Deregulacji czas start… ale nie wszędzie

Ministerstwo Finansów zaprezentowało projekt ustawy o zmianie Ordynacji podatkowej oraz niektórych innych ustaw, który ma być krokiem w stronę uproszczenia przepisów, zwiększenia przejrzystości oraz poprawy relacji między podatnikiem a organami podatkowymi.

Zmiany te wpisują się w szerszy trend deregulacyjny – jednak nie oznacza to, iż równolegle nie wprowadza się nowych regulacji w innych obszarach, jak np. w zakresie fundacji rodzinnych.

Kluczowe propozycje w ramach deregulacji:

1. Zmiany w przedawnieniu zobowiązań podatkowych

• Zniesienie możliwości przedawnienia zobowiązań zabezpieczonych hipoteką lub zastawem skarbowym.
• Reforma zasad zawieszania biegu terminu przedawnienia – modyfikacja przesłanek zawieszających ten bieg w związku z wszczęciem postępowania karnego skarbowego.
• Wprowadzenie zamkniętego katalogu przestępstw skarbowych, w których zawieszenie przedawnienia będzie możliwe (np. art. 54 §1, 56 §1, 63a §1 kks).
• Wyłączenie możliwości zawieszenia przedawnienia w przypadku tzw. „małej wartości” (poniżej 200-krotności minimalnego wynagrodzenia) oraz w przypadku wykroczeń skarbowych.

Celem zmian jest ograniczenie nadużyć polegających na instrumentalnym wszczynaniu postępowań wyłącznie w celu zawieszenia terminu przedawnienia oraz umożliwienie organom efektywnego ścigania rzeczywistej przestępczości podatkowej.

2. Zmiany w raportowaniu schematów podatkowych (MDR)

Projekt przewiduje:

• Dostosowanie przepisów MDR do orzeczenia TSUE (C-694/20 z 8.12.2022) oraz nowej dyrektywy DAC8 (2023/2226 z 17.10.2023).
• Zwolnienie określonych grup zawodowych (radców prawnych, adwokatów, doradców podatkowych i rzeczników patentowych) z obowiązku raportowania MDR.
• Obowiązek poinformowania klienta („korzystającego” lub „promotora”) o konieczności samodzielnego raportowania schematu.
• Upoważnienie Ministra Finansów do wydawania rozporządzeń zwalniających niektóre transakcje z obowiązku zgłaszania uzgodnień krajowych.
• Uchylenie obowiązku składania MDR–2.
• Ograniczenie MDR–3 do jednorazowego składania w ciągu roku oraz umożliwienie podpisu przez pełnomocnika.

Dodatkowo, projekt zakłada:

• Obniżenie kar grzywien za niedopełnienie obowiązków MDR – z 720 do 240 stawek dziennych.
• Uchylenie sankcji za m.in. nieprzekazanie danych innemu podmiotowi zobowiązanemu do zgłoszenia MDR, czy spóźnione wystąpienie o pisemne oświadczenie.

3. Efektywniejsze działanie organów podatkowych

• Uchylenie obowiązku nadawania nowego NSP (Numeru Schematu Podatkowego) przez Szefa KAS, jeżeli dany schemat został już zgłoszony przez inny podmiot i numer już istnieje.

4. Wzmocnienie roli Ministra Finansów

• Możliwość kierowania przez Ministra Finansów wniosków do NSA o podjęcie uchwał abstrakcyjnych – dla zapewnienia spójnego stosowania przepisów prawa podatkowego przez organy administracyjne.

A tymczasem... powrót do regulacji: Fundacja rodzinna pod lupą fiskusa

Wbrew oczekiwaniom stabilności, fundacja rodzinna – jedno z najnowszych narzędzi planowania majątkowego – znalazła się w centrum uwagi Ministerstwa Finansów. Resort zapowiada uszczelnienie systemu i dodatkowe obciążenia podatkowe.

Planowane zmiany:

• Danina solidarnościowa od wypłat dla beneficjentów fundacji rodzinnej.
• Dodatkowe opodatkowanie zbycia majątku przez fundację.
• Powiązanie przepisów dotyczących fundacji z regulacjami o CFC – czyli zagranicznych spółkach kontrolowanych.

Te zmiany wprost uderzają w główny cel powołania fundacji rodzinnych – ochronę majątku, planowanie sukcesji i ograniczenie ryzyk podatkowych. Wprowadzają także wysoki poziom niepewności dla inwestorów, którzy zdecydowali się już na tę formę.