1 tydzień temu
Zarząd spółki z o.o. może ustanowić zarówno prokurenta jak i pełnomocnika spółki. Obaj są przedstawicielami spółki. Czy różnią się sposobem powoływania lub zakresem zadań?
Kim jest prokurent?
Prokurent jest pełnomocnikiem, który z mocy ustawy umocowany jest do wszystkich czynności sądowych i pozasądowych, jakie są związane z prowadzeniem przedsiębiorstwa, tu: spółki z o.o. Prokury nie można ograniczyć ze skutkiem dla osób trzecich.
Z zakresu prokury wyłączone są jedynie następujące czynności: zbycie lub oddanie przedsiębiorstwa do czasowego korzystania, zbycie lub obciążanie nieruchomości. Nie wyklucza to jednak możliwości udzielenia prokurentowi oddzielnego pełnomocnictwa do tych czynności w odpowiedniej formie.
Oświadczenia składane spółce oraz doręczenia pism spółce mogą być dokonywane również wobec prokurenta.
Rodzaje prokury to:
– samoistna – prokurent może dokonywać samodzielnie czynności;
– łączna – prokurent może dokonywać czynności łącznie z innym prokurentem;
– łączna mieszana – prokurent może dokonywać czynności łącznie z członkiem zarządu.
Kim jest pełnomocnik?
Pełnomocnik, na podstawie pełnomocnictwa, jest upoważniony do dokonywania czynności prawnych w imieniu osoby reprezentowanej, tu: spółki z o.o. w granicach udzielonego pełnomocnictwa. Pełnomocnictwo w swojej treści wskazuje zatem zakres upoważnienia – wskazuje czynności, do których uprawniony jest pełnomocnik.
Wyróżniamy trzy rodzaje pełnomocnictw:
– pełnomocnictwo ogólne, które obejmuje umocowanie do wszystkich czynności zwykłego zarządu;
– pełnomocnictwo rodzajowe, które obejmuje umocowanie do czynności danego rodzaju;
– pełnomocnictwo szczególne, które obejmuje umocowanie do poszczególnej czynności.
Jak ustanowić prokurenta, a jak udzielić pełnomocnictwa?
Pełnomocnictwo ogólne powinno być pod rygorem nieważności udzielone na piśmie. Jednak o ile do ważności czynności prawnej potrzebna jest szczególna forma, pełnomocnictwo do dokonania tej czynności powinno być udzielone w tej samej formie. Pełnomocnictwa udziela spółka reprezentowana przez zarząd zgodnie z zasadami reprezentacji. Udzielenie pełnomocnictwa nie wymaga ujawnienia w KRS.
Prokura pod rygorem nieważności powinna być udzielona na piśmie. Powołanie prokurenta wymaga zgody wszystkich członków zarządu spółki. Ustanowienie prokurenta podlega wpisowi do rejestru. Ujawnia się osobę prokurenta, a także rodzaj prokury. Jest to wpis deklaratoryjny.
Kto może być prokurentem, a kto pełnomocnikiem?
Pełnomocnikiem może być osoba fizyczna mająca pełną lub ograniczoną zdolność do czynności prawnych. Prokurentem tylko osoba fizyczna, która posiada pełną zdolność do czynności prawnych. Prokurentem nie może być osoba prawna.
Odpowiedzialność przedstawicieli
Ani przepisy kodeksu spółek handlowych, ani przepisy kodeksu cywilnego nie regulują kwestii odpowiedzialności prokurenta wprost.
Odpowiedzialność prokurenta, pomimo zbliżonej pozycji do członka zarządu, nie kształtuje się tak samo jak jego odpowiedzialność za zobowiązania spółki. Prokurent nie odpowiada na podstawie artykułu 299 KSH.
Prokurent może jednak odpowiadać z art. 415 KC. Zgodnie z tym przepisem, za szkodę wyrządzoną drugiej osobie odpowiada ten, kto wyrządził tę szkodę ze swej winy. Źródłem powstania szkody musi być zatem zawinione zachowanie prokurenta.
Podobnie w przypadku pełnomocnika – może on odpowiadać za swoje działania na podstawie art. 415 KC.
Jak wynika z powyższego, podstawową różnicą pomiędzy prokurentem a pełnomocnikiem jest zakres ich umocowania. Prokurent umocowany jest do wszystkich czynności sądowych i pozasądowych, jakie są związane z prowadzeniem spółki, a pełnomocnik jedynie do czynności wskazanych w pełnomocnictwie. W obu przypadkach – czynność prawna dokonana przez przedstawiciela w granicach umocowania pociąga za sobą skutki bezpośrednio dla reprezentowanego.
