- Projekt nowelizacji rozporządzenia wykorzystuje możliwość zastosowania obniżonej stawki VAT w sytuacjach wyjątkowych wynikającej z Dyrektywy Rady 2006/112/WE z 2811.2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz.Urz. UE L z 2006 r. Nr 347, s. 1).
- Nowe przepisy wejdą w życie następnego dnia po ogłoszeniu, wymagają jednak poinformowania przez Polskę Komitetu ds. VAT na wyjątkowe okoliczności, takie jak pandemie, kryzysy humanitarne oraz klęski żywiołowe.
Pandemia COVID-19 pokazała, iż państwa członkowskie Unii Europejskiej powinny mieć możliwość szybkiego reagowania również w zakresie polityki podatkowej. W związku z tym Dyrektywą Rady (UE) 2022/542 z 5.4.2022 r. w sprawie zmiany dyrektyw 2006/112/WE i (UE) 2020/285 w zakresie stawek podatku od wartości dodanej (Dz.Urz. UE L z 2022 r. Nr 107, s. 1) umożliwiono państwom członkowskim objęcie zwolnieniem z prawem do odliczenia VAT zapłaconego na poprzednim etapie wewnątrzwspólnotowych nabyć oraz dostawy przeznaczonych na cele humanitarne i charytatywne.
Wcześniej już została wprowadzona możliwość zastosowania 0% stawki VAT dla towarów importowanych na rzecz ofiar katastrof. Preferencja ta przyznawana jest indywidualnie na mocy decyzji Komisji Unii Europejskiej. Dla Polski decyzje takie były wydawane na lata 2022-2025. Rozszerzenie jej na dostawę oraz wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów jest dostępne tylko dla państw posiadających decyzję zezwalającą na zwolnienie z VAT towarów importowanych.
Uzasadnieniem nowelizacji rozporządzenia jest trwająca wciąż wojna w Ukrainie i obecność na terenie kraju uchodźców z Ukrainy potrzebujących pomocy.
Z preferencji skorzysta dostawa na terytorium kraju oraz wewnątrzwspólnotowe nabycie wszelkich towarów, z wyjątkiem wyrobów akcyzowych oraz samochodów osobowych podlegających opodatkowaniu podatkiem akcyzowym. Towary te muszą być przekazane wskazanym organizacjom, tj:
- wchodzącym w skład Międzynarodowego Ruchu Czerwonego Krzyża i Czerwonego Półksiężyca,
- organom Organizacji Narodów Zjednoczonych lub jej organizacji wyspecjalizowanych i powiązanych,
- organizacjom pożytku publicznego.
Warunkiem do skorzystania z 0% stawki VAT będzie zawarcie umowy o przekazanie towaru na rzecz jednej z tych organizacji, która następie bezpłatnie przekaże go osobom uciekającym przed wojną w Ukrainie przebywającym na terytorium kraju, albo bezpłatnie odda tym osobom do dyspozycji na terytorium kraju. W przypadku wykorzystania towarów na inne cele wysokość podatku będzie określana według stawek podatku obowiązujących w dniu zaistnienia tych okoliczności.
Korzyści ze stosowania 0% VAT
Dostawa towarów ze stawką 0%, w przeciwieństwie do dostawy towarów zwolnionych z podatku VAT, daje możliwość odliczenia podatku naliczonego zapłaconego na wcześniejszym etapie obrotu. o ile przekazany towar został nabyty z 23% VAT, wówczas podatnikowi będzie przysługiwało prawo do pomniejszenia swojego podatku należnego, o ile zaś będzie on niższy od kwoty odliczenia, wówczas może on wnioskować o zwrot nadwyżki podatku.
Etap legislacyjny
Wydanie rozporządzenia zgodnie z Wykazem prac legislacyjnych Ministerstwa Finansów miało nastąpić w maju 2025 r. Projekt jednak przez cały czas oczekuje na rozpatrzenie przez Komisję Prawniczą.