Budżet 2026 przedmiotem prac Sejmu

Etap legislacyjny

9.10.2025 r. odbyło się pierwsze czytanie na posiedzeniu Sejmu RP dwóch rządowych projektów, związanych z budżetem na 2026 r., tj.:

1. ustawy budżetowej na rok 2026 (druk sejmowy nr 1749);
2. ustawy o szczególnych rozwiązaniach służących realizacji ustawy budżetowej na rok 2026 (druk sejmowy nr 1750).

Następnym etapem procesu legislacyjnego jest skierowanie przedmiotowych projektów do dalszych prac Komisji Finansów Publicznych, a termin przedstawienia przez nią sprawozdania to 21.11.2025 r.

Zgodnie z art. 39 ustawy budżetowej, oraz art. 16 ustawy o szczególnych rozwiązaniach służących realizacji ustawy budżetowej, przedmiotowe ustawy wejdą w życie wraz z początkiem 2026 r., tj. 1.1.2026 r.

Tryb uchwalenia ustawy budżetowej wskazuje art. 219 Konstytucji RP.

Prognozy gospodarcze na 2026 r.

Jak wskazano w uzasadnieniu do pierwszego projektu, w najbliższych 2 latach prognozowane jest przez cały czas wysokie tempo rozwoju gospodarczego Polski. W bieżącym (tj. 2025 r.) i kolejnym roku (tj. 2026 r.) spodziewane jest wyraźne ożywienie gospodarcze, a PKB w ujęciu realnym w latach 2025-2026 wzrośnie odpowiednio o 3,4% i 3,5%. Zdaniem projektodawcy, Polska gospodarka szczególnie dobrze wypada na tle strefy euro, w której wzrost PKB ma wynosić w 2025 r. zaledwie 0,9% oraz 1,4% w 2026 r. (wg prognozy z wiosny 2025 r. Komisji Europejskiej), a dla państw UE ogółem odpowiednio 1,1% w 2025 r. i 1,5 w 2026 r. Wskazano również, iż w 2026 r. średnioroczna inflacja wyniesie 3,0%. W 2026 r. przeciętne zatrudnienie zostanie z kolei utrzymane na poziomie z 2025 r., a stopa bezrobocia na koniec 2026 r. wyniesie 5,0%. Wzrost przeciętnego wynagrodzenia w gospodarce narodowej w 2025 r. wyniesie 8,2% (w ujęciu realnym wzrost o 4,4%), a przeciętne wynagrodzenie w gospodarce narodowej wzrośnie w 2026 r. o 6,4% (w ujęciu realnym o 3,3%).

Budżet 2026

W projekcie ustawy budżetowej w zakresie środków krajowych zaplanowano:

Dochody

Planowane dochody budżetu państwa wyniosą w 2026 r. 647,2 mld. zł. Jest to kwota o 14,4 mld zł wyższa niż w ustawie budżetowej na 2025 r. i o 43,8 mld zł wyższa niż przewidywane wykonanie w 2025 r.

Prognozuje się, iż w 2026 r. dochody podatkowe budżetu państwa wyniosą 579,9 mld zł i wzrosną o 43,6 mld zł w stosunku do przewidywanego wykonania w roku 2025 (536,3 mld zł).

Największy wzrost w ujęciu procentowym dochodów spodziewany jest w przypadku podatku CIT, co jest bezpośrednio związane z planowanym podwyższeniem stawki tego podatku dla sektora bankowego. Wpływy z tego podatku prognozuje się bowiem na 80,4 mld zł, tj. o 14,4 mld zł więcej niż przewidywane wykonanie w roku 2025 (66 mld zł).

Prognozowane wpływy z podatku VAT to 341,5 mld zł, tj.16,5 mld zł więcej niż przewidywane wykonanie w roku 2025 (325 mld zł). W prognozie podatku VAT uwzględniono takie czynniki jak: nominalny wzrost spożycia prywatnego o 6,4%, następujące zmiany systemowe w 2026 r. związane z podwyższeniem limitu zwolnienia podmiotowego z przedmiotowego podatku z 200 tys. zł na 240 tys. zł, o Krajowy System e-Faktur (KSeF), który został wprowadzony w ramach działań uszczelniających, w stosunku do już wprowadzonych narzędzi, tj.: JPK VAT z deklaracją czy kas on-line. KSeF to system teleinformatyczny, który pozwoli na weryfikację danych w czasie zbliżonym do rzeczywistego oraz na szybsze wykrycie i skuteczniejsze zwalczanie oszustw podatkowych.

