11 Listopada – historia i znaczenie Narodowego Święta Niepodległości

Zdjęcie: 11 Listopada – historia i znaczenie Narodowego Święta Niepodległości

Jesienią 1918 roku Europa żegnała Wielką Wojnę, a Polska – odradzała się z niebytu. 11 listopada Józef Piłsudski przejął dowództwo nad polskim wojskiem, symbolicznie przywracając krajowi niepodległość. Od tego dnia liczony jest nowy rozdział naszej historii.

Choć 11 listopada kojarzymy dziś z narodowym świętem, oficjalnie ustanowiono je dopiero w 1937 roku na mocy ustawy Sejmu II Rzeczypospolitej. W praktyce, przed wybuchem II wojny światowej, Polacy obchodzili je zaledwie dwa razy – w 1937 i 1938 roku. Wcześniej rocznica miała charakter nieformalny, głównie wojskowy. Po przewrocie majowym w 1926 roku zaczęła jednak zyskiwać rangę uroczystości państwowych.

Dla Polaków data 11 listopada symbolizowała zakończenie Wielkiej Wojny i upadek zaborczych imperiów – niemieckiego, rosyjskiego i austro-węgierskiego. To właśnie w tym momencie możliwe stało się odbudowanie państwa polskiego, choć proces ten trwał jeszcze kilka lat.

Jak pisał Piłsudski 16 listopada 1918 roku:

„Jako Wódz Naczelny Armii Polskiej pragnę notyfikować rządom i narodom wojującym i neutralnym istnienie Państwa Polskiego Niepodległego, obejmującego wszystkie ziemie zjednoczonej Polski.”

Walki o granice zakończyły się dopiero w 1921 roku. 11 listopada pozostaje więc datą symbolicznego początku drogi ku pełnej suwerenności.

Podczas II wojny światowej celebrowanie narodowych świąt było zakazane przez okupantów niemieckiego i sowieckiego. Po wojnie komunistyczne władze Polski również usunęły 11 listopada z kalendarza państwowego, wprowadzając w zamian 22 lipca – Narodowe Święto Odrodzenia Polski.

W 1944 roku władze Polski Lubelskiej próbowały przejąć symbolikę 11 listopada, jednak gwałtownie z niej zrezygnowały, uznając ją za zbyt silnie związaną z tradycją II Rzeczypospolitej. Przez kolejne dziesięciolecia obchody Święta Niepodległości odbywały się nieoficjalnie – głównie w formie mszy, manifestacji i spotkań organizowanych przez środowiska opozycyjne.

Dopiero w lutym 1989 roku, w schyłkowym okresie PRL, przywrócono 11 listopada do kalendarza świąt państwowych. Decyzja ta była jednym z elementów szerszych przemian politycznych i symbolem odzyskiwania suwerenności przez społeczeństwo.

Po 1989 roku Święto Niepodległości stało się jednym z najważniejszych elementów tożsamości narodowej.
Współczesne obchody mają wymiar zarówno państwowy, jak i obywatelski – od uroczystości z udziałem władz po lokalne wydarzenia, koncerty, marsze i rodzinne spotkania.

ZOBACZ TAKŻE: Ponad 300 ratowników i mundurowych weźmie udział w manewrach Politechniki Morskiej

Współczesny 11 listopada to nie tylko rocznica historyczna, ale także wspólnotowe doświadczenie. Obok 3 maja jest to jedno z nielicznych świąt narodowych, które łączy Polaków ponad podziałami. Narodowe Święto Niepodległości przypomina, iż wolność nie jest dana raz na zawsze, a jej utrzymanie wymaga odpowiedzialności i zaangażowania kolejnych pokoleń.

grafika: Polska Morska