Brak istotnych wątpliwości podstawą wyroku nakazowego

Opis stanu faktycznego

SR w C. wyrokiem nakazowym z 28.10.2020 r. uznał T.Z., jak i pozostałych obwinionych, K.W., M.W., J.N., K.K., Ł.G., R.L., M.F., za winnych popełnienia zarzucanych im czynów polegających na tym, iż 15.2.2020 r., po godz. 20:00, w czasie trwania meczu piłkarskiego rozłożyli i trzymali flagę wielkoformatową klubu piłkarskiego R.C. w celu uniemożliwienia rozpoznania osób odpalających pirotechnikę w postaci rac świetlnych, co wypełniało znamiona wykroczenia z art. 57a ustawy z 20.3.2009 r. o bezpieczeństwie imprez masowych (t.j. Dz.U. z 2022 r. poz. 1466: dalej BezpImprMasU) i za to, na podstawie tego przepisu w związku z art. 24 § 1 i 3 KW, wymierzył im kary grzywny po 2 tys. zł, oraz na podstawie art. 65 ust. 2 BezpImprMasU orzekł wobec T.Z., jak i pozostałych obwinionych, środek karny w postaci zakazu wstępu na wszelkie imprezy masowe – na okres 2 lat. Orzeczenie zawierało również rozstrzygnięcie dotyczące kosztów procesu.

Wobec niezłożenia przez T.Z. sprzeciwu od powyższego wyroku orzeczenie uprawomocniło się wobec obwinionego 20.2.2021 r.. Pozostali obwinieni skorzystali z przysługujących środków zaskarżenia i ostatecznie wyrokiem SO w C. z 13.1.2022 r. R.U., K.K., Ł.G., M.F., a na mocy art. 109 § 2 KPW w zw. z art. 435 KPK, także K.W., M.W. i J.N. zostali uniewinnieni od popełnienia zarzucanych im we wniosku o ukaranie czynów.

Od wyroku nakazowego SR w C. z 28.10.2020 r. kasację złożył Rzecznik Praw Obywatelskich. Zaskarżył, ten wyrok w całości na korzyść ukaranego T.Z., i powołując się na przepis art. 111 KPW zarzucił temu orzeczeniu rażące i mające istotny wpływ na treść wyroku naruszenie przepisów prawa procesowego, to jest art. 93 § 2 KPW, polegające na przyjęciu, iż okoliczności przypisanego ukaranemu czynu i jego wina nie budzą wątpliwości, co w konsekwencji doprowadziło do wydania wyroku nakazowego, podczas gdy w świetle dowodów dołączonych do wniosku o ukaranie zarówno wina, jak i okoliczności popełnienia tego czynu budziły poważne wątpliwości, co powinno skutkować skierowaniem sprawy do rozpoznania na rozprawie w celu wyjaśnienia wszystkich kwestii istotnych dla merytorycznego rozstrzygnięcia.

W konkluzji Rzecznik Praw Obywatelskich wniósł o uchylenie zaskarżonego kasacją wyroku Sądu Rejonowego w C. i przekazanie sprawy temu Sądowi do ponownego rozpoznania.

Po rozpoznaniu na posiedzeniu 31.1.2023 r. kasacji wniesionej przez RPO, SN uchylił zaskarżony wyrok i przekazał sprawę SR w C. do ponownego rozpoznania.

Uzasadnienie SN

Zdaniem SN kasacja RPO była zasadna w stopniu oczywistym, umożliwiającym jej rozpoznanie w trybie określonym w art. 535 § 5 KPK, to jest na posiedzeniu bez udziału stron.

Skarżący w osobie RPO trafnie podniósł, iż zaskarżony kasacją wyrok SR w C. został wydany z rażącym naruszeniem przepisu prawa procesowego wskazanym w petitum kasacji, a to naruszenie miało istotny wpływ na jego treść.

Otóż zgodnie z art. 93 § 2 KPW orzekanie w postępowaniu nakazowym możliwe jest jedynie wtedy, gdy okoliczności czynu i wina obwinionego nie budzą wątpliwości. Ziszczenie się wskazanego warunku wymaga dokonania ustaleń, w świetle których zaistnienie czynu zabronionego jako wykroczenia, sprawstwo oraz wina obwinionego nie budzą wątpliwości. Brak owych wątpliwości musi wynikać z materiałów dowodowych załączonych do wniosku o ukaranie, a uznanych przez sąd za ujawnione. W orzecznictwie SN wskazuje się, iż postępowanie nakazowe jest instytucją prawa procesowego, której stosowanie zastrzeżono do najbardziej oczywistych przypadków, tj. wówczas, gdy materiał dowodowy istniejący w aktach sprawy jest tak jednoznaczny, iż nie nasuwa żadnych istotnych wątpliwości co do winy i okoliczności popełnienia zarzuconego czynu (por. np. wyroki SN z 23.9.2009 r., IV KK 59/09, Legalis; z 4.11.2014 r., III KK 143/14, Legalis).

Zgodnie z art. 57a BezpImprMasU karalne jest zachowanie osoby, która w miejscu i w czasie trwania masowej imprezy sportowej używa elementu odzieży lub przedmiotu w celu uniemożliwienia lub istotnego utrudnienia rozpoznania osoby. Tak stypizowane wykroczenie należy do kategorii czynów kierunkowych znamiennych celem. Użycie przez ustawodawcę w tym przepisie określenia „w celu” oznacza, iż wykroczenie to można popełnić jedynie umyślnie. RPO słusznie wskazuje, iż zgromadzony w sprawie materiał dowodowy powinien zatem ponad wszelką wątpliwość wykazywać, iż w czasie trwania meczu piłkarskiego między drużynami R.C. i L.W., obwiniony T.Z. rozłożył i trzymał flagę wielkoformatową klubu piłkarskiego R.C. w celu uniemożliwienia rozpoznania osób odpalających pirotechnikę w postaci rac świetlnych. Tymczasem na materiał dowodowy odnoszący się do zachowania T.Z. składały się jedynie notatka urzędowa, protokół przesłuchania świadka – funkcjonariusza Policji oraz nagranie na płycie CD, które w ogólny sposób przedstawiają i opisują zdarzenie polegające na rozwinięciu i zwinięciu podczas meczu piłkarskiego dużej flagi, tzw. sektorowej, wielkości ok 20 m x 50 m. Z zeznań funkcjonariusza Policji wynika, iż dokonując analizy nagrań monitoringu meczu, rozpoznał T.Z. jako jedną z wielu osób rozwijających i zwijających „sektorówkę”. Co istotne T.Z. nie był przesłuchiwany w toku czynności wyjaśniających. Pismem z 15.7.2020 r. oświadczył jedynie, iż „chciałby złożyć zeznania”.

Biorąc powyższe pod uwagę, w świetle dowodów wskazanych we wniosku o ukaranie nie można było uznać bez bezpośredniego przeprowadzenia dowodów, iż okoliczności czynu i wina T.Z. nie budzą wątpliwości. W tej sytuacji SR w C. był zobligowany skierować sprawę na rozprawę, przeprowadzić postępowanie dowodowe i wyjaśnić wszystkie okoliczności istotne dla merytorycznego rozstrzygnięcia w zakresie czynu zarzucanego T.Z.

Komentarz