Bariery w komunikacji.

Mówimy tym samym językiem, a mimo to często nie potrafimy się porozumieć. Najczęstszymi powodami takiego stanu rzeczy są bariery w komunikacji.

W biznesie skutkuje to frustracją i stratami finansowymi, a w życiu prywatnym poczuciem niezrozumienia i wypalonymi relacjami. Skąd biorą się te trudności w komunikacji?

Odpowiedź jest prosta: komunikacja to nie tylko słowa. To także emocje, przekonania, potrzeby i oczekiwania, które działają jak filtry. jeżeli nie mamy ich świadomości, zamiast dialogu pojawia się mur nieporozumień.

Różnica między słyszeniem a słuchaniem

Większość ludzi słyszy co się do nich mówi, ale niewielu naprawdę słucha, dekoduje i rozumie przekaz. Bo słyszenie to rejestrowanie dźwięków. A słuchanie to aktywne skupienie się na drugiej osobie, jej słowach, tonie głosu i emocjach. Taki rodzaj koncentracji na nadawcy komunikatu nazywamy aktywnym słuchaniem.

W aktywnym słuchaniu pomagają proste techniki:

• parafraza („Dobrze rozumiem, iż chodzi Ci o…?”);
• pytania pogłębiające. To one pokazują, iż nie tylko odbierasz komunikat, ale naprawdę chcesz go zrozumieć.

Filtry percepcyjne

Każdy z nas patrzy na otaczający świat przez własne filtry, którymi są np. wychowanie, zdobyte doświadczenia, uznawane wartości i wyrobione przekonania. Dlatego ten sam komunikat może zostać odebrany zupełnie inaczej przez dwie różne osoby.

Przykład:

Szef mówi: „Trzeba to zrobić szybciej”.

• Jeden pracownik słyszy: „Jesteś leniwy, zbyt wolno pracujesz”.
• Inny: „To szansa, żeby zdobyć zaufanie klienta”.

Rozbieżność nie wynika ze słów, tylko z filtrów, przez które każdy odbiera komunikat.

Emocje jako bariera

Silne emocje zakłócają rozmowę. Złość, lęk czy poczucie niesprawiedliwości sprawiają, iż zamiast słuchać to reagujemy impulsywnie i skupiamy się na tym co chcemy sami powiedzieć.

Dlatego w trudnych rozmowach tak ważne jest obniżenie temperatury emocji. W takich sytuacjach warto jest włączyć do rozmowy neutralną osobę trzecią, taką jak mediator. Rolą mediatora jest stworzenie bezpiecznej przestrzeni, w której emocje mogą wybrzmieć, ale nie rządzą procesem komunikacji.

Brak przygotowania

Chaos komunikacyjny często wynika z tego, iż strony same nie wiedzą, czego dokładnie chcą. Dlatego tak ważne jest przygotowanie się do rozmów, które mają przynieść porozumienie. Elementami takiego przygotowania są m.in.:

• określenie celu rozmowy,
• wyznaczenie granic i alternatyw (BATNA, WATNA),
• refleksja nad tym, co dla mnie naprawdę ważne.

Przygotowanie nie gwarantuje sukcesu, ale radykalnie zwiększa szanse na sensowny dialog.

Kroki do porozumienia

Dogadanie się jest trudne, bo w komunikacji zawsze obecne są emocje, filtry i ukryte potrzeby. Ale te bariery można przełamać.

Kluczowe narzędzia, które mogą to przełamanie ułatwić to:

• dobre przygotowanie,
• aktywne słuchanie,
• świadomość własnych filtrów,
• rozmowa o interesach i potrzebach zamiast tylko o stanowiskach.

Czasem wystarczy zmiana podejścia, a czasem potrzebny jest ktoś trzeci – mediator – który pomoże przełożyć słowa na prawdziwe znaczenia.

Masz wrażenie, iż wszyscy w Twoim zespole mówią, ale nikt się nie słucha? Napisz – mogę pomóc przełamać bariery w komunikacji.