
Audyt własności intelektualnej – podstawowe informacje
Audyt własności intelektualnej („IP”) jest gruntownym przeglądem posiadanych i używanych przez dany podmiot aktywów IP przeprowadzany m.in. w celu:
- identyfikacji „niezagospodarowanego potencjału” IP w firmie,
- budowy portfela IP,
- weryfikacji kondycji i pozycji rynkowej danej firmy,
- budowy przewagi konkurencyjnej na rynku,
- ochrony zasobów IP,
- oceny i skutecznego zarządzania ryzykiem,
- uzyskania korzyści podatkowych,
- planowania i budowy strategii rozwoju firmy lub projektu.
Obecnie audyt IP stanowi obligatoryjny element strategii rozwojowej każdej firmy. Przegląd IP jest szczególnie istotny dla podmiotów działających w branżach, które opierają swoją przewagę gospodarczą na innowacyjności i kreatywności.
W praktyce, coraz częściej audyt IP stanowi nieodłączny etap procesów transakcyjnych związanych z nabywaniem udziałów / akcji spółek. Prawidłowo przeprowadzony audyt IP pozwala na wczesną identyfikację szans i ryzyk związanych z nabywanymi aktywami i nierzadko stanowi o powodzeniu całej transakcji biznesowej.
Aktywa IP – czyli adekwatnie co?
Własność intelektualna to aktywa niematerialne obejmujące swoim zakresem wszelkie wytwory ludzkiego umysłu. IP jest chronione przepisami z różnych gałęzi prawa, w tym w szczególności Prawem autorskim oraz Prawem własności przemysłowej.
Do najczęściej występujących aktywów IP w biznesie zaliczamy:
- znaki towarowe, logotypy i inne oznaczenia indywidualizujące dany podmiot,
- slogany reklamowe,
- patenty, wzory użytkowe, wzory przemysłowe,
- receptury i składy chemiczne,
- tajemnice handlowe i know – how,
- bazy danych,
- oprogramowanie komputerowe, grafiki i domeny internetowe.
W dobie dynamicznie rozwijającej się technologii aktywa IP są obecne niemalże w każdej działalności gospodarczej – niezależnie od jej wielkości, specyfiki, czy obszaru geograficznego, na którym dany podmiot funkcjonuje.
Etapy audytu IP
Ze względu na złożoność procesu badania IP, przegląd IP można podzielić na kilka etapów:
Etap 1: ustalenie, jakie aktywa IP znajdują się w portfelu danego podmiotu;
Etap 2: ustalenie, w jaki sposób (i czy w ogóle) aktywa IP zidentyfikowane w Etapie 1 są wykorzystywane;
Etap 3: weryfikacja umów (takich jak: umowy licencyjne, umowy pracownicze, umowy cywilnoprawne), które w swoich postanowieniach odnoszą się do własności intelektualnej, pozwalająca na ocenę sposobu zarządzania aktywami IP;
Etap 4: ocena ryzyka potencjalnych naruszeń IP.
Poprawna realizacja powyższych etapów stanowi pierwszy krok dla budowy strategii ochrony lub komercjalizacji własności intelektualnej w przedsiębiorstwie.
Korzyści wynikające z Audytu IP
Prawidłowe przeprowadzenie przeglądu IP przyczynia się do „skoku rozwojowego” każdej firmy – zarówno w wymiarze zewnętrznym, jak i wewnętrznym.
Audyt IP pozwala na identyfikację zasobów IP i budowę portfela IP w przedsiębiorstwie. W konsekwencji właściciele firm mogą podjąć działania mające na celu m.in.:
- uszczelnienie systemu ochrony zasobów IP na odpowiednio wczesnym etapie, co pozwoli na eliminację potencjalnych nadużyć i naruszeń mogących negatywnie wpływać na kondycję finansową firmy,
- komercjalizację posiadanych zasobów IP, co w efekcie będzie stanowić dodatkowe źródło dochodów firmy,
- budowę przewagi rynkowej.
Audyt IP pełni jednocześnie funkcję porządkującą, tj. wynik przeglądu IP potwierdza zgodność (lub identyfikuje niezgodność) działalności firmy z przepisami prawnymi czy przyjętymi wewnętrznymi procedurami.
Warto również dodać, iż regularnie przeprowadzany przegląd IP znacząco wpływa na poziom innowacyjności wśród pracowników i współpracowników, co w świecie cyfrowego postępu stanowi niepodważalną wartość każdego przedsiębiorstwa.
Artykuł autorstwa: r.pr. Marita Wojtczak-Kowalczyk
W razie pytań, a także pomysłów tematów na kolejne wydania Newsletter’a zapraszamy do kontaktu: