Estoński CIT – czym jest, jakie korzyści oferuje i jakim programem najlepiej go rozliczać?

Estoński CIT – co to jest?

Wprowadzony w 2021 roku, zmodyfikowany przez Polski Ład w 2022 roku tzw. estoński CIT to nowa forma opodatkowania podatkiem dochodowym przedsiębiorstw i innych osób prawnych. Formalnie estoński CIT nazywa się ryczałtem od dochodów spółek. Wszelkie rozliczenia i dokumentacja opierają się na zasadach zapisanych w przepisach o rachunkowości, a podatek płacony jest przy podziale zysku.

Estoński CIT – dla kogo?

Polski Ład nieco zliberalizował warunki skorzystania z tej formy opodatkowania, zniesiono m.in. limit przychodów dla podmiotów, które chciałyby z tej formy skorzystać, a który dotychczas wynosił 100 mln przychodów z VAT. Z możliwości rozliczania się w schemacie estońskiego CIT-u 2.0 mogą skorzystać spółki, których wspólnikami są wyłącznie osoby fizyczne, nieposiadające udziałów, akcji w kapitale innej spółki kapitałowej, ani ogółu praw i obowiązków w spółce niebędącej osobą prawną. Wyklucza to grupy kapitałowe i holdingi. Zatrudniają co najmniej 3 osoby na umowie o pracę lub na umowie zlecenia. Początkujący przedsiębiorcy po roku od wyboru estońskiego CIT-u, mają dwa lata na osiągnięcie tego limitu.

Na estoński CIT mogą przejść przedsiębiorcy spełniający wymogi określone w art. 28 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych. Mogą to być podmioty działające w formie spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, spółki akcyjnej, prostej spółki akcyjnej, spółki komandytowej, oraz spółki komandytowo-akcyjnej. W spółkach tych dominować musi działalność operacyjna (ponad 50 proc. przychodów), mniej niż 50 proc. musi wynikać z przychodów pasywnych:

• z wierzytelności,
• z odsetek i pożytków od wszelkiego rodzaju pożyczek,
• z części odsetkowej raty leasingowej,
• z poręczeń i gwarancji,
• z praw autorskich lub praw własności przemysłowej, w tym z tytułu zbycia tych praw,
  ze zbycia i realizacji praw z instrumentów finansowych,
• z transakcji z podmiotami powiązanymi, w przypadku, gdy nie jest wytwarzana wartość dodana pod względem ekonomicznym lub wartość ta jest znikoma.

Estoński CIT – korzyści

Duża popularność tej formy opodatkowania wynika z korzyści, jakie oferuje przedsiębiorcom. Spółka, która korzysta z tego modelu opodatkowania, co do zasady nie płaci podatku od osiąganych na bieżąco dochodów, o ile oczywiście zysk zostaje w spółce, albo jeżeli jest wydawany na inwestycje w rozwój firmy. To nie pomyłka, nie trzeba tego sprawdzać w Internecie, tak jest zapisane w ustawie. Oczywiście ustawodawca poczynił pewne wyjątki, obowiązek zapłacenia podatku istnieje gdy nastąpi wypłata zysku (dywidendy) wspólnikowi. Jednak i tutaj przedsiębiorcy mogą liczyć na korzyści (niższy podatek niż w przypadku klasycznego modeli CIT).

W praktyce mamy dwie stawki podatku CIT:

10% – w przypadku małych podatników, oraz podatników rozpoczynających prowadzenie działalności gospodarczej;

20% – w przypadku pozostałych podatników.

Choć nominalnie te stawki są wyższe niż w przypadku spółki na ogólnych zasadach (9% i 19%), to w ostatecznym rozrachunku wspólnik spółki na estońskim CIT otrzymujący dywidendę, dzięki temu, iż jest uprawniony do odliczenia podatku zapłaconego przez spółkę, zapłaci niższy podatek. Wysokość odliczenia wynosi:

90% podatku spółki przypadającego na wspólnika – w przypadku, gdy spółka jest opodatkowana 10% podatkiem CIT;

70% podatku spółki przypadającego na wspólnika – gdy spółka jest opodatkowana 20% CIT.

Za sprawą odliczeń, efektywne opodatkowanie wspólnika wyniesie:

20% – w przypadku małego podatnika i podatnika rozpoczynającego działalność;

25% – w przypadku pozostałych podatników.

(W przypadku spółek na zasadach ogólnych efektywne stawki wynosiłby odpowiednio 26,3 i 34,4%).

Spółka zapłaci CIT także w przypadku tzw. ukrytych zysków (świadczenia w dowolnej formie stawiane do dyspozycji wspólnika – np. darowizny, wydatki reprezentacyjne pożyczki udzielone wspólnikowi itp.). No i w końcu spółka zapłaci podatek, jeżeli wydatki nie będą związane z działalnością gospodarczą.

Comarch ERP XT – sposób na estoński CIT

Przejście na estoński CIT nie powinno być problemem dla księgowości. Większość programów księgowych jest przystosowanych do rozliczania podatku CIT w tym schemacie. Comarch ERP XT, znany i uznany na rynku program do zarządzania małą firmą, umożliwia prowadzenie księgowości w każdej formie (księgowość w formie ryczałtu, księgi podatkowej lub handlowej).

Program oferuje szereg funkcjonalności ułatwiających m.in. prowadzenie rejestru VAT sprzedaży i zakupu, prowadzenie zapisów Ewidencji przychodów oraz Ewidencji produktów rolnych, obliczenie i wysyłka plików JPK, deklaracji VAT-UE, PIT-11, VIU-DO oraz zaliczki na PIT-28, rozliczenia właścicieli wraz z wyliczaniem składki zdrowotnej, ewidencję i rozliczenie wynagrodzeń pracowników, ewidencję wyposażenia oraz środków trwałych, ewidencję dokumentów środków trwałych, czy w końcu wprowadzanie dokumentów kosztowych do systemu poprzez mechanizm odczytywania plików PDF i zdjęć, Comarch OCR. Program pozwala prowadzić księgowość samodzielnie lub z pomocą biura rachunkowego.

Podsumowanie

Estoński CIT to brak opodatkowania bieżących zysków oraz niższa efektywna stopa opodatkowania wspólnika, niższa choćby od tej, która obowiązuje przy podatku liniowym. Obok takich korzyści nie można przejść obojętnie, tym bardziej iż rozliczanie się z fiskusem w tym modelu nie wymaga specjalnego oprogramowania, ani choćby szczególnej wiedzy. Wszystko za nas zrobi program, który jest na bieżąco aktualizowany o wszystkie zmiany w przepisach.