Nowelizacja przepisów BHP na stanowiskach wyposażonych w monitory ekranowe
Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z 1.12.1998 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy na stanowiskach wyposażonych w monitory ekranowe (Dz.U. z 1998 r. Nr 148 poz. 973, dalej: MonEkranBHPR98) określa wymagania bezpieczeństwa i higieny pracy oraz ergonomii dla stanowisk pracy wyposażonych w monitory ekranowe a także wymagania dotyczące organizacji pracy na stanowiskach wyposażonych w monitory ekranowe. W MonEkranBHPR98 zawarto także definicję najważniejszych pojęć niezbędnych dla prawidłowego funkcjonowania i przestrzegania przez pracodawców przepisów, w sytuacji kiedy ich pracownicy wykonują pracę na stanowiskach wyposażonych w monitory ekranowe.
Od 17.11.2023 r. obowiązują przepisy Rozporządzenia Ministra Rodziny i Polityki Społecznej z 18.10.2023 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy na stanowiskach wyposażonych w monitory ekranowe (Dz.U. z 2023 r. poz. 2367; dalej: MonEkranBHPR). Konsekwencją nowelizacji jest modyfikacja definicji stanowiska pracy oraz uchylenie definicji systemu komputerowego.
Definicja pojęć po zmianach
Zgodnie z § 2 pkt 2 MonEkranBHPR poprzez stanowisku pracy rozumie się przestrzeń pracy, wraz z wyposażeniem w środki i przedmioty pracy, obejmującym:
- wyposażenie podstawowe, w tym monitor ekranowy, klawiaturę lub inne urządzenia wejściowe, jednostkę centralną lub stację dyskietek,
- wyposażenie dodatkowe, w tym drukarkę, skaner, mysz, trackball,
- wyposażenie pomocnicze, w tym stół, krzesło, uchwyt na dokument, podnóżek.
Po wejściu w życie nowelizacji MonEkranBHPR definicja stanowiska pracy została zmieniona. Stanowiskiem pracy jest przestrzeń pracy wraz z:
- wyposażeniem podstawowym, w tym monitorem ekranowym, klawiaturą, myszą lub innymi urządzeniami wejściowymi, oprogramowaniem z interfejsem dla użytkownika,
- krzesłem i stołem,
- opcjonalnym wyposażeniem dodatkowym, w tym stacją dysków, drukarką, skanerem, uchwytem na dokumenty, podnóżkiem.
Definicja stanowiska pracy została uaktualniona i uporządkowana. Od momentu rozpoczęcia obowiązywania przepisów MonEkranBHPR minęło 25 lat. W tym okresie doszło do wielu zmian technologicznych. w tej chwili nie korzysta się już ze stacji dyskietek czy trackball, w związku z tym definicja stanowiska pracy nie powinna uwzględniać tych elementów.
Nowelizacja objęła również załącznik do MonEkranBHPR, który zawiera minimalne wymagania bezpieczeństwa i higieny pracy oraz ergonomii, jakie powinny spełniać stanowiska pracy wyposażone w monitory ekranowe. Zmianie nie uległa zasada, zgodnie z którą, wyposażenie stanowiska pracy oraz sposób rozmieszczenia elementów tego wyposażenia nie mogą powodować podczas pracy nadmiernego obciążenia układu mięśniowo-szkieletowego i (lub) wzroku oraz być źródłem zagrożeń dla pracownika, a także wymóg, aby samo stanowisko pracy zaprojektowane było tak, aby pracownik miał zapewnioną dostateczną przestrzeń pracy, pozwalającą na umieszczenie wszystkich elementów obsługiwanych manualnie w zasięgu kończyn górnych. Natomiast od 17.11.2023 r. stanowisko pracy powinno być tak usytuowane w pomieszczeniu, aby pracownik miał do niego swobodny dostęp. Zrezygnowano z wymogu, aby odległości między sąsiednimi monitorami powinny wynosiła co najmniej 0,6 m, a między pracownikiem i tyłem sąsiedniego monitora – co najmniej 0,8 m.
W MonEkranBHPR został uchylony pkt 3 w § 2. Poprzednio zawierał on definicję systemu komputerowego, przez który rozumie się urządzenia wchodzące w skład wyposażenia podstawowego i dodatkowego stanowiska pracy wraz z oprogramowaniem. Jak wskazano w uzasadnieniu pojęcie systemu komputerowego jest powszechnie znane i nie budzi wątpliwości, nie ma potrzeby pozostawiania jego definicji w MonEkranBHPR.