Taka sytuacja: “Mam troje dzieci. Ostatnio zaczynam myśleć o tym, jak przekazać majątek. Prowadzę firmę, która rozkręciłem od początku. Sam doszedłem do wszystkiego. Kosztowało mnie to mnóstwo wysiłku. No ale firma działa i chciałbym, aby działała dalej. Tylko jeżeli wszystkie dzieci będą dziedziczyć po mnie to nic z tego nie będzie. Bo jest tak, iż tylko najstarszy syn coś potrafi – wiadomo, odziedziczył talent po mnie. Pozostali młodsi to jakoś niespecjalnie garną się do pracy, żeby nie powiedzieć, iż tacy leniwi i niepozbierani, nie interesują się firmą, nie chcieli studiować zarządzania… nie to co mój najstarszy syn, no ale wiadomo iż on to ma talent i pracowitość po mnie (a tak, to już mówiłem) jeżeli firmę odziedziczą wszystkie dzieci – nic z niej nie zostanie. No i co ja mogę zrobić w takiej sytuacji?”
Tak, rozumiem: to trudna sytuacja.
Oczywiście: możesz napisać testament i wskazać tylko jednego spadkobiercę.
To tylko Twoja decyzja i jak najbardziej możesz to zrobić. Czy jest jakiś “haczyk”? No cóż, zwykle jest! Wiesz, czym jest zachowek? jeżeli nie, przeczytaj art. 991 kodeksu cywilnego.
Tak, “zstępni” to właśnie dzieci spadkodawcy.
Zstępnym, małżonkowi oraz rodzicom spadkodawcy, którzy byliby powołani do spadku z ustawy, należą się, o ile uprawniony jest trwale niezdolny do pracy albo o ile zstępny uprawniony jest małoletni – dwie trzecie wartości udziału spadkowego, który by mu przypadał przy dziedziczeniu ustawowym, w innych zaś wypadkach – połowa wartości tego udziału (zachowek).
Może zapytasz, czy można pozostałe dzieci wydziedziczyć? Do rozważenia, przepisy kodeksu cywilnego przewidują taką możliwość.
Tylko cała rzecz polega na tym, iż nie można wydziedziczyć bez podania konkretnej przyczyny.
Nie może być to jakakolwiek przyczyna. Musi być dokładnie taka, jak opisana w art. 1008 kodeksu cywilnego. Nie, nie: to iż dziecko nie jest ambitne czy wybrało inny niż oczekiwałeś kierunek studiów nie jest takim powodem. Rozumiem, ale takie wydziedziczenie nie byłoby skuteczne. No i jeszcze jedna kwestia: wydziedziczenie swojego dziecka nie oznacza wydziedziczenia jego dzieci, a twoich wnuków. I tu musisz wiedzieć, iż małoletnim przysługuje zachowek w większej wysokości niż osobie dorosłej. Tak, wynika to wprost z treści przepisu.
Oczywiście, iż napisanie przemyślanego testamentu ma sens, jak najbardziej.
Ale… zaraz. Co to jest w ogóle za firma? W sensie: jaka jest forma prawna? Działalność gospodarcza, tak? Nie, nie mówię iż to źle… ale można coś zrobić lepiej?
Jeśli firma osiągnęła już taką skalę, o jakiej wspominasz: myślę, iż można udoskonalić pod względem prawnym.
Czy można zrobić coś już teraz? Zanim rozważymy przekształcenie w inną formę prawną? Można!
(ciąg dalszy nastąpi)
