1 rok temu
Do Marszałka Senatu oraz Prezydenta przekazana została niedawno procedowana Ustawa z dnia 26 stycznia 2023 r. o Krajowej Sieci Onkologicznej. Nie byłoby w tym nic dziwnego, gdyby nie fakt, iż jej treść zmienia również istotnie przepisy ustawy Prawo farmaceutyczne, wprowadzone ponad 5 lat temu tzw. ,,Apteką dla Aptekarza”.
Uczelnie wśród adresatów zezwoleń aptecznych
W ramach omawianej wyżej ustawy zmianie podlega art. 99 ustawy Prawo farmaceutyczne, określający przesłanki uzyskania zezwolenia na prowadzenie apteki ogólnodostępnej. Po pierwsze rozszerzono katalog podmiotów uprawnionych do wystąpienia z wnioskiem o uzyskanie takiego zezwolenia – w konsekwencji art. 99 ust. 4 uzyskał następujące brzmienie:
Prawo do uzyskania zezwolenia na prowadzenie apteki ogólnodostępnej posiada:
1) farmaceuta posiadający prawo wykonywania zawodu, prowadzący jednoosobową działalność gospodarczą;
2) spółka jawna lub spółka partnerska, której przedmiotem działalności jest wyłącznie prowadzenie aptek, i w której wspólnikami (partnerami) są wyłącznie farmaceuci posiadający prawo wykonywania zawodu, o którym mowa w pkt 1.
3) uczelnia prowadząca kształcenie na kierunku farmacja.
Na dzień dzisiejszy w Rejestrze Aptek można odnaleźć placówki prowadzone przez uczelnie wyższe, które zachowały swoje zezwolenia ale nie mogły uzyskać nowych na skutek zamknięcia tej drogi przez przepisy ustawy ,,Apteki dla Aptekarza”.
Ograniczenia demo-geo i antykoncentracyjne nie dla wszystkich
Co istotne, apteki ogólnodostępne prowadzone przez nowo dodane do ustawy podmioty miałyby korzystać z innych warunków ich otwierania, w tym zmodyfikowanych ograniczeń demograficzno-geograficznych.
Po pierwsze, aktualni wnioskodawcy mogą uzyskać zezwolenia o ile na dzień złożenia wniosku o wydanie zezwolenia, liczba mieszkańców w danej gminie, w przeliczeniu na jedną aptekę ogólnodostępną, wynosi co najmniej 3000 osób i odległość od miejsca planowanej lokalizacji apteki do najbliższej funkcjonującej apteki ogólnodostępnej, liczona pomiędzy wejściami do izb ekspedycyjnych aptek w linii prostej, wynosi co najmniej 500 metrów. Liczbę mieszkańców na dzień złożenia wniosku określa się na podstawie aktualnych danych Głównego Urzędu Statystycznego (tzw. ograniczenia demo-geo). Przepis nie będzie stosowany, gdy z wnioskiem o udzielenie zezwolenia wystąpi uczelnia prowadząca kształcenie na kierunku farmacja.
Po drugie, uczelnie obowiązywać będą inne limity antykoncentracyjne – obecne brzmienie przepisów Prawa farmaceutycznego przewiduje brak możliwości uzyskania zezwolenia w przypadku prowadzenia przez wnioskodawcę więcej niż 4 aptek ogólnodostępnych oraz 1% aptek ogólnodostępnych w województwie (z odpowiednim przełożeniem na grupę kapitałową wnioskodawcy). W tym przypadku uprawnienia uczelni dodatkowo zawężono – podmioty te będą mogły prowadzić wyłącznie jedną aptekę ogólnodostępną.
Placówki prowadzone przez uczelnie otrzymały również dodatkowy obowiązek w postaci realizacji zadań związanych z kształceniem praktycznym na kierunku farmacja. Nie będą one musiały natomiast uzyskiwać pozytywnych opinii WIF oraz Okręgowej Rady Aptekarskiej w tym celu.
Skutki zmian
Częściowe złagodzenie restrykcyjnych wymagań wdrożonych w 2017 r. ustawą ,,Apteki dla Aptekarza”, w tym fakt wprowadzenia zmian w ramach innej ustawy, mogą otworzyć furtkę dla dyskusji na temat dalszych zmian spornych przepisów.
Co istotne, omawiana poprawka nie była obecna w pierwotnym projekcie ustawy, a tym samym próżno szukać argumentacji za jej wprowadzeniem w treści uzasadnienia. Na posiedzeniu sejmowej Komisji Zdrowia wskazywano natomiast, iż tzw. apteki akademickie pełnią kluczową rolę w praktycznym nauczaniu studentów farmacji i temat ten jest szczególnie istotny przy wdrażaniu kolejnych usług opieki farmaceutycznej.
Nawiązanie w ramach omawianej nowelizacji do zagadnienia opieki farmaceutycznej może rodzić natomiast pewne obawy – zwracamy uwagę, iż obowiązująca ustawa o zawodzie farmaceuty wprost dopuściła świadczenie przez farmaceutów opieki farmaceutycznej. Prowadzony ostatnio pilotaż przeglądów lekowych wymagał jednak, aby usługę świadczyli wyłącznie farmaceuci posiadający ściśle określone uprawnienia. Podsumowując wyniki pilotażu zwracano kilkukrotnie uwagę, iż w raporcie z jego przebiegu mają znaleźć się również zapisy co do modelu kształcenia farmaceutów, którzy uprawnieni będą do realizacji ww. usługi. Istnieje więc potencjalne ryzyko, iż opieka farmaceutyczna zostanie ograniczona wyłącznie dla wybranych farmaceutów, ale i aptek.
Będziemy przyglądać się dalszym pracom nad projektem ustawy, a Państwa zachęcamy do zapoznania się z pełną treścią projektu, dostępną pod poniższym linkiem:
Ustawa z dnia 26 stycznia 2023 r. o Krajowej Sieci Onkologicznej
