4 lat temu
Najpóźniej do 13 kwietnia 2020 roku każdy przedsiębiorca prowadzący działalność gospodarczą w formie spółki prawa handlowego ma obowiązek ujawnić tzw. beneficjenta rzeczywistego oraz uzyskać wpis w CRBR. Za brak rejestracji w terminie przewidziano kary choćby do 1 000 000 zł.
Wielu przedsiębiorców uważa, iż z uwagi na to, iż są małymi i średnimi przedsiębiorcami, przepisy o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy i finansowaniu terroryzmu ich nie dotyczą. Tymczasem, wszystkie spółki handlowe muszą zgłosić do Rejestru informację o swoich tak zwanych „beneficjentach rzeczywistych”.
Centralny Rejestr Beneficjentów Rzeczywistych (CRBR) wystartował w dniu 13 października 2019 r. i niesie ze sobą kolejne nowe obowiązki dla przedsiębiorców. Centralny Rejestr Beneficjentów Rzeczywistych to system, który gromadzi i przetwarza informacje o tak zwanych „beneficjentach rzeczywistych”, tzn. osobach fizycznych sprawujących bezpośrednią lub pośrednią kontrolę nad spółką. Rejestr został wprowadzony na podstawie ustawy z 1 marca 2018 r. o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy i finansowaniu terroryzmu (tak zwana „ustawa AML”).
Zgodnie z intencją ustawodawcy, celem CRBR jest przeciwdziałanie praniu brudnych pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu poprzez obowiązek przekazania precyzyjnych i aktualnych informacji dotyczących beneficjentów rzeczywistych. Dla przedsiębiorców wprowadzenie CRBR to przede wszystkim obowiązek ujawniania danych dotyczących prowadzonej działalności w kolejnym państwowym rejestrze.
Trzeba przy tym pamiętać, iż zgodnie z ustawą AML sankcje za brak wpisu do rejestru mogą być dotkliwe. Za zaniechanie obowiązku wpisu grozi bowiem kara pieniężna, która sięgać może choćby 1 000 000 zł.
W niniejszym artykule podejmujemy istotne kwestie praktyczne związane z CRBR: kto podlega obowiązkowi zgłoszenia do Rejestru, co należy adekwatnie rozumieć przez „beneficjenta rzeczywistego” w rozumieniu ustawy oraz jakie dane i w jaki sposób należy zgłosić do Rejestru.
Kto podlega obowiązkowi zgłoszenia do Centralnego Rejestru Beneficjentów Rzeczywistych?
Zgodnie z art. 58 ustawy do zgłaszania informacji o beneficjentach rzeczywistych zgłoszenia są zobowiązane:
- spółki jawne;
- spółki komandytowe;
- spółki komandytowo-akcyjne;
- spółki z ograniczoną odpowiedzialnością;
- spółki akcyjne, z wyjątkiem spółek publicznych w rozumieniu ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o ofercie publicznej i warunkach wprowadzania instrumentów finansowych do zorganizowanego systemu obrotu oraz o spółkach publicznych.
Należy przy tym pamiętać, iż wszystkie ww. podmioty mają nie tylko obowiązek wpisu do CRBR, ale także aktualizacji danych zawartych w rejestrze. Aktualizacje należy zgłosić w terminie 7 dni od dokonania zmiany.
Istotne również, iż ustawa nie zawiera żadnych wyłączeń. Wszystkie wyżej wymienione spółki zobowiązane są do zgłoszenia danych do Centralnego Rejestru Beneficjentów Rzeczywistych niezależnie od skali prowadzonej działalności, liczby wspólników, czy wysokości kapitału zakładowego.
Kim jest Beneficjent Rzeczywisty w rozumieniu ustawy?
Zgodnie z definicją ustawową, beneficjentem rzeczywistym są osoby,:
- które sprawują bezpośrednio lub pośrednio kontrolę nad klientem poprzez posiadane uprawnienia, które wynikają z okoliczności prawnych lub faktycznych, umożliwiające wywieranie decydującego wpływu na czynności lub działania podejmowane przez klienta, lub
- w imieniu których są nawiązywane stosunki gospodarcze lub przeprowadzana jest transakcja okazjonalna.
Ustawa wskazuje przykładowe sytuacje, kiedy osoba fizyczna jest beneficjentem rzeczywistym spółki. W przypadku spółek ograniczoną odpowiedzialnością i spółek akcyjnych za beneficjentów rzeczywistych uznaje się m.in. osoby posiadające pośrednio lub bezpośrednio więcej niż 25% udziałów lub głosów danej osoby prawnej. Ustawa precyzuje także, iż w sytuacji braku możliwości ustalenia beneficjentów rzeczywistych na podstawie wskazanych powyżej kryteriów, należy przyjąć, iż beneficjentem rzeczywistym jest osoba, która sprawuje „wyższe stanowiska kierownicze”.
Kiedy należy dokonać zgłoszenia do Centralnego Rejestru Beneficjentów Rzeczywistych?
