Prezydent Andrzej Duda podpisał nowelizację Kodeksu Pracy, co oznacza, iż już niedługo polskie prawo zostanie wreszcie dostosowane do dwóch unijnych dokumentów, tzw. dyrektywy work-life balance oraz dyrektywy rodzicielskiej. Nowe przepisy przyniosą naprawdę spore zmiany przede wszystkim w urlopach. Więcej wolnego zyskają nie tylko rodzice. Zmiany Kodeks Pracy 2023 – kto najbardziej skorzysta na nowych rozwiązaniach?
Zmiany Kodeks Pracy 2023
Prace nad nowelizacją Kodeksu Pracy, której celem jest wdrożenie do polskiego systemu prawnego rozwiązań wprowadzonych na szczeblu unijnym, trwały kilka miesięcy. Chodzi o dwie dyrektywy: w sprawie przejrzystych i przewidywalnych warunków pracy oraz równowagi między życiem zawodowym a prywatnym rodziców i opiekunów. Pierwotnie nowe przepisy miały wejść w życie w sierpniu ubiegłego roku, ale cały proces znacznie się opóźnił. W końcu, kilka dni temu, prezydent Andrzej Duda podpisał dokument, prawo pracy ulegnie więc sporym modyfikacjom.
Jedna z najistotniejszych nowości dotyczy urlopu rodzicielskiego. Zgodnie z unijną dyrektywą zostanie on wydłużony o 9 tygodni. Do tej pory rodzice mogli skorzystać z 32 tygodni (lub 34 tygodni w przypadku ciąży mnogiej), teraz będą to odpowiednio 41 i 43 tygodnie. Co istotne, każde z rodziców będzie musiało wykorzystać co najmniej 9 tygodni spośród przysługującej puli. Nie będzie można ich przenieść na drugiego rodzica, w przypadku niewykorzystania po prostu przepadnie.
Z jeszcze dłuższego urlopu będą mogli skorzystać rodzice dzieci, które otrzymają zaświadczenie o ciężkim upośledzeniu lub nieuleczalnej chorobie powstałym w prenatalnym okresie rozwoju dziecka lub w czasie porodu. Będzie on bowiem przysługiwał w wymiarze o 33 tygodnie dłuższym niż obecnie.
Co ważne, z wydłużonego urlopu rodzicielskiego będą mogli skorzystać także rodzice, którzy mieli do niego prawo dnia 2 sierpnia 2022 roku, czyli w momencie, gdy te przepisy powinny wejść w życie.
Z punktu widzenia rodziców bardzo ważne będą również zmiany związane z zasiłkiem macierzyńskim. w tej chwili jest on wypłacany w wysokości 100% podstawy wymiaru zasiłku za pierwsze sześć tygodni urlopu rodzicielskiego i 60% – za pozostałą jego część, co oznacza średnie wypłaty w wysokości 67,5%. Po wprowadzeniu zmian zasiłek będzie wynosił 70% podstawy wymiaru za cały okres urlopu rodzicielskiego zarówno dla matki, jak i dla ojca.
Nowe urlopy 2023
Dzięki nowelizacji osoby zatrudnione na umowę o pracę zyskają także dodatkowe wolne w postaci urlopu opiekuńczego. Zgodnie z zapisami ustawy wynosi on 5 dni w ciągu roku kalendarzowego, ale niestety – wbrew unijnem zaleceniom – będzie bezpłatny. Pracownik będzie mógł go wykorzystać, jeżeli pojawi się nagła konieczność sprawowania opieki nad bliskim członkiem rodziny (dzieckiem, rodzicami, małżonkiem) lub na osobą, która zamieszkuje to samo gospodarstwo domowe. Potrzeba opieki lub wsparcia powinna wynikać z uzasadnionych względów medycznych.
Pracownicy zyskają także prawo do skorzystania w ciągu roku z 2 dni (lub 16 godzin) wolnego w przypadku wystąpienia tzw. siły wyższej. Dotyczy to sytuacji, gdy bliski członek rodziny ulegnie wypadkowi, nagle zachoruje (np. zawał, udar) lub gdy rodzinę dotknie jakaś katastrofa czy klęska żywiołowa (pożar, powódź). Okres zwolnienia będzie płatny, ale tylko w wysokości 50% podstawy wymiaru wynagrodzenia.
Zmiany w Kodeksie Pracy 2023 – od kiedy?
Nowelizacja ustawy powinna wejść w życie, tj. zacząć obowiązywać, po 21 dniach od dnia jej ogłoszenia.
Zobacz też: