Chrom (VI) – dlaczego został ujęty w Dyrektywie RoHS?

Chrom to srebrzysty metal, który naturalnie występuje w skorupie ziemskiej. Jego nazwa pochodzi od greckiego słowa „chroma”, oznaczającego kolor, co doskonale oddaje charakter tego pierwiastka. Chrom tworzy bowiem wiele różnobarwnych związków chemicznych w zależności od stopnia utlenienia. Dzięki tej różnorodności od lat znajduje zastosowanie w wielu gałęziach przemysłu. Używa się go między innymi przy produkcji stali nierdzewnej, w procesach galwanizacji, do wytwarzania szkła, w kosmetyce, dietetyce czy jako barwnik.

Nie wszystkie związki chromu są jednak bezpieczne. Szczególnie niebezpieczny jest chrom sześciowartościowy (Cr VI), którego działanie toksyczne stało się podstawą do objęcia go regulacjami prawnymi.

Dlaczego chrom (VI) jest szkodliwy?

Chrom w stopniu utlenienia VI jest substancją rakotwórczą i mutagenną. Wnika do organizmu nie tylko przez układ pokarmowy, ale także przez skórę i drogi oddechowe. Objawy zatrucia obejmują wymioty, biegunkę, podrażnienia błon śluzowych, zaburzenia pracy układu krążenia i układu oddechowego, a także problemy skórne i alergie. Długotrwała ekspozycja znacząco zwiększa ryzyko zachorowania na raka płuc. Na toksyczne działanie chromu narażeni są nie tylko ludzie, ale również zwierzęta.

Dlaczego chrom (VI) znalazł się w Dyrektywie RoHS?

Powszechne zastosowanie chromu w codziennych produktach sprawiło, iż konieczne było ograniczenie jego najbardziej niebezpiecznej formy. Właśnie dlatego wprowadzono Dyrektywę RoHS, która zakazuje przekroczenia określonych poziomów substancji niebezpiecznych w sprzęcie elektrycznym i elektronicznym.

W przypadku chromu sześciowartościowego zawartość w gotowym produkcie nie może przekroczyć 1000 ppm. Substancja ta może pojawić się praktycznie w każdym metalowym elemencie urządzenia, takim jak śruby, blaszki czy grzałki. Najczęściej pełni funkcję dodatku antykorozyjnego, barwnika lub składnika stosowanego w procesie chromianowania metali, takich jak cynk, kadm czy miedź.

Jak wykrywa się obecność chromu (VI)?

Badania obecności chromu w próbkach prowadzi się zgodnie z wymaganiami Dyrektywy RoHS. Najczęściej stosuje się przesiewową metodę z wykorzystaniem spektrometru XRF. To szybka technika, która pozwala określić całkowitą zawartość chromu w próbce. Jej wadą jest jednak brak rozróżnienia między bezpiecznymi formami, takimi jak Cr (III), a niebezpiecznym Cr (VI).

Dlatego, jeżeli badanie XRF wskaże przekroczenie dopuszczalnych wartości, konieczne jest użycie metody potwierdzającej. W tym celu stosuje się spektrofotometrię UV-Vis. Jony Cr (VI) pod wpływem odpowiednich odczynników tworzą barwny kompleks, którego absorbancję można zmierzyć i precyzyjnie określić zawartość w próbce.

Badania chromu w RCC

W Ośrodku Badawczo-Rozwojowym RCC wykonujemy oba rodzaje badań. Nasi specjaliści nie tylko przeprowadzają analizę próbek, ale także doradzają, kiedy należy sięgnąć po dodatkowe metody oznaczania.

Dzięki wieloletniemu doświadczeniu wspieramy producentów i dystrybutorów na każdym etapie procesu badawczego. Pomagamy zadbać o zgodność produktów z Dyrektywą RoHS, a tym samym o bezpieczeństwo użytkowników i zgodność z prawem unijnym.