Aby odpowiedzieć na to pytanie, należy rozróżnić dwa stany faktyczne:
- spółki, które zostały wpisane do KRS przed dniem 13 października 2019 r. – ustawa wprowadza 6-miesięczny termin na zgłoszenie danych do Centralnego Rejestru Beneficjentów Rzeczywistych, a zatem na dokonanie zgłoszenia spółki mają czas do dnia 13 kwietnia 2020 r.;
- spółki, które zostały wpisane do KRS po dniu 13 października 2019 r. – ustawa wprowadza 7-dniowy termin na dokonanie zgłoszenia danych do Centralnego Rejestru Beneficjentów Rzeczywistych.
W przypadku zaistnienia zmiany danych – spółki powinny zatem dokonać zmiany w terminie 7 dni, co może powodować praktyczne problemy. Przykładowo, w sytuacji istnienia złożonej struktury kapitałowej, gdy spółka-matka ma siedzibę poza Polską, a spółka-córka w Polsce i doszło do sprzedaży udziałów spółki-matki, 7-dniowy termin na dokonanie zmiany wciąż obowiązuje. Powyższe nie oznacza zatem, iż z uwagi na nieuzyskanie informacji w terminie, spółka-córka jest zwolniona z obowiązku zgłoszenia zmiany oraz nie poniesienie odpowiedzialności za brak zgłoszenia. Polska spółka-córka powinna zatem podjąć wszelkie kroki, aby zgłosić zmianę w terminie 7 dni.
Odpowiedzialność finansowa za brak zgłoszenia do Centralnego Rejestru Beneficjentów Rzeczywistych
W przypadku braku dokonania zgłoszenia w terminie, ustawa przewiduje karę pieniężną w wysokości do 1.000.000 zł. Kary nakładane są przez Generalnego Inspektora Informacji Finansowej, od decyzji którego przysługuje odwołanie. Jak wynika z informacji przekazanych przez Ministerstwo Finansów, po rozpatrzeniu odwołania z dnia 3 lipca 2018 r. od decyzji Generalnego Inspektora Informacji Finansowej, Minister Finansów nałożył w dniu 3 lipca 2018 r. pierwszą karę pieniężną za niedopełnienie obowiązku ustalenia beneficjenta rzeczywistego wobec 4 klientów.
Warto również zwrócić uwagę, iż poza samym faktem nałożenia kary pieniężnej na przedsiębiorcę, spółka poniesienie konsekwencje wizerunkowe – przykładowo, będzie musiała przekazać informację o naruszeniu ustawy przeciwdziałaniu praniu pieniędzy i finansowaniu terroryzmu bankom, z którymi współpracuje.
Jak należy dokonać zgłoszenia do Centralnego Rejestru Beneficjentów Rzeczywistych?
Zgłoszenie do Centralnego Rejestru Beneficjentów Rzeczywistych należy dokonać za pośrednictwem strony internetowej Ministerstwa Finansów: https://www.podatki.gov.pl/crbr/. Zgłoszenie zostaje opatrzone kwalifikowanym podpisem elektronicznym lub podpisem potwierdzonym profilem zaufanym ePUAP. Elementem zgłoszenia beneficjenta rzeczywistego jest oświadczenie, iż podane dane są zgodne z rzeczywistym stanem faktycznym. Oświadczenie składa się pod rygorem odpowiedzialności karnej za złożenie fałszywego oświadczenia.
Dokonując zgłoszenia należy więc nie tylko zadbać o formalną poprawność wniosku, ale przede wszystkim dokładnie przeanalizować kto powinien być w danej spółce uznany za beneficjenta rzeczywistego.
Zgłoszenie do CBRB obejmuje:
- dane identyfikacyjne spółki:
- nazwa (firma)
- forma organizacyjna
- siedziba
- numer w Krajowym Rejestrze Sądowym
- NIP
- dane identyfikacyjne beneficjenta rzeczywistego i członka organu lub wspólnika uprawnionego do reprezentowania spółki:
- imię i nazwisko
- obywatelstwo
- państwo zamieszkania
- PESEL lub data urodzenia w przypadku osób, które nie posiadają PESEL
- informację o wielkości i charakterze udziału lub uprawnieniach, które przysługują beneficjentowi rzeczywistemu.
Sposób zgłoszenia w formie elektronicznej dokonuje osoba reprezentująca spółkę, ustawa nie wyklucza zgłoszenia przez pełnomocnika. o ile potrzebujesz pomocy z:
- prawidłowym wskazaniem kto jest beneficjentem rzeczywistym,
- dokonaniem zgłoszenia do Centralnego Rejestru Beneficjentów Rzeczywistych,
- przygotowaniem i audytem wewnętrznych procedur przeciwdziałania praniu pieniędzy w tym stosowania środków bezpieczeństwa finansowego,
zapraszamy do kontaktu z Kancelarią Prawną Capital Legal.
