Aktualizacja stawek odszkodowań z tytułu wypadków przy pracy lub chorób zawodowych

Od 1 kwietnia 2025 r. obowiązują nowe, wyższe kwoty jednorazowych odszkodowań z tytułu wypadków przy pracy lub chorób zawodowych. Zmiany zostały wprowadzone na mocy Obwieszczenia Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 28 lutego 2025 r. (M.P. z 2025 r. poz. 222).

Rodzaje świadczeń z tytułu wypadków przy pracy lub chorób zawodowych, warunki ich przyznawania oraz szczegółowe zasady ubiegania się o nie określa ustawa z dnia 30 października 2002 r. o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych (Dz.U. 2025 poz. 257, dalej również jako ,,Ustawa”). Ustawa ta przewiduje, iż minister adekwatny do spraw zabezpieczenia społecznego ogłasza w Dzienniku Urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej ,,Monitor Polski” wysokość kwot jednorazowych odszkodowań z tego tytułu.

Aktualne stawki odszkodowań

Wysokość świadczenia zależy od stopnia uszczerbku na zdrowiu, który określany jest procentowo. Zgodnie z obwieszczeniem, w okresie od 1 kwietnia 2025 r. do 31 marca 2026 r. wysokość jednorazowego odszkodowania z tytułu wypadku przy pracy lub choroby zawodowej, wynosi:

• 1 636 zł za każdy procent stałego lub długotrwałego uszczerbku na zdrowiu oraz za każdy procent stałego lub długotrwałego uszczerbku na zdrowiu z tytułu zwiększenia tego uszczerbku o co najmniej 10 punktów procentowych (art. 12 ust. 1 i 2 Ustawy),

• 28 636 zł z tytułu orzeczenia całkowitej niezdolności do pracy oraz niezdolności do samodzielnej egzystencji ubezpieczonego, a także w sytuacji takiej niezdolności, powstałej wskutek pogorszenia się stanu zdrowia rencisty (art. 12 ust. 3 i 4 Ustawy),
• 147 271 zł dla uprawnionego małżonka lub dziecka zmarłego ubezpieczonego lub rencisty (art. 14 ust. 1 pkt 1 Ustawy),
• 73 635 zł dla innego niż małżonek lub dziecko uprawnionego członka rodziny zmarłego ubezpieczonego lub rencisty (art. 14 ust. 1 pkt 2 Ustawy),
• 28 636 zł z tytułu zwiększenia odszkodowania przysługującego na każde dziecko w przypadku, gdy uprawnieni są równocześnie małżonek i jedno lub więcej dzieci zmarłego ubezpieczonego lub rencisty, a także gdy uprawnieni obok nich są równocześnie inni członkowie rodziny zmarłego ubezpieczonego lub rencisty (art. 14 ust. 2 pkt 1 oraz 2 Ustawy).

Czym jest wypadek przy pracy i choroba zawodowa?

Wypadek przy pracy to nagłe zdarzenie, które następuje w związku z wykonywaną pracą, w wyniku którego pracownik doznaje uszczerbku na zdrowiu lub ponosi śmierć. Wypadek ten musi mieć miejsce w czasie pracy lub w czasie wykonywania czynności związanych z pracą, np. w drodze do pracy lub w trakcie wykonywania zadania służbowego.

Choroba zawodowa natomiast to stan zdrowia pracownika, który rozwija się w wyniku długotrwałego narażenia na szkodliwe czynniki w miejscu pracy. Choroby zawodowe są ściśle określone w wykazie chorób zawodowych, opublikowanym przez ministra zdrowia.

Kto może ubiegać się o odszkodowanie?

Wniosek o jednorazowe odszkodowanie, wraz z wymaganymi dokumentami, składa się do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (ZUS) za pośrednictwem płatnika składek (pracodawcy). Wniosek taki może złożyć ubezpieczony (pracownik lub zleceniobiorca), a w przypadku jego śmierci – uprawniony członek rodziny.

Wniosek pracodawca jest zobowiązany przekazać do ZUS po zakończeniu leczenia i rehabilitacji ubezpieczonego. W tym zakresie adekwatna pozostaje jednostka ZUS odpowiednia ze względu na miejsce zamieszkania pracownika.

Decyzja o przyznaniu odszkodowania wydawana jest przez ZUS w ciągu 14 dni od dnia uprawomocnienia się wcześniej wydanego orzeczenia lekarza orzecznika ZUS lub otrzymania orzeczenia komisji lekarskiej ZUS. Od tej decyzji przysługuje odwołanie do sądu pracy i ubezpieczeń społecznych.

Artykuł autorstwa: r. pr. Jakub Kędzierski

W razie pytań, a także pomysłów tematów na kolejne wydania Newsletter’a zapraszamy do kontaktu:

[email protected]