Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów (UOKiK) wraz z Inspekcją Handlową prowadzą ciągłe działania mające na celu zapewnienie, iż na rynek trafiają wyłącznie bezpieczne produkty. W ramach tych działań, w okresie od lutego do kwietnia 2025 roku, cztery wojewódzkie inspektoraty Inspekcji Handlowej (w Bydgoszczy, Rzeszowie, Szczecinie i Wrocławiu) przeprowadziły szczegółową kontrolę 10 modeli maszyn ogrodniczych o napędzie elektrycznym, zasilanych z sieci. Kontroli poddano 6 kosiarek, 3 urządzenia dwufunkcyjne (aerator/wertykulator) oraz 1 wertykulator. Maszyny te pochodziły z Chin (6 modeli), Polski (3 modele) i Francji (1 model).
Co było sprawdzane?
Eksperci Inspekcji Handlowej zweryfikowali zarówno oznakowanie i wymagania formalne, jak i konstrukcję maszyn w laboratorium… Weryfikowano m.in.:
- Prawidłowe oznakowanie CE.
- Dane identyfikujące wyrób oraz producenta/importera.
- Prawidłową deklarację zgodności.
- Prawidłowo sporządzoną instrukcję obsługi w języku polskim, zawierającą informacje warunkujące bezpieczne użytkowanie…
Badania laboratoryjne skupiły się na kluczowych parametrach bezpieczeństwa, takich jak:
- Stateczność maszyny.
- Ochrona stopy użytkownika.
- Czas zatrzymania elementów tnących.
Wyniki kontroli – co wykryto?
Spośród 10 skontrolowanych modeli maszyn ogrodniczych, 4 miały nieprawidłowości.
- Nieprawidłowości formalne:
W jednej kosiarce stwierdzono nieprawidłowo sporządzoną deklarację zgodności… Deklaracja zgodności to najważniejszy dokument, w którym producent potwierdza, iż jego produkt jest bezpieczny i spełnia unijne wymagania, co upoważnia go do naniesienia oznakowania CE34. Brak prawidłowej deklaracji oznacza brak dowodów na to, iż maszyna spełnia obowiązujące wymagania.
- Nieprawidłowości konstrukcyjne:
Trzy urządzenia dwufunkcyjne aerator/wertykulator zostały zakwestionowane z uwagi na przekroczony dopuszczalny czas zatrzymania się noży od momentu wyłączenia… Jest to istotne ryzyko obrażeń w przypadku kontaktu z obracającymi się elementami tnącymi.
Dalsze kroki i konsekwencje
W przypadku stwierdzenia niezgodności konstrukcyjnych (3 przypadki), wszczęte mogą zostać postępowania administracyjne z nakazem wycofania wyrobów z obrotu. Przedsiębiorca, u którego stwierdzono wyłącznie niezgodności formalne (1 przypadek), ma możliwość podjęcia działań naprawczych. We wszystkich 4 przypadkach niezgodności zostaną skierowane zawiadomienia do organów ścigania w celu nałożenia grzywny za wprowadzenie do obrotu produktu niezgodnego z wymaganiami. Wprowadzenie do obrotu niebezpiecznych maszyn może skutkować nałożeniem grzywny przez sąd, a niebezpieczny produkt jest zgłaszany przez UOKiK do unijnego systemu Safety Gate, aby zapobiec jego trafieniu do europejskich konsumentów.
Ważne porady dla przedsiębiorców:
Aby uniknąć problemów i zapewnić bezpieczeństwo produktów, Inspekcja Handlowa przypomina przedsiębiorcom o kilku kluczowych zasadach:
- Kupuj od sprawdzonych dostawców.
- Sprawdzaj prawidłowość oznakowania CE.
- Weryfikuj, czy producent sporządził deklarację zgodności i dołączył instrukcję, oraz czy umieścił wymagane oznakowanie (np. nazwa i adres producenta, oznaczenie serii lub typu maszyny, informacje niezbędne do bezpiecznego użytkowania).
- Wypełniaj swoje obowiązki jako producent, importer lub upoważniony przedstawiciel w zakresie oznakowania i zapewnienia bezpieczeństwa maszyn.
Ważne porady dla konsumentów:
Bezpieczne użytkowanie maszyn ogrodniczych to priorytet. Pamiętaj o tych zasadach…:
- Zawsze przeczytaj instrukcję obsługi w języku polskim przed rozpoczęciem pracy i stosuj się do zawartych w niej wskazówek dotyczących montażu, konserwacji i bezpiecznego użytkowania…
- Sprawdź oznakowanie na maszynie: powinny być widoczne i czytelne znak CE, nazwa i adres producenta, oznaczenie serii/typu oraz informacje o konieczności stosowania środków ochrony indywidualnej.
- Przygotuj teren przed pracą: usuń kamienie, szyszki, zabawki i inne przedmioty, które mogłyby zostać wyrzucone spod osłony maszyny z dużą prędkością, powodując obrażenia.
- Zawsze noś odpowiednie środki ochrony indywidualnej (PPE):
- Okulary ochronne są niezbędne do ochrony oczu…
- Noś obuwie z podeszwami przeciwpoślizgowymi, zakrywające stopy – nigdy nie używaj maszyn boso.
- Rozważ noszenie kasku ochronnego lub środków ochrony słuchu, w zależności od rodzaju urządzenia.
- Zakładaj zakrywającą, dopasowaną odzież, która nie zaczepi się o elementy urządzenia.
- Wybieraj maszyny odpowiednie do powierzchni terenu, aby zapobiec przedwczesnemu zużyciu i nadmiernemu obciążeniu.
- Jeśli zauważysz nieprawidłowości, poinformuj o tym producenta lub importera (dystrybutora) oraz Inspekcję Handlową w Twoim województwie. Sprawdzaj również ogłoszenia na stronie uokik.gov.pl/bip/ogłoszenia
Dbajmy o bezpieczeństwo – zarówno jako konsumenci, jak i przedsiębiorcy!
Chcesz wiedzieć więcej, czego wymagać od dostawców maszyn sprawdź nasze szkolenie: Dyrektywa maszynowa z punktu widzenia użytkownika maszyn >>