artysta jest podatnikiem VAT czynnym, do sprzedaży swoich dzieł sztuki może zastosować stawkę VAT 8%. taka możliwość wynika z art. 120 ust. 3 ustawy o VAT. Pamiętaj, iż sprzedaż wszystkich innych dzieł sztuki niż wskazane powyżej (np. masowo drukowane fotografie) będzie opodatkowana z zastosowaniem stawki podstawowej.

Zakup dzieł sztuki od artysty nie-przedsiębiorcy

Jeśli kupujesz dzieło od polskiego artysty, który nie jest przedsiębiorcą, sprzedaż nie będzie opodatkowana VAT. Musisz jednak zwrócić uwagę na konsekwencje w zakresie innych podatków.

Podatek od czynności cywilnoprawnych (PCC)

Zakup dzieła od artysty niebędącego podatnikiem, podlega opodatkowaniu PCC. Stanie się tak gdy transakcja ma miejsce na terytorium Polski. Pamiętaj przy tym, iż jeżeli wartość rynkowa dzieła jest niższa niż 1000 zł, sprzedaż korzysta ze zwolnienia z PCC. To instytucja jako nabywca musi złożyć deklaracje PCC i zapłacić należny podatek w terminie 14 dni od daty dokonania czynności.

Podatek dochodowy (PIT)

Na tym niestety nie koniec.

Organy podatkowe klasyfikują przychody ze sprzedaży praw autorskich do dzieła sztuki (a często i samego dzieła) jako przychody z praw majątkowych.

„przychód z działalności artystycznej Wnioskodawcy w postaci sprzedaży własnoręcznie namalowanych obrazów poprzez galerie, które to obrazy są utworami w rozumieniu prawa autorskiego, nosi znamiona przychodu związanego z działalnością twórczą. Wobec powyższego, skoro w tej sytuacji mamy do czynienia z dziełami, ich sprzedażą – przychody z tego tytułu należy kwalifikować do przychodów określonych w art. 18 w zw. z art. 10 ust. 1 pkt 7 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, tj. do przychodów z praw majątkowych.”

(interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Łodzi z 20 lutego 2017 r. sygn. 1061 IPTPB1.4511.977.2016.2.SJ).

Zatem w takim przypadku, nabywając dzieło sztuki wraz z prawami autorskimi jako płatnik musisz odprowadzić PIT od wynagrodzenia należnego artyście. Musisz także dopełnić wszystkich obowiązków informacyjnych wynikających z przepisów o PIT.

Negocjując cenę sprzedaży, pamiętaj więc o tych okolicznościach. Warto ustalić wynagrodzenie artysty w kwocie brutto. Pozwoli uniknąć Ci to dodatkowych obciążeń w związku z zakupem dzieła sztuki od artysty.

Słonecznego dnia