1 rok temu
Prawie 40% z 399 internetowych sprzedawców detalicznych z różnych branż stosowało tzw. dark patterns[1]. To wyniki kontroli przeprowadzonej przez Komisję Europejską i krajowe organy ds. ochrony konsumentów z 23 państw członkowskich UE oraz Norwegii i Islandii (działających w ramach Consumer Protection Cooperation Network).
Dark patterns to praktyki wykorzystujące wiedzę o zachowaniach użytkowników do wpływania na ich decyzje oraz wymuszenia niezamierzonych lub niechcianych działań.
Celem dark patterns jest najczęściej wykorzystanie słabości konsumenta lub jego oszukanie. Z perspektywy prawa ochrony konsumentów ich stosowanie może zostać uznane za tzw. nieuczciwą praktykę rynkową.
Kontrola została przeprowadzona pod kątem stosowania takich dark patterns jak: ukryte informacje, fałszywe liczniki odmierzające czas, interfejsy internetowe zaprojektowane w taki sposób, aby skłonić konsumentów do dokonania zakupu, wykupienia abonamentu lub dokonania innego wyboru.
Wyniki kontroli
Wśród kontrolowanych stron internetowych wykazano, że:
- na 70 istotne informacje były ukryte lub mniej widoczne dla konsumentów. Tyczy się to w szczególności informacji o kosztach dostawy, składzie produktów czy dostępności tańszej alternatywy;
- na 23 ukryto pewne informacje, by skłonić konsumentów do wykupienia abonamentu;
- 42 korzystały z fałszywych liczników odmierzających czas i podawały terminy zakupu konkretnych produktów;
- 54 dzięki grafiki lub opcji wyboru języka skłaniały konsumentów do dokonania konkretnego wyboru, w tym do wykupienia abonamentu, zakupu droższych produktów czy wyboru danego rodzaju dostawy.
Kontrolą objęte były także aplikacje i aż 27 na 102 skontrolowanych dostawców stosowało co najmniej jeden z trzech rodzajów dark patterns.
Planowane dalsze działania i wnioski dla przedsiębiorców
Komisarz do spraw wymiaru sprawiedliwości wezwał organy krajowe, by podjęły działania mające na celu egzekwowanie odpowiednich przepisów i wyeliminowanie stosowania tego typu praktyk z rynku.
Teraz organy krajowe, w tym UOKiK, będą się kontaktować z wybranymi przedsiębiorcami, by ci skorygowali strony internetowe oraz podjęli działania zgodnie z krajowymi procedurami.
Wyniki tego raportu oraz planowane przez organy działania powinny zmotywować sprzedawców internetowych do weryfikacji stosowanych interfejsów pod kątem tego, czy nie zawierają dark patterns.
W przypadku pytań lub wątpliwości, chętnie pomożemy w tym zakresie – zachęcamy do kontaktu.
