- Nowe przepisy umożliwiają zmniejszenie minimalnej odległości budynków od granicy działki.
- Na gruncie nowych regulacji możliwe będzie szersze zastosowanie drewnianych elementów konstrukcyjnych w budownictwie.
- Zmiany wejdą w życie 15.8.2024 r.
Zmiany w usytuowaniu budynków
Celem nowelizacji jest doprecyzowanie zasady sytuowania budynków na działce budowlanej. Z uwagi na pojawiające się wątpliwości interpretacyjne, do rozporządzenia Ministra Infrastruktury z 12.4.2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (t.j. Dz.U. z 2022 r. poz. 1225; dalej: WarunkiTechR) dodane zostały dodatkowe wyjaśnienia, dopuszczenia czy też rysunki wyjaśniające.
Do rozporządzenia WarunkiTechR wprowadzono część wspólną odnoszącą się do wszystkich punktów zawartych w § 12 WarunkiTechR. Doprecyzowano, iż każdą płaszczyznę powstałą w wyniku załamania lub uskoku ściany traktuje się jako oddzielną ścianę. Celem jest uniknięcie błędnej interpretacji przepisów przez niektóre organy administracji architektoniczno-budowlanej, które utożsamiają pojęcie elewacji z pojęciem ściany.
Do § 12 WarunkiTechR dodany został również nowy ust. 1a. Zgodnie z nim dopuszcza się usytuowanie budynku w odległości mniejszej niż 4 m, ale nie mniejszej niż 3 m od granicy działki budowlanej, w przypadku budynku zwróconego ścianą z oknami lub drzwiami w stronę tej granicy. Muszą jednak zostać spełnione łącznie następujące warunki:
- ściana budynku jest usytuowana w sposób inny niż równoległy do tej granicy działki;
- odległość zewnętrznej krawędzi okna lub drzwi wynosi nie mniej niż 4 m od granicy tej działki.
Opisane rozwiązanie umożliwi optymalne usytuowanie ściany budynku na działkach o nietypowym kształcie oraz w sposób inny niż równoległy.
Kolejną zmianę stanowi dodanie do § 12 WarunkiTechR ust. 10a, zgodnie z którym sposób określania minimalnej długości ściany budynku od granicy działki budowlanej określa nowy załącznik nr 1 a do rozporządzenia. Wskazuje on w sposób graficzny, na wybranych przykładach, poprawny sposób określenia minimalnej odległości budynków od granicy działki budowlanej.
Warunki użycia konstrukcyjnych elementów z drewna
Poprzez dodanie pkt 4 i 5 do § 216 ust. 2 WarunkiTechR, dopuszczone zostało zastosowanie również tych słabo rozprzestrzeniających ogień:
- konstrukcyjnych elementów liniowych (o dominującym jednym wymiarze), w szczególności belek i słupów, wykonanych z drewna klejonego warstwowo o minimalnym wymiarze przekroju poprzecznego co najmniej 14 cm, w budynku niskim (N) ZL, jeżeli klasa odporności ogniowej tych elementów jest nie niższa niż R 30 i zastosowano rozwiązania ograniczające możliwość rozprzestrzeniania się pożaru między kondygnacjami;
- konstrukcyjnych dachowych elementów liniowych (o dominującym jednym wymiarze), wykonanych z drewna klejonego warstwowo o minimalnym wymiarze przekroju poprzecznego co najmniej 14 cm, w budynku niskim (N) lub średniowysokim (SW) hali sportowej lub krytego basenu, o ile klasa odporności ogniowej tych elementów jest nie niższa niż R 30.
Opisana zmiana ma na celu umożliwienie wykonywania słupów czy belek z drewna struganego dobrej jakości, bez konieczności stosowania kosztownych i niekorzystnych dla środowiska zabezpieczeń ogniochronnych. Wymienione elementy nie stanowią bezpośredniego zagrożenia pożarowego oraz charakteryzują się wysoką klasą odporności ogniowej, co wpływa na bezpieczeństwo budynku. Z kolei złagodzenie wymagań w stosunku do budynków hal sportowych i krytych basenów zostało wprowadzone z uwagi na charakter użytkowania tych obiektów warunkujący mniejsze zagrożenie pożarem.
Do § 232 WarunkiTechR dodano ust. 8 i 9, zgodnie z którymi dopuszczalne jest także stosowanie wewnątrz warstwowego elementu oddzielenia przeciwpożarowego w budynku niskim (N) ZL III lub w budynku niskim (N) ZL IV elementów nośnych wykonanych z drewna litego czterostronnie struganego z fazowanymi narożnikami lub drewna klejonego warstwowo, o klasie reakcji na ogień nie niższej od D z dodatkowymi klasyfikacjami s1, d0 lub s2, d0. Z opisanego dopuszczenia można skorzystać pod warunkiem spełnienia łącznie następujących warunków:
- zabezpieczenia ogniochronnego elementów nośnych wykonanych z drewna przed ich zapaleniem okładziną klasy K2 60;
- wypełnienia pustych przestrzeni powietrznych materiałami o klasie reakcji na ogień co najmniej A2, d0;
- nieprowadzenie wewnątrz warstwowego elementu oddzielenia przeciwpożarowego instalacji oraz nieumieszczanie tam urządzeń, a także niewystępowanie w tym elemencie otworów instalacyjnych, z wyjątkiem odpowiednio zabezpieczonych otworów.
Opisane wyżej wymagania nie znajdują zastosowania w przypadku ścian oddzielenia przeciwpożarowego wykonanych w postaci dwóch niezależnych konstrukcyjnie ścian, o ile każda z tych ścian samodzielnie spełnia wymagania w zakresie klasy odporności ogniowej z uwagi na nośność ogniową, szczelność ogniową i izolacyjność ogniową (R E I).
Nowelizacja wprowadziła również możliwość zastosowania elementów nośnych wykonanych z drewna litego (o klasie reakcji na ogień nie niższej od D z dodatkowymi klasyfikacjami s1, d0 lub s2, d0) wewnątrz biegów lub spoczników schodów lub pochylni o budowie warstwowej, służących do ewakuacji. Dopuszczenie to dotyczy budynku niskiego (N) ZL III lub budynku niskiego (N) ZL IV wykonanego w klasie odporności pożarowej co najmniej „C”. By skorzystać z opisanej możliwości należy jednak spełnić łącznie następujące wymagania:
- wykonanie biegów lub spoczników schodów lub pochylni w klasie odporności ogniowej podwyższonej o co najmniej 30 minut w stosunku do klasy określonej w § 249 ust. 3 WarunkiTechR;
- wypełnienie pustych przestrzeni powietrznych materiałami o klasie reakcji na ogień co najmniej A2, d0;
- obudowanie od spodu biegów lub spoczników schodów lub pochylni okładzinami ognioochronnymi wykonanymi w sposób ograniczający rozprzestrzenianie się ognia do ich wnętrza.
Opisane rozwiązanie pozwoli na wykonywanie bezpiecznych ciągów o układzie warstwowym, przy wykorzystaniu elementów nośnych wykonanych z drewna.
Etap legislacyjny
Rozporządzenie Ministra Rozwoju i Technologii z 9.5.2024 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (Dz.U. z 2024 r. poz. 726) wejdzie w życie 15.8.2024 r.