Z kolei w zakresie dochodów budżetu państwa z podatku PIT w 2026 r. istotne znaczenie, oprócz środowiska makroekonomicznego, będzie miał wzrost dochodów jednostek samorządu terytorialnego z tytułu udziału w dochodach z PIT ze 174,1 mld zł w 2025 r. do 193,8 mld zł (wzrost o 11,4% r/r). Prognozowana kwota dochodów z PIT dla budżetu państwa na 2026 r. wynosi więc 32 mld zł (wzrost o 3,9 mld zł w stosunku do przewidywanego wykonania dla roku 2025).

Wpływy z podatku akcyzowego przewidywane są na 103,3 mld zł, tj. o 8,3 mld zł więcej niż w przewidywanym wykonaniu za rok 2025 (95 mld zł). Na zwiększone dochody z tego tytułu będzie miało wpływ podwyższenie o 15% stawek akcyzy na alkohol etylowy, piwo, wino, napoje fermentowane oraz wyroby pośrednie. Ponadto od 1.1.2026 r. będą obowiązywały podwyższone części kwotowe stawek akcyzy na: papierosy o 20%, na tytoń do palenia o 30%, na wyroby nowatorskie o 20% (w porównaniu z poziomem stawek z 2025 r.). Podwyższone zostaną także stawki akcyzy na cygara i cygaretki o 20% oraz na płyn do papierosów elektronicznych o 50% w stosunku do stawek obowiązujących w 2025 r.

Prognozowane dochody niepodatkowe wyniosą w 2026 r. ponad 63,6 mld zł i jako takie będą o 385,8 mln zł wyższe od ich przewidywanego wykonania w 2025 r. Na tę część dochodów składają się: dywidendy i wpłaty z zysku, cła, dochody państwowych jednostek budżetowych (ponad 45 mld zł), jak również wpłaty jednostek samorządu terytorialnego.

Wydatki

Wydatki budżetu państwa zaplanowano w wysokości 918,9 mld zł, tj. na poziomie zbliżonym do kwoty łącznych wydatków ustalonych w ustawie budżetowej na rok 2025 (921,6 mld zł), o 2,7 mld zł mniej niż w 2025 r. (0,3%). Rok 2026 będzie kolejnym rokiem wzrostu nakładów na:

Na wydatki związane z obsługą długu Skarbu Państwa zaplanowano łącznie kwotę 90.000.000 tys. zł, tj. o 19,2% wyższą niż w ustawie budżetowej na 2025 r.

Deficyt budżetowy

Przewidziano deficyt budżetu państwa na kwotę nie większą niż 271,7 mld zł. jeżeli natomiast chodzi o prognozowane wykonanie budżetu na 2025 r. to deficyt budżetu państwa na 31.12. 2025 r. ma osiągnąć kwotę nie większą niż 288, 8 mld zł.

W kontekście deficytu budżetowego projektodawca wyjaśnił, iż wskutek wysokiego deficytu sektora instytucji rządowych i samorządowych osiągniętego w 2023 r. Polska w lipcu 2024 r. została objęta procedurą nadmiernego deficytu (EDP). Z kolei 21.1.2025 r. Rada UE przyjęła rekomendacje dla Polski, wyznaczając 2028 r. jako termin zlikwidowania nadmiernego deficytu.

Ponadto, 8.7.2025 r. Rada UE przyjęła rekomendacje o skoordynowanym uruchomieniu krajowych klauzul wyjścia w Polsce (innych 14 państwach członkowskich), co ma umożliwić przejście państwom członkowskim do wyższych wydatków na obronność na poziomie krajowym przy zapewnieniu stabilności zadłużenia. Aktywowanie tej klauzuli umożliwi odejście od rekomendowanej przez Radę UE ścieżki wydatków do wysokości przyrostu wydatków na obronność w stosunku do sytuacji przed wojną w Ukrainie, jednak nie więcej niż 1,5% PKB rocznie.

Szczególne rozwiązania służące realizacji ustawy budżetowej na rok 2026

Oba projekty ustaw są wzajemnie ściśle powiązane przedmiotowo. Niemniej jednak drugi z nich zawiera m.in. regulacje w zakresie wynagrodzeń, zgodnie z którymi:

Projekt obejmuje także swoim zakresem przedmiotowym m.in. regulację w zakresie Krajowego Funduszu Drogowego. Jak wskazuje projektodawca, celem zapewnienia finansowania zadań zaplanowanych do realizacji w 2026 r. w programie wieloletnim pn. „Program Wzmocnienia Krajowej Sieci Drogowej do 2030 r.”, konieczne jest zabezpieczenie kwoty 2,7 mld zł w Krajowym Funduszu Drogowym na realizację zadań drogowych tego programu.