1 tydzień temu
Do zamknięcia procedury spadkowej nie wystarczy uzyskanie przez spadkobiercę formalnego stwierdzenia nabycia spadku. Potwierdza ono jedynie prawo do spadku w określonej części, ale nie rozstrzyga o podziale masy spadkowej. Należy jeszcze przeprowadzić dział spadku w formie umowy między spadkobiercami lub przez sąd.
Dział spadku ma na celu doprowadzenie do podziału majątku spadkowego i rozdysponowanie pomiędzy każdego ze spadkobierców rzeczy lub praw wchodzących w skład spadku, a także wyrównanie ich wartości poprzez spłaty i dopłaty. Dział spadku jest uregulowany przez przepisy Kodeksu postępowania cywilnego.
Co ważne, dział spadku nie jest obowiązkowy, ale bardzo rekomendowany, jeżeli istnieją jakiekolwiek wątpliwości co do tego, co wchodzi w skład spadku albo co do tego, w jaki sposób poszczególni spadkobiercy chcą korzystać z majątku spadkowego. Przepisy nie wskazują terminu, w jakim należy przeprowadzić dział, ale z doświadczenia naszej Kancelarii wynika, iż warto zrobić to możliwie najszybciej, by uniknąć niedomówień co do tego, jaką wartość mają poszczególne przedmioty majątkowe i do którego spadkobiercy trafią.
Na czym polega dział spadku?
Dział spadku polega na podziale majątku zmarłego pomiędzy spadkobierców. W jego wyniku dochodzi do ustalenia wszystkich składników majątkowych wchodzących w skład spadku oraz do przyznania własności poszczególnych składników spadku spadkobiercom.
Dlaczego to takie ważne? W polskim prawie dziedziczenie oparte jest na zasadzie sukcesji uniwersalnej. Oznacza ona, iż spadkobiercy nabywają wszystkie prawa i obowiązki należące do spadku. Gdy występuje kilku spadkobierców, każdy z nich nabywa określony ułamkiem udział w masie spadkowej.
W rezultacie między spadkobiercami powstaje wspólność majątku spadkowego w częściach ułamkowych. Obejmuje wszystkie przedmioty i prawa wchodzące w skład masy spadkowej, ale także długi spadkowe. Spadkobiercy odpowiadają za nie solidarnie, co oznacza, iż wierzyciele zmarłego mogą wedle swojego wyboru zwrócić się o spłatę do wszystkich spadkobierców jednocześnie, do kilku lub jednego z nich.
Jeżeli jeden ze spadkobierców spłaci dług, przysługuje mu tzw. roszczenie regresowe, czyli może żądać od pozostałych dziedziczących zwrotu w częściach, które odpowiadają wielkości ich udziałów.
Dopóki trwa wspólność, spadkobiercy nie mają prawa do konkretnych przedmiotów i praw wchodzących w skład masy spadkowej. Każdy z nich jest jednocześnie uprawniony do współposiadania spadku i korzystania z niego, ale tylko w takim zakresie, w jakim da się to pogodzić z korzystaniem z niego przez pozostałych współspadkobierców. jeżeli więc w skład majątku wchodzi samochód i jeden ze spadkobierców postanowi wziąć go do siebie i korzystać, przez co utrudnia pozostały korzystanie z niego, to działa bezprawnie.
Aby położyć kres współwłasności, należy przeprowadzić dodatkową procedurę, którą jest dział spadku.
W jaki sposób przeprowadzić dział spadku?
Dział spadku może nastąpić:
- w drodze umowy między wszystkimi spadkobiercami albo,
- na mocy orzeczenia sądu wydanego wskutek żądania któregokolwiek ze spadkobierców.
Nie można nikogo zmusić do zawarcia umowy o dział spadku. W razie sporu spadkobiercy muszą prosić sąd o interwencję. Oba sposoby są równoważne względem siebie, więc nie można powiedzieć, iż któryś jest „lepszy” lub „skuteczniejszy” od drugiego.
Dział spadku w drodze umowy
Umowny dział spadku jest możliwy tylko pod warunkiem, iż wszyscy spadkobiercy wyrażają na niego zgodę. W razie sprzeciwu choćby jednego zawarcie umowy nie będzie możliwe.
Umowa o dział spadku może być zawarta w dowolnej formie, także ustnej, ale ze względów dowodowych należy ją spisać. Umowa o dział spadku wywołuje bardzo ważne i daleko idące skutki, dlatego dobrze, ale jej treść została skonsultowana z adwokatem specjalizującym się w sprawach spadkowych.
Wyjątkiem jest sytuacja, gdy przedmiotem działu spadku jest nieruchomość: umowa wymaga w takiej sytuacji aktu notarialnego.
Umowa o dział spadku powinna określać, czy na jej mocy dokonany będzie dział spadku w całości, czy w części. o ile w części – to jakie przedmioty będą wchodziły do umownego podziału.
Umowa powinna też wskazywać, jakie składniki spadku będą przypadać poszczególnym spadkobiercom, np. córce Joannie Nowakowskiej przypadnie samochód, a synowi Krzysztofowi – gotówka stanowiąca równowartość wartości samochodu. Takie określenie pozwoli na uniknięcie sporów w przyszłości.
Koszt notarialnej umowy o dział spadku
Jeżeli umowa o dział spadku jest sporządzona w formie aktu notarialnego, notariusz pobiera:
- taksę notarialną, której wysokość jest liczona od wartości przedmiotu umowy,
- opłatę za złożenie wniosku wieczystoksięgowego w wysokości 200 zł oraz 6 zł za każdą stronę sporządzenia wypisów.
Sądowy dział spadku
Wniosek o dział spadku może złożyć do sądu każda osoba zainteresowana podziałem majątku spadkowego. Do tego grona należą między innymi:
- każdy ze spadkobierców,
- nabywca udziału w spadku,
- nabywca udziału w rzeczy wchodzącej w skład spadku,
- wierzyciel spadkodawcy,
- wierzyciel spadkobiercy, który jest zainteresowany egzekwowaniem długu ze spadku).
Wniosek o dział spadku nie ulega przedawnieniu, można z nim wystąpić w dowolnym terminie po śmierci spadkodawcy.
Dokonując podziału spadku, sąd stosuje odpowiednio przepisy Kodeksu cywilnego regulujące zniesienie współwłasności.
Dział spadku w Poznaniu – oferta Kancelarii
Sprawy spadkowe potrafią być złożone, a od ich wyniku zależy to, czy interes spadkobierców zostanie zrealizowany. Zachęcamy do kontaktu Klientów, którzy znajdują się na dowolnym etapie sprawy spadkowej. jeżeli złożyli już oświadczenie o przyjęciu spadku i czeka ich dział spadku, podejmiemy się przygotowania projektu umowy lub reprezentowania ich w sądzie.
Kancelaria Adwokacka Plewińscy w Poznaniu reprezentuje Klientów we wszystkich sprawach związanych z prawem spadkowym, w tym:
- doradza w zakresie przyjęcia i odrzucenia spadku,
- przygotowuje wniosek o stwierdzenie nabycia spadku,
- reprezentuje Klientów w postępowaniu sądowym, m.in. w sprawach o zachowek,
- przeprowadza dział spadku oraz zniesienie współwłasności powstałej w wyniku nabycia spadku.
